Fréttatíminn - 17.04.2014, Blaðsíða 42

42 fjölskyldan Helgin 17.-21. apríl 2014
Tengslamyndun í stjúpfjölskyldum
V ið erum búin að búa saman í þrjá mánuði og mér finnst ekkert ganga að kynnst dóttur hans. Ég eiginlega veit ekki hvað
ég get gert meira.“
Flestir eru meðvitaðir um mikilvægi góðra
tengsla fyrir almenna velferð og andlegt heil-
brigði. Það er því ekki að ástæðulausu að sér-
staklega er fylgst með nýbökuðum mæðrum
í því skyni að kanna hvort tengslamyndun við
barnið gangi eðlilega fyrir sig og gripið er inn í ef
ástæða þykir til.
Í stjúpfjölskyldum þarf sérstaklega að
vinna í því að búa til tengsl milli stjúpfor-
eldris og barns svo stuðla megi að góðri
líðan og heilbrigði fjölskyldunnar. Finna þarf
hlutverk fyrir stjúpforeldri í lífi barns sem
hefur kannski enga sérstaka þörf fyrir það,
en getur verið góð viðbót í lífi þess þegar vel
tekst til. Flestir stjúpforeldar hafa vilja til
tengjast börnunum. Það getur því verulega
reynt á, takist ekki eins vel til og óskað er
eða ef stjúpforeldrið upplifir höfnun af hálfu
barnsins. Hætta er á að hlutirnir vindi upp á
sig og stjúpforeldrið hætti jafnvel að reyna
tengjast barninu, taki fólk framkomu þess of
persónulega.
En það er ýmislegt sem getur haft áhrif á
að allt gangi ekki alveg að óskum í byrjun.
En bæði börn og fullorðnir eru með fortíð og
töluverður munur á að mæta inn í „mitt leikrit“
eða taka þátt í að semja það. Ef stutt er liðið frá
skilnaði eru börn oft ekki tilbúin til að kynnast
stjúpforeldri, jafnvel þó það leggi sig af alúð við
að reyna tengjast því. Stundum eru börn afbrýði-
söm út í stjúpforeldra sína sem þeim finnst fá
„alla“ athygli foreldrisins og halda jafnvel að þau
séu ekki eins mikilvæg í augum foreldrisins og
áður. Algengt umkvörtunarefni barna í stjúpfjöl-
skyldum er að þau fái ekki tíma ein með foreldri
sínu eins og áður – og oft er það rétt. Samveran
er hinsvegar mikilvæg, bæði til að rækta tengsl
og takast á við missinn sem fylgir skilnaði og
breytingum sem er hluti af lífinu í stjúpfjölskyld-
unni. Jafnvel þó þær séu taldar af hinu góða og
börn séu mjög sátt við stjúpforeldra sína.
Í sumum tilvikum vantar líka upp á tengsl for-
eldris og barns séu náin. Stundum endurspeglast
sá skortur í því að foreldrið treystir sér illa til að
vera eitt með barninu og vill að stjúpforeldrið sé
til staðar öllum stundum sem barnið er á heim-
ilinu. Þó það geti létt á streitunni í einhvern tíma
hjálpar það ekki til við tengslamyndun til lengri
tíma. Við þurfum að eiga maður á mann sam-
skipti bæði til að rækta tengsl og skapa ný. Það er
líka hætta á að stjúpforeldrið upplifað aðstæður
sínar íþyngjandi fái það of stóran skammt af sam-
veru við barnið í einu í stað þess að fá smá saman
að kynnast því og tengjast á eign forsendum.
Tengslamyndun er flókið fyrirbæri og ekki er
hægt að gera ráð fyrir að tengslamyndun í stjúp-
fjölskyldum sé jafn einföld og að laga skyndi-
kaffi, sem krefst ekki mikillar hugsunar, ein
skeið í bollann og heitt vatn út í og þá er það
komið. Vinna þarf í því að búa til tengsl milli
stjúpforeldris og barns þar sem þau verða ekki
til við það eitt að stjúpforeldrið taki upp samband
við foreldri barnsins eða deili saman heimili ein-
hverja daga í mánuði. Hvorki börn né fullorðnir
eru einsleitir hópar. Finna þarf út hvað hverjum
og einum hentar til að útkoman verði eins og best
verður á kosið. Stjúpforeldrið þarf að finna smám
saman út hvernig tengjast má barninu og hjálpar
mikið að foreldrið sé styðjandi og leiðbeini ef á
þarf að halda. Það dregur úr kvíða barna að aðrir
fjölskyldumeðlimir séu til staðar til að byrja með.
Þó að mikilvægt sé fyrir tengsl stjúpforeldris og
barns að þeim sé gefinn tími saman án annarra,
meta þarf aðstæður hvenær það er tímabært.
Hæfilegur áhugi og reyna að vera vakandi fyrir
því hvað vekur áhuga stjúpbarnsins hjálpar. Til
að vera áhugaverð þurfum við að sýna áhuga.
Góðir hlutir gerast hægt – og á það sérstaklega
vel við í stjúpfjölskyldum. Nú svo má alltaf gera
meira af því sem vel gengur. Gleðilega hátíð!
Tengslamyndun er flókið fyrir-
bæri og ekki er hægt að gera ráð
fyrir að tengslamyndun í stjúp-
fjölskyldum sé jafn einföld og að
laga skyndikaffi.
Allt þarf sinn tíma
Valgerður
Halldórs-
dóttir
félagsráðgjafi
og kennari
heimur barna
Góð ráð í gönguna
með börnin
 Passið að börnin drekki vel á göngu.
Jafnframt þarf að passa upp á að
þau haldi ekki í sér pissi, því það
getur leitt til þess að þeim verði kalt
og fái verk í magann.
 Alltaf ætti að bæta á sig fötum í
stoppum. Líkaminn er fljótur að
kólna niður þegar hann er ekki á
hreyfingu.
 Ullarfatnaður er að jafnaði besti
ferðaklæðnaðurinn enda heldur ullin
einangrunargildi sínu og er hlý þótt
hún sé vot.
 Gott er að hafa sólarkrem með hárri
vörn meðferðis, bæði í vetrar- og
sumarferðum og líka í skýjuðu veðri
á fjöllum, því þá er ekki síður mikil-
vægt að bera vel á nef og kinnar.
 Í miklum kulda á veturna er nauðsyn-
legt að bera feitt krem, t.d. sérstakt
kuldakrem, á kinnarnar.
 Ef barnið á að bera bakpoka þá ætti
hann að vera mjög léttur, helst bara
með nesti barnsins eða aukapeysu,
húfu og vettlinga. Barn undir átta
ára aldri ætti aldrei að bera meira en
sem nemur 1/10 af þyngd sinni.
 Það getur verið ágætt að láta eldri
börn hafa einn göngustaf og stilla
hann rétt fyrir þeirra hæð. Stafir
gera hins vegar minna gagn hjá yngri
börnum og vilja oftast bara flækjast
fyrir fótunum á þeim.
 Ungum börnum finnst oft gaman
að ganga með einhvers konar létt
stafprik, t.d. úr bambus, trjágrein
eða jafnvel bara flugeldaprik sem
þau geta notað til að pota í það sem
á vegi verður.
Ferðafélag barnanna
1815 2015
HIÐ ISLENSKA
BIBLIUFELAG
200 ARA
Biblían er
góð gjöf