Læknablaðið - 15.03.2012, Síða 26

Y F I R L I T
Tafla IV. Niðurstöður samanburðarrannsókna á lyfjameðferð fyrir húðkroppunaráráttu.
Rannsóknarsnið Meðferð/þátttakendur Mat Niðurstaða
SSRI-lyf
Simeon41 Tvíblind samanburðar- rannsókn 17 húðkroppunarsjúklingar fengu annaðhvort 10 vikna flúoxetínmeðferð (dagsskammtur allt að 80 mg) eða 10 vikna lyfleysumeðferð. Spurningalistar Flúoxetinmeðferð gerði meira gagn en lyfleysa samkvaemt einum af þremur spurningalistum.
Bloch" Tvíblind samanburðar- rannsókn 8 húðkroppunarsjúklingar sem höfðu svarað flúoxetinmeðferð fengu annaðhvort áframhaldandi 6 vikna flúoxetínmeðferð (dagsskammtur allt að 60 mg) eða 6 vikna lyfleysumeðferð. Spurningalisti og hálfstaðlað viðtal Þeir sem fengu áframhaldandi flúoxetínmeðferð héldu batanum, en ekki þeir sem fengu lyfleysumeðferð.
Arbabi42 Tvíblind samanburðar- rannsókn 45 húðkroppunarsjúklingar fengu annaðhvort fjögurra vikna cítalópram-meðferð (dagsskammtur 20 mg) eða fjögurra vikna lyfleysumeðferð. Sjálfsmatskvarði Ekki marktaekur munur á cítalópram- og lyfleysumeðferð.
Önnur lyf
Grant44 Tvíblind samanburðar- rannsókn 32 húðkroppunarsjúklingar fengu annaðhvort 12 vikna lamótrigínmeðferð (dagsskammtar 12.5 til 300 mg) eða 12 vikna lyfleysumeðferð. Hálfstaðlað viðtal Ekki marktaekur munur á lamótrigín- og lyfleysumeðferð. En þátttendur sem skoruðu lágt á taugasálfraeðiprófi svöruðu lamótrigin-meðferðinni.
samanburðarhóps hefur þó verið greint frá ágætum árangri þess-
ara lyfja. Hins vegar virðist algengt í þessum tilvikum að lyfin
hætti að virka eftir nokkra mánuði þrátt fyrir áframhaldandi lyfja-
meðferð.30
Klómipramín
Áhrif klómipramíns í meðferð við hárplokkunaráráttu hafa verið
könnuð í tveimur samanburðarrannsóknum. í annarri rannsókn-
inni sem náði til 13 sjúklinga kom í ljós að 5 vikna klómipramín-
meðferð (meðaldagskammtur 180 mg) gerði meira gagn en jafnlöng
desipramínmeðferð.31 í hinni reyndist 9 vikna klómipramínmeð-
ferð (n=4, meðaldagsskammtur 116 mg) árangursríkari en jafnlöng
lyfleysumeðferð.32 í síðarnefndu rannsókninni var munurinn á
bata hópanna ekki tölfræðilega marktækur en allsherjargreiningá
þessum tveimur rannsóknum benti til þess að lyfið geri marktækt
meira gagn en lyfleysa eða desipramín (áhrifastærð = -0,68; 95%
öryggisbil frá -1,28 til -0,07).2,f Niðurstöður varðandi langtímaáhrif
klómipramíns eru misvísandi og sumar rannsóknir benda til þess
að lyfin hætti að virka eftir nokkra mánuði.30 33 Að auki virðist fólk
með hárplokkunaráráttu þola klómipramín illa og almennt verr
en áráttu- og þráhyggjusjúklingar.32
Venlafaxín
Ninan og félagar gáfu 20 hárplokkunarsjúklingum venlafaxín
(meðaldagskammtur 322,5 mg) í allt að 12 vikur og eftir meðferð
taldist rétt rúmur helmingur (n=ll, 55%) hafa svarað lyfjunum
þegar miðað var við 50% minnkun einkenna.34 í kjölfarið gerðu
höfundar tvíblinda samanburðarrannsókn þar sem 8 af þeim sem
svöruðu meðferð var annaðhvort gefið lyfið áfram eða lyfleysa.
