Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2004, Page 19

í HVERJU FELAST BREYTINGARNAR OG HVAÐ FELA ÞÆR?
dálítið úr unggæðislegum stílnum. Úrfelling orðsins andskotans er dæmi
um það sem ég kalla „sótthreinsun“ textans og það sama má segja um
úrfellinguna á sitjandanum. sem stendur út úr buxunum. Oneitanlega er
brosleg setningin um þá Guðmunda Friðjónssyni sem standa yfir grísunum
og kannski hefur Halldór viljað draga úr háðinu hér enda hafði hann
framar í dagbókinni nefnt nafn Guðmundar í svipuðu samhengi: Sveita-
mennimir sem eru að selja nautin hér e?~u allar hugsanlegar endurtekningar
[varíationir í frumtexta] á Guðmundi Friðjónssyni (bls. 58).
A nokkrum stöðum felhr Halldór burt heilar setningar úr frumtextan-
um. I færslu ffá 15. febrúar lýsir hann kvöldbænum sínum og fellir burt
eftirfarandi: Síðan hað égfirir vinunum, einkum Flalldóri og Einari. I
færslu ífá 18. mars er lýst jarðarför Bengt Ballins og þar fær þessi setn-
ing að fjúka: Jan grét. Eg gat ekkert nema ákallað Guðs nafn í hugan-
um mekanískt. I færslu ffá 20. mars er Halldór að lýsa föður Beda sem
hann leit mjög upp til en kýs engu að síður að fella burtu niðurlagið á
lýsingunni sem hljómar þannig í frumtexta: [...] Blessaður öldungurinn.
Til hans lít ég se?n meistara míns. Ur færslunni daginn eftir, 21. mars,
fellir hann burt setninguna: [...] Talaði dálítið við Jan Ballin í kvöld-
sekratívunni. Og enn fellir hann burt úr færslu ffá 22. mars: Fllýr morg-
unblær og fiiglasaungur. Hjarta mitt fagnaði (bls. 126). Síðar í færslu
þessa dags segir hann frá baráttu guðsóttans og löngunar til að skoða
ungar fagrar konur og lýsir því hvernig hann gengur framhjá konunum
og bað talnabandið upp hlíðina milli trjánna, himinlifandi ifir að hafa stað-
ist freistinguna (bls. 127), feitletraða hluta textans er sleppt í útgáfunni.
Þann 10. maí lýsir Halldór því þegar „kendur“ maður sest við hlið hans
í kirkjunni, vakir raulandi og sefur á víxl meðan á messunni stendur.
Halldór dregur af þessu eftirfarandi lærdóm, en síðasti hlutinn var felld-
ur burt fyrir útgáfu: Þessi maður hefur verið sendur til mín af forsjóninni til
þess að ég gæti séð myndina afsjálfum mér. Þessi maður var symbol upp á
sjálfan mig. Þessi úrfelling er ágætt dæmi tun hvernig Halldór bætir stíl-
inn fyrir útgáfu því brottfellda setningin er í raun bara endurtekning á
þeirri fyrri og því óþörf.
Mörg dæmi mætti taka um setningar þar sem bæði er um orðalags-
breytingar og úrfellingar að ræða (enn eru úrfellingarnar feitletraðar):
það er ein sönnuninfyrir guðdómi [guðleik í frumtexta] kirkjunnar
að hún skuli standa enn eftir að hafa upplifað að komast í hendur
x7