Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2004, Page 25

í HVERJU FELAST BREYTINGARNAR OG HVAÐ FELA ÞÆR?
hefur ekki hálf not af altarisgaungunni (bls. 66) þegar sú svartklædda er í
kirkjunni og hann veltir því fyrir sér hvort hún sé sendíng á sig úr Infemó
því: Svona fdgur úng kona er áreiðanlega ekki komin [send í frumtexta] t góð-
um erindum (bls. 67); Sú svarta í kirkjunni. Eg stalst til að líta á hana. Hún
er mjögfalleg. Það vildi ég að Pokurinn [Djöfiillinn í írumtexta] sækti hana
(bls. 76). Það má segja að stríðfiö] við þá svartklæddu (bls. 69) sé nokkurs
konar leiðarstef í dagbókinni. Af öllum þessum dæmum og mörgum
fleirum má glögglega sjá baráttu heilbrigðs ungs manns við að bæla kyn-
hvöt sína en eins og áður segir kýs Halldór Laxness að ritskoða markvisst
þær færslur þar sem vikið er að holdlegri baráttu. Gleggst sést þetta í eft-
irfarandi setningu (úrfelbngar úr frumtexta eru feitletraðar):
Oft á ég ígeysilegum sfíáðum við hold mitt og hégómadýrkun [...]
Sumar stundir er ég laus við allar gimdir.; alt nema guðsríkisþrána,
hreinn einsog nýfágaður kristall, en á milli verð ég að beita allri
minni orku til að hrinda burt soralegum hugsunum sem þvert of-
aní vilja minn brjótast inní vitund mína [hjarta mitt í frumtexta]
(bls. 131).
Útskúfun „holdsins“ úr þessum texta er táknræn fyrir hina tvöföldu við-
leitni Halldórs Laxness til að bæla niður kynhvötina; fyrst innan veggja
klaustursins þegar hann var ungur og síðan í útgefnum texta klausturdag-
bókarinnar þegar hann var gamall. Hér fyrir neðan birtist færsla frá 4.
mars (dagsetningin er rangfærð í frumtexta) í heilu lagi. I henni kemur
vel ffam glíman við kynhvötina og um leið viðleitni Halldórs til að snyrta
og sótthreinsa textann. Þessi færsla sýnir einnig samhengi ýmissa texta-
brota sem vísað hefur verið í hér að ffaman. Viðbætur eru innan horn-
klofa en úrfellingar feitletraðar. Farið er effir útgáfunni um uppsetningu
textans, greinaskil og inndrátt, í frumtexta er textinn yfirleitt án greina-
skila.
4. febr. [4ða mars]
Sunnudagur.
Sál minni og samvisku til mikillar skapraunar leyfði ég hr Corp-
us að sofa til klukkan rúmlega 7. Þarafleiðandi byrjaði dagu?-inn
fyrir mér á heiðing[lega\ -legustu vísu.
Einn við borðið. Flýtti mér upp að áti loknu.
Blessaði guðsmennina, [þessa furðulegu menn,\ og blessaði guð sem
23