Frjáls verslun - 01.08.2014, Qupperneq 26

26 FRJÁLS VERSLUN 8-9 tbl. 2014
S
taða Marels er sterk núna
á haustmánuðum 2014. Við
erum í farar broddi á heims ­
vísu í þróun og fram leiðslu á
hátæknibúnaði og lausn um
til vinnslu á fiski, kjöti og
kjúklingi. Lausnir okkar eru hannaðar til
að mæta þörfum viðskiptavina og árlega
fjárfestum við um sjö milljarða króna í
vöruþróun. Við erum líka með öflugt sölu­
og þjónustunet um allan heim. Eftirspurnin
eftir dýrapróteini er stöð ugt að aukast í
takt við aukinn fólks fjölda, aukinn kaup­
mátt og breyttar neyslu venjur. Á sama tíma
er nauðsynlegt að fram leiða meira með
minnu, þ.e. auka nýtingu hráefnis, draga
úr vatns­ og rafmagns not kun, lágmarka
úrgang ásamt því að auka öryggi fæðunnar
sem við borðum. Þetta felur í sér mikil
tækifæri fyrir Marel.

Á hvað hefur stjórn Marels lagt áherslu
eftir að þú varðst stjórnarformaður?
Fyrir tæpu ári töluðum við um að rekstr ­
arniðurstöður félagsins hefðu verið óvið ­
unandi um nokkurt skeið og það væru
tækifæri til að gera betur. Í framhaldinu var
ráðist í hagræðingarverkefni sem miða að
því að sinna viðskiptavinum okkar betur,
auka skilvirkni í nýsköpun og hagkvæmni í
rekstri. Í verkefni af þessu tagi gegnir stjórn
mikilvægu hlutverki í að veita stjórnendum
bæði stuðning og aðhald og tryggja að
tekið sé tillit til áhættuþátta í rekstri og
breytingaaðgerðum. Markmið okkar með
aðgerðunum er skýrt; að auka langtímavirði
fyrir bæði viðskiptavini og hluthafa.
Hver eru brýnustu verkefnin núna í rekstri
Marels á alþjóðavísu?

Það eru enn mikilvæg hagræðingarverkefni
framundan og á sama tíma þarf að efla og
auka skilvirkni í markaðssókn. Markaðir
okkar hafa í auknum mæli verið að taka við
sér á undanförnum mánuðum og sá meðbyr
er afar mikilvægur. Aðgerðir sem fela í sér
breytingar fyrir starfsfólk eru áskorun sem
mikilvægt er að nálgast af vandvirkni og
virðingu. Marel er þekkingarfyrirtæki og
starfsmennirnir eru mikilvægasta auðlind
félagsins. Það er einungis með samhentu
átaki sem hægt er að ná langtímaárangri.
Hverjar eru horfurnar í framleiðslu
á hátæknibúnaði Marels fyrir
matvælaiðnaðinn?
Það eru meira en sjö milljarðar íbúa á
jörðinni í dag og áætlanir gera ráð fyrir
meira en níu milljörðum árið 2050. Til
viðbótar við fleiri munna að fæða leiðir
aukinn kaupmáttur til aukinnar neyslu og
það er áætlað að eftirspurn eftir fæðu muni
aukast um meira en 50% á þessu tímabili.
Á sama tíma er sífellt minna af ræktanlegu
landi, vatni og öðrum náttúruauðlindum
sem þarf til fæðuframleiðslu. Þetta eru
miklar samfélagslegar áskoranir en að
sama skapi mikil tækifæri fyrir fyrirtæki
eins og Marel.
Í hversu mörgum löndum starfar Marel og
hvar eru helstu markaðirnir?
Markaðssókn er ein af meginstoðunum
í stefnumörkun Marels. Við erum með
öflugt sölu­ og þjónustunet, skrifstofur
og dótturfélög í um 30 löndum og um 100
umboðmenn og dreifiaðila um allan heim.
Norður­Ameríka og Vestur­Evrópa hafa
verið stærstu markaðir félagsins. Norður­
Ameríka er að taka við sér og sala jókst
þar talsvert á undanförnum mánuðum.
Viðskiptavinir okkar þar hafa um nokkurt
skeið haldið að sér höndum þegar kemur
að fjárfestingum í stækkun og endurnýjun
á verksmiðjum en nú finnum við fyrir
umskiptunum sem við höfum beðið eftir.
Það er meiri óvissa í Evrópu. Það er þó
mikilvægt að hafa í huga að aðgerðir eins
og bann Rússa við innflutningi á matvælum
frá Evrópu og Bandaríkjunum skapar
tækifæri fyrir fæðuframleiðendur í öðrum
löndum og þar af leiðandi tækifæri fyrir
Marel. Á nýmörkuðum eru óþrjótandi
tækifæri og á síðasta ársfjórðungi seldum
við lausnir m.a. til Mexíkó, Argentínu,
Gana, Nígeríu, Gambíu, Sambíu, Taílands,
Kína, Taívans og Víetnams.

