Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2004, Blaðsíða 79

I NY|U LANDI
um og táknrænum. Hér verður því fjallað um elhahag landnemanna, menn-
ingarauð þeirra og félagsauð. En íyrst verður rætt um ástæður viðmælenda
okkar fyrir komunni til Islands og fyrstu áhrif af nýjum heimkynnum.
Ný heimkynni
Viðmælendur okkar höfðu ýmsar ástæður fyrir að koma hingað. Flestir
komu vegna ættingja sem höfðu flust hingað á undan þeim. Stundum
komu þeir til að hjálpa þeim, en einnig vegna þess að þeir bjuggust við
að hér væru tækifæri til betra lífs en í heimalandinu. Sumir komu hingað
í hópi flóttamanna sem Rauði krossinn tók á móti. Aðrir komu til að
vinna og höfðu jafnvel ætlað að vera í stuttan tíma en ílenst og enn aðrir
komu með íslenskum maka sínum. Flestdr þátttakenda í rannsókninni
ætla sér að búa hér til frambúðar, sumir eiga ekki afturkvæmt til heima-
landsins en aðrir telja hag sínum og barna sinna betur borgið hér.
Það voru viðmælendum okkar viðbrigði að koma til landsins og sann-
arlega mikill viðburður í lífi þeirra. Oll nefndu þau mánuðinn og árið
sem þau komu og mörg mundu nákvæma dagsetningu. Ferðin frá Kefla-
vík var minnisstæð og tungllandslagið og gróðurleysið sem mætti þeim.
Margir mundu nákvæmlega eftir veðrinu og nefhdu gjarnan kuldann og
myrkrið eða bjarta sumamóttina, allt eftir árstímanum.
Allt var öðmvísi á Islandi fannst þeim. Þeim fannst gróðurinn fátæk-
legur og maturinn vondur. Kuldinn var þeim erfiðtn svo og myrkrið og
ein konan lýsti því hve mikið óöryggi fylgdi því að sólin settist ekki allt-
af á sama tíma dagsins. Vetrarríkið var nýnæmi fyrir suma og það var til-
hlökkunarefni að sjá og snerta snjó í fyrsta sinn. En veturinn gat líka ver-
ið þreytandi og hálkan og ófærðin vora erfið. Konurnar töluðu sumar
um að þær hefðu ekki verið vanar að þurfa að dúða sig í mörg lög af föt-
um. Heima hjá þeim var nóg að klæða sig í einn bol.
Landnemunum fannst lítið sjást af fólki. íslendingar sáust varla utan-
dyra, þeir vom annað hvort inni í húsi eða akandi um á bílum. Viðmæl-
endur okkar söknuðu útikaffihúsa og samskipta við fólk á götum úti.
Karlmaður frá Afríkulandi sagði að menningin væri allt önnur, fólkið,
vinnan og bara lífið sjálft. Fyrstu árin vom erfið og Jelena sagðist hafa
pantað sér far heim og pakkað niður í töskur og upp aftur mörgum sinn-
um fyrstu mánuðina. Það tók á að búa hér og hún sagði:
Náttúrulega hefur maður þurft að vera mikið jákvæð að halda
áfram hér. En það er bara engin paradís [til] ... Ekki útí Búlg-
77