Þjóðlíf - 01.08.1987, Blaðsíða 43

INNLENT
Ný vinnubrögð
Nefndalausnir eiga að styrkja samheldni
nýju stjórnarinnar
STJÓRNARMYNDUN ríkisstjórnar Por-
steins Pálssonar hékk á hláþræöi frá upphafi
viðræðnanna þar til að úrslit lágu fyrir. Frétta-
skýrendur hafa þó gefið stjórninni einhverjar
lífslíkur vegna þess hve starfsáætlun hennar er
ítarleg í sumum atriðum og vegna þeirrar að-
ferðar sem Jón Baldvin beitti er hann stýrði
viðræðunum og tókst þannig að binda sam-
komulag flokkanna um hvert al.iði.
Fyrstu aðgerðir í efnahags- og tjármálum
<-'ru taldar ná því takmarki að draga úr þenslu í
efnahagslífinu og slá á halla ríkissjóðs en ný-
hwld ríkisstjórnin mætti þó þegar mikilli gagn-
rýni víðast hvar úr þjóðfélaginu, frá atvinnu-
rekendum sem launþegum. Gjaldtaka í
sjávarútvegi, skattar á matvöru, tölvur og
fleira og áform um að afla ríkissjóði tekna upp
a meira en einn miljarð á þessu ári þótti illa
samrýmast öðrum markmiðum stjórnarsátt-
málans. Við stjórninni blasir líka verðbólgu-
hraði á bilinu 20 til 30 prósent.
I ríkisstjórnum þeim er Sjálfstæðisllokkur-
lr|n hefur átt aðild að á undanförnum árum
hefur höfuðáhersla í upphafi ætíð verið lögð á
aö draga úr ríkisumsvifum. í Reykjavíkurbréfi
Morgunblaðsins 29. maí, 1983, þegar ríkis-
stjórn Steingríms Hermannssonar var nýtekin
v'ð stjórnartaumum, sagði: „Sjálfstæðismenn
niunu einnig vænta þess að ríkisstjórnin beiti
sér fyrir samdrætti í opinberum umsvifum og
kekkun á sköttum og tollum." í leiðara
Morgunblaðsins 9. júlí kveður blaðið uppúr
um árangurinn: „Alþýðuflokkur og Fram-
sóknarflokkur hafa krafist aukinnar skatt-
kcimtu, en veikleiki Sjálfstæðisflokksins er sá,
aó tveimur tjármálaráðherrum úr röðum
Sjálfstæðismanna hefur mistekist á sl. tjórum
árunt að ná fram nokkrum umtalsverðum
niðurskurði á útgjöldum." En blaðið vill þó
ekki fordæma stjórnaraðild flokksins og segir
að beinn niðurskurður sé erfiður, stjórn-
araðild Sjálfstæðisflokksins tryggi að aukning
ríkisútgjalda verði ekki meiri en sem nemur
vexti þjóðartekna og skattaaukningin a.m.k.
hótlegri en ella. Hér er um slíkt grundvallar-
mál í meginstefnu Sjálfstæðistlokksins að
ræða að spyrja verður hvort frjálshyggjan sé
ekki aðeins horfin úr stjórnarverkum heldur
og einnig úr stefnuyfirlýsingum fiokksins í
stjórnarsamstarfi.
ÞRJÁR NEFNDIR. Ellefu manna ríkisstjórn
þriggja flokka er ekki vænlegur vettvangur til
að jafna ágreiningsmál og taka erfiðar
ákvarðanir. Því hefur nú sú nýbreytni verið
tekin upp í fyrsta sinn hér á landi að setja á
stofn sérstakar ráðherranefndir svo sem
tíðkast í all flestum vestrænum ríkjum.
Ákveðið var að skipa þrjár ráðherranefndir
til að annast samráð ráðherra úr öllunt
stjórnarflokkum. Hér er um að ræða nefnd
um efnahags- og kjaramál sem í sitja Þorsteinn
Pálsson, forsætisráðherra, Steingrímur Her-
mannsson, utanríkisráðherra og Jón Sigurðs-
son, viðskiptaráðherra. I nefnd um utanríkis-
mál sitja Steingrímur Hermannsson, Jón
Sigurðsson og Matthías Á. Matthíesen, sam-
gönguráðherra. Og í nefnd um ríkistjármál
sitja Jón Baldvin Hannibalsson, fjármálaráð-
herra, Friðrik Sophusson, iðnaðarráðherra og
Halldór Ásgrímsson, sjávarútvegsráðherra.
Óformlegt samráð flokksformanna
stjórnarflokka hefur tíðkast hér á landi en
nefndaskipun þessi getur verið mikilvæg. Er-
lendis gegna nefndir af þessu tagi gríðarlega
mikilvægu hlutverki. Fræðimenn sem rann-
sakað hafa samkomulag og ákvarðanir í ríkis-
stjórnum telja að oft séu mikilvægustu
ágreiningsmálin leyst í nefndum af þessu tagi
áður en ríkisstjómin sem heild afgreiðir þau á
fundi sínum. Auk þess eru nefndir þessar til
marks um að samábyrgð ráðherranna vaxi og
einstakir ráðherrar komist ekki upp með ein-
ræði í sínunt ráðunevtum eins og oft hefur
valdið vandkvæðum í stjómarsamstarfi hér á
landi.
