Fréttatíminn - 13.06.2014, Blaðsíða 10

A llar frumur líkamans hafa mótt-takara fyrir skjaldkirtilshormón. Ef það er of mikil eða of lítil fram-
leiðsla á hormóninu er þetta bara spurning
um hvað gefur sig fyrst. Það er allt undir,“
segir Ása Björg Valgeirsdóttir, formaður
nýs félags fólks með skjaldkirtilssjúkdóma
sem ber heitið Skjöldur. Eftir á að hyggja
segist hún hafa verið komin með einkenni
þess að vera með vanvirkan skjaldkirtil
strax á unglingsárunum þó hún fengi
greininguna ekki fyrr en löngu seinna.
„Stærsta vandamálið er ekki hversu margir
eru greindir með skjaldkirtilssjúkdóma
heldur hversu margir eru ógreindir. Vegna
þess hversu einkennin eru fjölbreytileg
getur það reynst erfitt að fá rétta greiningu
og fjölmörg dæmi eru um að fólk sé einfald-
lega greint með sjúkdóma sem í raun eru
afleiðingar þess að vera með skjaldkirtils-
sjúkdóm,“ segir hún.
Bæði móðir og móðursystir Ásu eru með
skjaldkirtilssjúkdóma og komst hún fljótt
að því að veikindi hennar voru af svipuðum
toga og móðursystur sinnar. „Ég hef verið
of þung frá því um fermingu og átt erfitt
með að léttast. Ég var komin með þung-
lyndi, félagsfælni og þjáðist þar að auki af
sífelldum útlimakulda. Mér var alltaf kalt á
höndum og fótum. Þetta var svona innan-
kuldi sem ég gat ekki klætt af mér með því
að fara í ullarsokka. Ég var framtakslaus og
sinnuleysið algjört. Síðan var það gleymsk-
an sem stóð mér mjög fyrir þrifum. Það var
ekki hægt að morgni að biðja mig um að
kaupa mjólk eftir vinnu nema ég skrifaði
það hjá mér og
væri með það á
miða fyrir framan
mig allan daginn.“
Ein blóðprufa
Ása segir það
oft fylgifisk þess
að vera með svona
fjölþætt einkenni
að fólk verður
góðir leikarar til að
breiða yfir sífellda
verki og óþægindi.
„Ég sagði oft við
fólk að ég hefði
það bara ágætt
þó mér liði mjög
illa. Þetta slæma
minni leiddi til þess að ég mundi ekki hvað
ég sagði við fólk síðast þegar ég hitti það og
það leiddi til þess að ég fór að forðast félags-
legar aðstæður. Ég treysti mér ekki til að
eiga samskipti við fólk. Skjaldkirtilssjúk-
dómar eru greindir með blóðprufu og eftir
að Ása var greind fór hún á lyf sem hjálpuðu
henni mikið.
Í raun er fólk með skjaldkirtilssjúkdóma
afar fjölbreytilegur hópur, það hefur mjög
ólík áhrif að vera með vanvirkan skjaldkirtil
eða að hafa ofvirkan skjaldkirtil. Þá falla
ýmsir sjálfsofnæmissjúkdómar þar undir
sem og krabbamein í skjaldkirtli. „Það
er ekkert eitt að vera með skjaldkirtils-
sjúkdóm. Einkenni geta verið allt fá því að
valda fólki örlitlum óþægindum yfir í að
fólk verður hreinlega óvinnufært og þar
sem einkennin eru almenn fær það oft seint
greiningu. Fyrir marga þarf töluvert átak að
fá rétta greiningu því einkennin eru mörg
og óræð. Fyrir þá sem ekki þekkja til getur
verið erfitt að koma púslinu saman,“ segir
Ása.
Sterkari saman
Félag fólks með skjaldkirtilssjúkdóma,
Skjöldur, var stofnað í apríl en fyrsti opni
fræðslufundurinn haldinn í lok maí. Þá
mættu um 70 manns en alls eru 170 skráðir
í félagið. „Mótttökur hafa farið fram úr okk-
ar björtustu vonum,“ segir Ása. Þeir sem
stóðu að stofnuninni kynntust á Facebook
í sérstökum „Spjallhópi fólks með skjald-
kirtilssjúkdóma“ þar sem um 3 þúsund
manns eru skráðir. Einnig er búið að setja
á laggirnar fræðsluvefinn Skjaldkirtill.com
þar sem unnið er að því að safna saman upp-
lýsingum.
Ása segir samtökin mikilvæg til að fólk
finni að það sé ekki eitt. „Það fylgir því
mikill vanmáttur að vita ekki nákvæmlega
hvað er að sér. Þegar fólk er alltaf þreytt og
kalt er einfalt að ráðleggja því að fara fyrr
að sofa og klæða sig betur. En hvað ef það
lagast ekki? Félagið er vettvangur þar sem
fólk getur fengið stuðning. Við stefnum
einnig á að eiga í samræðum við heilbrigðis-
stéttina í heild sinni um hvað má betur fara
og einnig fylgjast með nýjustu rannsóknum
úti í heimi.“ Með því að taka réttu lyfin, taka
vítamín og huga að mataræðinu hefur Ásu
tekist að halda sér í góðu formi. „Síðasta ár
hefur verið mér afar gott. Við í stjórninni
eigum það flest sameiginlegt að vera farið
að líða betur og við fengum mikla þörf til að
aðstoða aðra til að finna sömu vellíðan. Við
erum sterkari saman.“
Erla Hlynsdóttir
erla@frettatiminn.is
Flókið að greina
skjaldkirtilssjúkdóma
Um 70 manns mættu á fyrsta fræðslufund nýstofnaðs félags fólks með skjaldkirtilssjúkdóma.
Ása Björg Valgeirsdóttir, formaður Skjaldar, segir marga eiga erfitt með að fá greiningu vegna
þess hve almenn og fjölbreytileg einkennin eru. Sjálf þjáðist hún af þunglyndi, útlimakulda og
gleymsku en hefur fengið bót meina sinna í dag og vill aðstoða aðra við að finna vellíðan.
AAllt til alls
Arctic Root Forte,
burnirót er náttúrulegur
orkugjafi sem eflir tauga-
kerfið og virkar vel gegn
streitu og álagi.
Hvað
gerir
skjald-
kirtils-
hormón?
Skjaldkirtils-
hormón stjórnar
efnaskiptum
líkamans, vexti
og þroska og enn
fremur virkni.
Hormónið hefur
margvísleg áhrif
á efnaskiptin. Það
örvar nýmyndun
prótína og niður-
brot fitu. Ásamt
vaxtarhormóni
frá heiladingli
og insúlíni flýtir
skjaldkirtilshorm-
ón líkamsvexti,
einkum vexti
taugavefja. Heimild:
Vísindavefurinn.is
Ása Björg Valgeirsdóttir er formaður nýs félags fólks með skjaldkirtilssjúkdóma sem ber heitið Skjöldur. Ljósmynd/Hari
Skýringarmynd
af skjaldkirtl-
inum.́ Mynd/
Vísindavefurinn.is
10 fréttir Helgin 13.-15. júní 2014
af 3 - 4ra herbergja íbúð
á svæði 103, 104, 105 og 108
Erum mEð
kaupanda
rúnar S. Gíslason
Hdl. Löggiltur fasteignasali
Guðrún Helga sölufulltrúi
gudrun@fasteignasalan.is
s: 782-4407
Erum mEð
kaupanda
af EinbýliSHúSi í
foSSvoGi, minnSt 4
SvEfnHErbErGi
frítt
SöluvErðmat