Frjáls verslun - 01.04.2015, Síða 15

FRJÁLS VERSLUN 4 tbl. 2015 15
Þ
að fylgja því bæði
kostir og gallar
að hafa mikla
veltu á hluta bréfa­
mörkuðum. Mér
er ekki kunnugt
um neinar rann sókn ir sem hafa
sýnt fram á einhvers konar full ­
komið jafnvægi á milli þess að
dregið sé sem mest úr göllum
tíðra viðskipta og jafnframt
kost um þess að hafa virkan
hluta bréfamarkað. Ég fjalla hér
stuttlega um helstu kosti og galla
við veltu á hlutabréfamörkuðum
og síðan lít ég á þróun íslensks
hlutabréfamarkaðar síðustu
miss eri. Ber ég saman veltuna á
Íslandi við erlenda markaði.
Það má segja að gallana af
tíðum viðskiptum megi orða í
eintölu. Langmesti ókostur tíðra
viðskipta er kostnaður sem fylgir
þeim. Sé verið að kaupa og selja
mikið sama verðbréfið kemur
það niður á ávöxtun eigenda
verð bréfa. Hinn frægi fjárfestir
Warren Buffett hefur til að mynda
gagn rýnt fjölda viðskipta á
banda rísk um hluta bréfamarkaði.
Hefur í því sambandi verið
áætlað að um það bil fjórðung­
ur allrar ávöxtunar hlutabréfa
í Banda ríkjunum hafi farið í
mismunandi viðskiptakostn að
sem tengist kaupum og sölu
hluta bréfa. Slíkt kemur augljós­
lega niður á ávöxtun hlutabréfa
að teknu tilliti til kostnaðar.
Gamall brandari innan banda ­
rísks verðbréfamarkaðar snerist
um auglýsingaherferð sem
ákveðið verðbréfa fyrirtæki
stóð fyrir. Í stað þess að nota
upphafl egu setninguna „We
make money the old fashioned
way, we earn it“, (sem í lauslegri
þýðingu merkir Við búum til fé á
gamla mátann: Við öflum fjárins),
þá var henni breytt. Notuð var
setningin: „We make money the
old fashioned way, we churn it“.
Sem merkir: Við öflum fjár með
gamaldags aðferð, við mjólkum
féð með tíðum viðskiptum.
Hér var augljóslega verið að
vísa í við skiptahætti þar sem
kaup og sala verðbréfa, sem
verð bréfafyrirtækið gerði fyrir
hönd viðskipta vina, hefðu fyrst
og fremst haft að leiðarljósi að ná
hagn aði fyrir verðbréfafyrirtækið
í formi við skipta þóknana fremur
en hag viðskiptavina þess.
Tíðni hlutabréfaviðskipta er eitt
af því fyrsta sem margir fjárfestar
líta til þegar hlutabréfasjóður er
valinn. Ef fjárfestar telja ólíklegt
að sjóðstjórar geti veitt ávöxtun
til lengri tíma, sem er umfram þá
ávöxtun sem fæst með því að
fjárfesta einfaldlega í svokölluð­
um vísitölusjóðum, fjárfesta þeir
síður í slíkum sjóðum.
Telji þeir aftur á móti að sjóð­
stjórar hafi það sem þarf til að
kaupa og selja verðbréf sem veiti
ávöxtun umfram markaðsávöxtun
og einnig meðfylgjandi kostnað
við slíkt fjárfesta þeir í slíkum
sjóðum. Hérlendis hef ég ekki orð ­
ið var við óvenjulega mikla veltu
hjá ís lenskum hluta bréfasjóðum
en ég minnist þó skuldabréfasjóðs
fyrir langalöngu, sem ég ætla ekki
1
Það má segja að gall ana
af tíðum viðskipt um
megi orða í eintölu.
Langmesti ókostur tíðra
viðskipta er kostnaður sem
fylgir tíðum viðskiptum. Sé
verið að kaupa og selja mikið
sama verðbréfið kemur það
niður á ávöxtun eigenda
verðbréfa. Hinn frægi fjár-
festir Warren Buffett hefur
til að mynda gagnrýnt fjölda
viðskipta á bandarískum
hlutabréfamarkaði.
2 Hérlendis hef ég ekki orðið var við óvenju-lega mikla veltu hjá
ís lenskum hlutabréfasjóðum
en ég minnist þó skuldabréfa-
sjóðs fyrir langalöngu,
sem ég ætla ekki að nefna
á nafn. Ákveðna aðila á
verðbréfamarkaði grunaði að
sá sjóður væri stöðugt með
slakari ávöxtun en sambæri-
legir sjóðir vegna mikillar
veltu á skuldabréfum þess.
3 Hér á Íslandi er mis mun-ur kaup- og sölutilboða þó enn í kringum 1%.
4 Eitt af því sem skiptir miklu máli varðandi verðlagningu verð bréfa
er það áhættuálag sem fjár-
festar skynja við verðlagn-
ingu þeirra. Því hærra sem
áhættuálagið er, þeim mun
verðminni verða verðbréfin.
Lækki áhættuálagið aftur á
móti verða bréfin verðmeiri.
5 Því má við bæta að fyrirtæki semja oft við verðbréfafyrirtæki
um að hafa viðskiptavakt á
hlutabréfum sínum þannig
að verðbréfafyrirtækin setja
alltaf inn kaup- og sölutilboð
á hlutabréfum fyrirtækisins.
Már Wolfgang Mixa.
Hættan er sú að verðbréfafyrirtæki eigi tíð hlutabréfaviðskipti fyrir
hönd viðskiptavina sinna með það að leiðarljósi að ná hagnaði
fyrir verðbréfafyrirtækið í formi viðskiptaþóknana fremur en hag
viðskiptavina þess.