í flestum ríkjum eru slíkar nefndir skipaðar
um efnahagsmál, utanríkismál, fjárlög og
ríkisfjármálastefnu. en auk þess em dæmi um
tjölmargar slíkar nefndir á öðrum málasvið-
um. í Kanada hafa t.d. starfað 13 slíkar nefnd-
ir og í V-Þýskalandi 16 nefndir. í Bretlandi,
Ástralíu, á Nýja Sjálandi og í Kanada hafa
jafnvel nefndir af þessu tagi heimild til að taka
endanlegar ákvarðanir um veigamikil mál. í
Austurríki sitja stundum fleiri en ráðherrar í
ríkisstjórnarnefndum.
Þróunin hér bendir til þess að samráð og
málamiðlanir gegni æ viðameira hlutverki og
ræður mestu geta forsætisráðherra til að hafa
yfirstjórn í ríkisstjórninni og jafna ágreinings-
mál. Ekki er þó líklegt að nokkrar útþynntar
yfirlýsingar sem finna má í starfsáætlun ríkis-
stjórnarinnar verði vandamál í samráðs-
nefndum ráðherranna s.s. eftirfarandi dæmi af
mörgum sem finna má í kaflanum um heil-
brigðisstefnu stjórnarinnar. Þar lýsir stjórnin
yfir því markmiði sínu að: „samræmdar verði
aðgerðir stjórnvalda til að auðvelda fram-
kvæmd neyslu- og manneldisstefnu með heil-
brigði landsmanna að leiðarljósi."
• Ómar Friðriksson

s°gub6k
PARÍS sögubók
PARIS er samlélagssagð skaklsaga^ bQka I
a'am9amáme«Ve!'l'il vangaveuum emnai al
i personuniTokar'nnai 3* clæma: |
. . _ aæt, ekki allt e,ns
Paö er nu e'n"’'1' ’iaunar ekkerl annaö en
vetiö aö viö seu arna.|ismannhal eöa
æv,ntvaverur He emhverra okkur
mvgrutur hokeWla ^ sem vlð laum ekk, seö
hulmna ^ cmusWiarguðir og viö
frekar en v.ð ^^^hodencia okkar. I.kt
loluö og los'^'í'ðu til slikra goöa og
e"**- crt Ký .uuuir iveir, eg a eKKi viu i hvi viö sjai' lOKUn o
AJ ert Þó betur að þer i sagnfræði en I fugia fljúgandi
K°öan rií9-nn' útvarpsstiorit
>e-m 9'nn bæ|arst|ori,
“9ia
eg*J"U- svnist mer
,u9sa se9ja. utvarpsstjon, |u. eg er að
Ja- e,M ~
bu JjJ^Mjori?
0'""nvö^T13'5'" maöu'
>. hV0J 'ö hað ekk, allir
hi, Smn baðir tveir, eg a ekki við
ed bo betur mð hnr i nannfrspiM pn
A bokarþmgi skaldsogunnar PARIS ma jafnt
fmna stolta husbændur sem heima og uti-
vmnandi husmæður. atvmnuleysmgja iafnt
sem sanna goðborgara. folk af svo margvis-
legri rot sprottið sem fyrrverandi bæjarst|Ora
og eldhusmommu utvarpsins. mannesk|ur
geistlegrar stettar og lavarða sem af lægn
stigum visdonismanna. folk svo olikt sem
hana Joniu hans Noa og ritstjora Bæ|art)laðs-
ins. þa solbruna bændur og utvegsmenn ur
hreppum. og myndasmiöi og Ijoðskald og
onnur borgarborn meö folar og rjoðar kmnar
I Ja. og meira að segja sknffinna lika .
Simon hnsti hofuöiö og horfði a Dulju með
spurn i svip. Eg get vel skilið að skriffmnurinn
se veikur, sagði hann loks. Og areiðanlega
engu minm astæða til að lata loka hann inm en
hann Papa okkar. eins og kom til tals. manstu7
Eða heyröir þu ekki Dul|a tvo fyrstu kaflana
sem hann las i gær og fyrradag Fuglabu-
garður' Hve faranlegt' Og þaö vill Mona að
bornm hlusti a en er ekkert aö mmna þau
Dolludinu ef eg geri þaö ekki. Og svo segir þ>
að Dalladina se frisk en menmrnir veikir ser
bua hana til eg skil ykkur ekki —
ARjs er sögubók í handhægri pappírskilju, til lestrar heima og heiman, hvenær sem tími gefst til frá
rristri daganna — um helgina, í sumarleyfinu, á ferð og flugi eða í rúminu, í hægindastólnum, í sólstóln-
n"1-1 öllu falli kann þig að bera langan veg á vængjum hugans, þó ekkert kunni annað að vera í farangrin-
H1- PARÍS fæst í næstu bókabúð (og á nokkrum helstu blaðsölu- og áningarstöðum) um land allt.
FjÖREGG
43