Fréttatíminn - 07.11.2014, Blaðsíða 33

Minja er gjafavöruverslun með áherslu á íslenska og erlenda hönnun • skólavörðustíg 12 • sími 578 6090 • www. minja.is • facebook: minja
K
raftaverk
Ugla eða Kisa.
Kr. 3.600 settið
(2 stk.)
Gla›legar
bókasto›ir
H vernig stendur á því að þeim Katalónum sem telja sig sjálf-stæðissinna hefur fjölgað úr 15%
í rúmlega 50% á nokkrum árum?
„Katalónar eru búnir að missa þolin-
mæðina eftir áralangar samningaum-
leitanir við spænsku ríkisstjórnina.
Við höfum tekið þátt í uppbyggingu
lýðræðis á Spáni frá stofnun þess. Það
var samin stjórnarskrá árið 1978 og
árið 1979 var Spáni skipt í sautján héruð
og við fengum heimastjórn. Síðan þá
hafa allir flokkar í Katalóníu hafa unnið
í samvinnu við Madríd án þess að til
illinda né ofbeldis hafi komið, líkt og
gerðist til dæmis í tilfelli Baskanna. Við
höfum reynt að fá ákveðnar breytingar
á stjórnarskránni í gegn en það er ekki
hlustað á okkur.“
Hvers konar breytingar?
„Efnahagslegar og menningarlegar.
Það sem hefur verið rætt hvað mest
er efnahagslegt samband okkar við
Spán. Um 8% þjóðarframleiðslu okkar
fer til Spánar og við höfum ekki hug-
mynd um í hvað hún fer. Við viljum
borga til Spánar og þannig styðja önnur
héruð sem eru verr sett en við, en við
viljum að kerfið sé gegnsætt. Þar að
auki finnst okkur 8% vera of hátt hlut-
fall. Baskaland og Navarra eru ríkustu
héruð Spánar en borga ekkert til Madr-
ídar, það finnst okkur ekki rétt. Madríd
er þriðja ríkasta héraðið og svo er
Katalónía í fjórða sæti. Þegar við höfum
greitt skattinn okkar til Madrídar þá
dettum við niður í tíunda sæti. Við
viljum taka þátt, en ekki á þennan hátt.“
„Þar að auki viljum við vera viður-
kennd sem þjóð og að tungumálið
okkar verði viðurkennt sem okkar
fyrsta tungumál. Í gegnum tíðina hafa
verið gerðar tilraunir til að gera tungu-
máli okkar, sem 10 milljónir tala, lægra
Lýðræðið á Spáni er á mjög lágu plani
Í desember 2013
var ákveðið með
algjörum meiri-
hluta á katalónska
þinginu að kosið
yrði um sjálfstæði
þann 9. nóvember
2014. Síðan hefur
komið í ljós að
kosningarnar brjóta
í bága við stjórnar-
skrá Spánar.
Katalónska þingið
hefur í kjölfarið
komið með tillögur
að breytingum á
lögunum en þeim
hefur öllum verið
hafnað af spænsku
ríkisstjórninni.
Katalónar hafa
ákveðið að ganga
til kosninga á
sunnudaginn
hvað sem þessu
líður. Albert Royo,
framkvæmdastjóri
DiploCat, segir
stjórnmálamenn í
Madríd fela sig á
bak við lagaleg rök
þar sem enginn
pólitískur vilji sé til
staðar. Hann segir
lýðræði á Spáni
vera á mjög lágu
plani.
Halla
Harðardóttir
halla@
frettatiminn.is
undir höfði en kastillönskunni, en
við vitum öll að tungumálið er eitt
af því sem gerir okkur að þjóð.“
En hvers vegna hópast fólk út á götu
núna?
„Árið 2005 sendi katalónska þingið
umbótatillögu á stjórnarskránni
til Madrídar. Svarið kom til baka
árið 2010 og þar hafði ein mjög
mikilvæg setning verið strokuð
út úr stjórnarskránni, setning þar
sem talað var um Katalóníu sem
„þjóð“. Þetta var algjör vendi-
punktur. Fólk hópaðist út á götu,
yfir milljón manns með skilti sem á
stóð „Við erum þjóð!“ og síðan hafa
mótmælin og óánægjan aukist og
krafan um sjálfstæði verður sífellt
háværari. Í haust báðu tvær millj-
ónir manna á götum Barcelona um
rétt til að kjósa. Nú er aðaláherslan
lögð á réttinn til að kjósa um fram-
tíð Katalóníu, því sama hvort fólk
vill sjálfstæði eða ekki, þá vill það
fá að hafa rödd.“
Albert Royo, framkvæmdastjóri
DiploCat, kynningarmiðstöðvar um
málefni Katalóníu, sótti opna málstofu
hjá Alþjóðamálastofu Háskóla Íslands á
dögunum um stöðu smáríkja í Evrópu-
sambandinu. Hann segir Katalóníubúa
vera þjóð án ríkis, sem vilji frekar sam-
starf við Evrópu en Spán.
19. október síðastliðinn söfnuðust þúsundir manna saman við Placa Catalunya og kröfðust þess að fá að kjósa um framtíð Katalóníu. Næstkomandi sunnudag, 9. nóvember, verða
kosningar þrátt fyrir að það brjóti í bága við stjórnarskrá Spánar. Þá munu Katalónar geta svarað tveimur spurningum: Viltu þú að Katalónía verði ríki? Og ef svo er: Vilt þú að Katalónía
verði sjálfstætt ríki? Kannanir sýna að 80% Katalóna vilja kjósa um framtíð þjóðarinnar og að tæp 50% þeirra vilji sjálfstæði.
34 úttekt Helgin 7.-9. nóvember 2014