Þjóðlíf - 01.12.1985, Blaðsíða 57

Flest þessara slysa eiga sér stað meðan
verið er að kasta eða hífa trollið inn og
skutrennulokinn er niðri."
Þaö hefur aldrei skeö
neitt með mig
Hverjar eru helstu orsakir allra þess-
ara slysa?
„Ástæðumar eru margar, fleiri en
marga grunar. Ég held að það sé tvennt
sem þó stendur upp úr, stress og kæru-
leysi og það er beint samband þar á
milli. Eins og ég sagði áðan er hættan
mest þegar trollið er tekið inn og þá er
oft eins og menn haldi að heimurinn sé
að farast, maður blindast algerlega og
hugsar ekki um neitt nema uppgjörs-
nótuna. Það er hrópað og patað í allar
áttir. Til hvers? Það er víst til að vera
nógu fljótur til að ná í síðustu fiskana í
henni veröld, eða hvað? Á þessari
stundu er ekkert til sem heitir rökrétt
hugsun, allar öryggisreglur eru látnar
lönd og leið því að það þarf að flýta sér.
Ég hef fundið til þessa margoft, alveg
eins og svo margir aðrir. Ég hef heyrt
menn tala um þetta, en hvað þeir leggja
á sig, hvað þeir leggja sig í mikla hættu
af þessum sökum, það spekúlerar eng-
inn í því. Þeir leggja sig stundum í alveg
ótrúlega hættu, ótrúlega sko, og hugsa
ekkert út í hverjar afleiðingamar geta
orðið.
Og þá komum við að kæruleysinu,
bæði kæruleysi skipstjómarmanna,
sem virða alltof sjaldan reglur sem
þeim er uppálagt að kunna og fram-
fylgja, og ekki síður kæruleysi meðal
undirmanna. Það er algengt að heyra
menn segja: „Ég er búinn að vera 40 ár
til sjós og ég hef aldrei þurft að nota
hjálm eða líflínu. Það hefur aldrei skeð
neitt með mig.“ Það er nefnilega dáldið
erfitt að kenna gömlum hundi að sitja.
En þetta kæruleysi birtist ekki síður hjá
útgerðarmönnum eins og þegar spil er
búið að vera bilað í langan tíma þannig
að það þarf að græja hlutina með ein-
hverjum bráðabirgðatilfæringum sem
ævinlega skapa slysagildrur. Síðan,
þegar komið er í land og þetta er efst á
viðgerðarlistanum, þá er helvíti hart að
þurfa að fara túr eftir túr með sama
bilaða spilið, bara vegna trassaskapar
útgerðarmanna og reyndar líka skip-
stjómarmanna því að það eru þeir sem
eiga að ganga á eftir því að gert sé við
það sem bilað er.
Vinnumórall til sjós á íslenskum
skipum er þannig að það virðist ekki
vera tími í haus sjómannsins til að huga
að hættum og öryggisatriðum vegna
Þessar þrjár myndir sýna raunverulegt atvik, sem átti sér stað um borð í íslensku
fiskiskipi. Á fyrstu myndinni sést hvar skipverji stendur svo að segja í skutrenn-
unni, algerlega óbundinn. Honum strikar fótur og á mynd tvö sést hvar félagi hans
nær að þrífa í buxnahald hans. Á þeirri þriðju er maðurinn að komast aftur upp á
dekkið. Það var Haukur Már Haraldsson sem festi atvikið á filmu. Myndirnar eru
fengnar að láni frá sjómannablaðinu Víkingi.
ÞJÓÐLÍF 57