Niðurstöður sýndu að öilum sjúklingunum (nema einum sem
fékk lyfleysu) hrakaði og fóru í sama farið innan 24 vikna þrátt
fyrir áframhaldandi meðferð.35
Önnur lyf við hárplokkunaráráttu
Stór tvíblind samanburðarrannsókn (n=50) leiddi í ljós að rétt
rúmum helmingi (55%) hárplokkunarsjúklingum sem fengu 12
vikna N-acetylcystínmeðferð (dagsskammtur á bilinu 1200-2400
mg) taldist hafa batnað verulega (mikill eða mjög mikill bati) en
aðeins lítill hluti (16%) skjólstæðinga sem fékk jafnlanga lyfleysu-
meðferð greindi frá sambærilegum bata.36 Þátttakendur í rann-
sókninni þoldu lyfið vel og því lofa þessar niðurstöður góðu. Þó er
enn ekki vitað hvort lyfið ber árangur til lengri tíma.
van Ameringen og félagar37 könnuðu árangur ólanzapíns í 12
vikna tvíblindri samanburðarrannsókn og komust að því að 11 af
13 (85%) einstaklingum sem gengust undir meðferðina (sveigjan-
legir og stigvaxandi dagsskammtar, minnst 2,5 mg og allt að 20
mg í lok rannsóknar) töldust hafa náð markverðum bata. Einungis
tveir af 12 (17%) í samanburðarhópnum fengu jafn mikinn bata.
Stór hluti þátttakenda sem fékk lyfið greindi frá aukaverkunum
en enginn hætti meðferð vegna þeirra. Árangur ólanzapíns hefur
einnig komið í ljós í tilfellalýsingum og rannsóknum án saman-
burðar38 en lítið er vitað um langtímaáhrif þessara lyfja.
Ýmis önnur lyf hafa verið reynd gegn hárplokkunaráráttu, þar
á meðal litíum, quetiapín, inosítol og amitriptylín. Auk þess hafa
ýmis lyf verið reynd sem viðbótarmeðferð við serótónínlyfjameð-
ferð. Má þar nefna ólanzapín, risperídón, halóperídól, naltrexón
og pimozide.34 Rannsóknir á þessum lyfjum eða lyfjablöndum hafa
enn sem komið er einskorðast við tilfellalýsingar eða fámennar
samanburðarlausar rannsóknir og því vandasamt að draga álykt-
anir af þeim. Einnig hafa komið fram vísbendingar um að SSRI-lyf
og atferlismeðferð saman beri meiri árangur en hvor meðferðin
fyrir sig og vert að kanna það betur.28
SSRI-lyfvið húðkroppunaráráttu
Þrjár samanburðarrannsóknir hafa verið gerðar á árangri SSRI-
lyfja gegn húðkroppunaráráttu (tafla IV). í rannsókn Bloch og
félaga40 fengu 8 af 16 sjúklingum (50%) markverðan bata eftir 10
vikna flúoxetínmeðferð (meðaldagsskammtur 41 mg). Þeim var
síðan skipt tilviljanakennt í tvo jafnstóra hópa og annaðhvort gefið
lyfið áfram eða lyfleysa. Niðurstöður sýndu að allir þátttakendur
í lyfleysuhópnum fóru í sama farið á innan við 6 vikum en batinn
hélst hjá þeim sem fengu lyfið áfram. Simeon og félagar41 fundu
hins vegar aðeins mun á árangri milli lyfleysu- og flúoxetínmeð-
ferðar á einni af þremur mælingum og stærsta samanburðarrann-
158 LÆKNAblaðið 2012/98