Hversu margir starfa hjá Marel á Íslandi
og hve margir í öðrum löndum?
Það starfa um 4.000 manns hjá félaginu, þar
af rúmlega 500 á Íslandi, 1.100 í Hollandi
og 700 í Bandaríkjunum.
Hvar liggja helstu sóknarfæri Marels?
Sóknarfærin liggja víða. Tekjur Marels
skiptast nokkuð jafnt á milli staðlaðra
tækja, heildarlausna og þjónustu. Það eru
tækifæri til vaxtar og virðisaukningar á
öllum þessum sviðum. Það er uppsöfn uð
þörf á stækkun og endurnýjun í verk ­
smiðjum viðskiptavina okkar í þró aðri
löndum og mikil tækifæri til að setja upp
nýjar verksmiðjur frá grunni og bylta
þannig framleiðsluaðferðum á nýmörk ­
uð um. Að sama skapi eru tækifæri til að
auka þjónustutekjur, bæði vegna þess að
verksmiðjum sem búnar eru lausnum frá
Marel fer sífjölgandi og eins leggjum við í
auknum mæli áherslu á þjónustusamninga.

Marel var eitt sinn sprotafyrirtæki – ættað
úr háskólasamfélaginu. Hversu mikil
nýsköpun er núna í fyrirtækinu og hversu
stór hluti fer í rannsóknir og þróun?
Nýsköpun er hin meginstoðin í stefnu ­
mörk un Marels og grundvöllurinn fyrir
allri starfsemi félagsins. Fjárfestingar
í rannsóknum og þróun eru um 5­7%
af tekjum og námu í fyrra tæpum sjö
milljörðum króna. Hlutfallið er vel yfir
því sem tíðkast í okkar atvinnugrein.
Það hefur verið lögð mikil áhersla á náið
samstarf við viðskiptavini í vöruþróun. Ég
heimsótti nýlega viðskiptavin í Hol landi
sem rekur eina af fullkomnustu kjúklinga ­
verksmiðjum heims með lausnum frá
Marel. Það var frábært að heyra eigandann
segja frá mikilvægi samstarfsins og það
mátti varla milli sjá hvort sölumaðurinn
sem var með í för væri starfsmaður hans
eða Marels, svo náið var sambandið.
Svona viljum við hafa þetta en hins vegar
teljum við að á þessu sviði sem öðrum
séu tækifæri til að gera enn betur með
skilvirkari stjórnun, bættri for gangs röðun
verkefna og betri nýtingu mann auðs.
Þannig megi auka enn frekar arð semi
fjárfestinga í nýsköpun og tryggja að fé ­
lagið haldi áfram að þróa og markaðs ­
setja ný tæki og lausnir sem skapa aukið
virði fyrir viðskiptavini okkar og valda
straumhvörfum í matvælaframleiðslu.

Hverjir eru helstu eigendur Marels og
sérðu fyrir þér að það þurfi að auka
hlutafé í fyrirtækinu á næstunni?
Eyrir Invest er kjölfestufjárfestir með
tæplega 30% eignarhlut, þar á eftir
koma Grundtvig Invest og Lífeyrissjóður
versl unarmanna með rúm 8% hvor.
„Það er meiri óvissa í Evrópu.
Það er þó mikilvægt að hafa í
huga að aðgerðir eins og bann
Rússa við innflutningi á mat­
vælum frá Evrópu og Banda­
ríkjunum skapar tækifæri fyrir
fæðuframleiðendur í öðrum
löndum og þar af leiðandi
tækifæri fyrir Marel.“
Ásthildur