Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.10.2004, Page 143

ÆRA OG TRU
Hvað sem því olli tókst því miður ekki betur til og þess vegna heldur
óvissan áfram. Ef ástæðunnar er að leita í lögunum sjálfum hlýtur þeim
einfaldlega að verða breytt. Málið snýst ekki eingöngu um þessi tilteknu
hugsanlega fölsuðu listaverk því við þurfum að nota þessi lög í samfélagi
framtíðarinnar sem ætlunin er að byggja á grunni hugvits og marmauðs.
Þá verður mikilvægt að hægt verði að takast á við fleira en það að einhver
taki hlut úr eigu annars ófrjálsri hendi. Þótt ný rannsókn sé tæpast alveg
á næsta leiti mun þegar hafa verið reynt að selja minnst eina grunaða
fölsun úr þessu máli á þeim stutta tíma sem liðinn er frá því Hæstarétt-
ardómurinn féll. Það er því tímaspursmál hvenær endurtaka þarf fölsun-
armálið frá grunni en það gerist væntanlega þegar fölsuðu verkin taka að
streyma aftur út á markaðinn í stórum stíl. Þá er víst að mörg handarbök
verða nöguð.
Daufur markaður: Er fólsunarmdlinu einu um að kenna?
Listmarkaður er ekki eingöngu áhugamál listamanna. Vissulega er það
mikið hagsmunamál fyrir listamenn að eiga möguleika á að selja verk sín
en frumsala er aðeins hluti af þeim viðskiptum sem fram fara við eðlileg-
ar kringumstæður. Listmarkaður er ekki heldur einkamál safnara eða
áhugamanna um myndlist, hann er vettvangur fyrir alla sem kaupa eða
selja listaverk og það getur komið fyrir besta fólk. Gróskumikill listmark-
aður höndlar jöfhum höndum með ný verk og eldri. Astand markaðarins
gefur ýmsar áhugaverðar upplýsingar um samfélagið - hann getur verið
mikilvægur mælikvarði á menningarstig þjóðar, sjálfsmynd hennar og
sjálfsvirðingu.
I umræðunni um Stóra fölsunarmálið var mikið talað um myndlistar-
markaðinn með stóru M-i og þá helst með þeim formerkjum að málið
hefði lagt hann í rúst. Enn er talað á þessum nótum og mér heyrast sum-
ir kenna fölsunarmálinu um „lélegt“ ástand markaðarins í dag. En er það
að öllu leyri rétt? Var þessi markaður eitthvað til að halda upp á? Vera
karm að þeir sem fram að fölsunarmáli versluðu mikið með verk frum-
herjanna haldi að sér höndum enn í dag og að það hik megi rekja beint
til málsins. En sá markaður sem fölsunarmálið lagði í rúst var ekki
gróskumikill í þeim skilningi sem ég legg í orðið. Ef hann var ekki bara
handónýtur var hann að minnsta kosti verulega takmarkaður og óþrosk-
aður enda byggðist hann upp á verkum tiltölulega þröngs hóps lista-