Frjáls verslun - 01.04.2015, Blaðsíða 18

18 FRJÁLS VERSLUN 4 tbl. 2015
en veltan hins vegar aðeins um 10% í hérum­
bil jafnmörgum viðskiptum.
Það sem aðallega er litið til er árlegur veltu ­
hraði hlutabréfa. Veltuhraðinn mælir hversu
mikil viðskipti eru samanlagt í kauphöllinni til
móts við meðaltal af markaðsvirði hlutabréfa.
Ef markaðsvirði hlutabréfa á tilteknu ári er til
dæmis að meðaltali 100 milljarðar króna og
viðskipti með hlutabréf á því ári samanlagt
40 milljarðar króna er veltuhraðinn 40%.
Tafla 2 sýnir að árlegur veltuhraði í kauphöll-
inni Nasdaq Iceland (sem veitir þessi gögn)
var í kringum 57% árið 2013 en hann var
kominn niður í 48% árið 2014. Fyrstu mánuðir
ársins 2015 gefa til kynna að veltuhraðinn sé
að dragast örlítið saman og er hann kominn
niður í 45% á ársgrundvelli.
Þetta skýrist ekki af því að veltan sé að
minnka heldur einfaldlega af því að veltan
hefur ekki aukist í sama mæli og markaðs­
virði skráðra íslenskra verðbréfa í Kauphöl l­
inni. Það má því segja að það sé einfaldlega
hlutf allslega að hægjast á veltunni; aukningin
í veltu er tilkomin vegna þess að skráðum
hlutabréfum fjölgar og undirliggjandi mark ­
aðs virði þeirra félaga sem fyrir eru hefur
verið að aukast.
Tafla 2. Viðskipti og virði hluta­
bréfa í Kauphöll inni
Þessar tölur segja ef til vill lítið án þess að gera
samanburð við erlenda markaði. Spurn ingin
er þá hvort íslenski markaðurinn sé í einhverju
samræmi við það sem eðlilegt getur talist og er
þá mikilvægt að líta til bæði kosta og galla sem
fylgja veltu á mörkuðum. Er ákveðið jafnvægi á
milli kostnaðar og seljanleika á Íslandi?
Samanburðurinn við erlenda markaði sýnir
að veltuhraðinn á Íslandi er aðeins minni en
annars staðar á Norðurlöndunum. Miðað við
tölur á árinu 2014 var veltuhraðinn rétt undir
50% á Íslandi en að meðaltali rúmlega 60%
í Svíþjóð, Finnlandi og Danmörku. Var veltu­
hraðinn svipaður hjá Norðurlandaþjóð unum
árin áður. Líta verður til þess að erlendir
fjárfestar eiga ekki auðvelt með að fjárfesta
í skráðum hlutabréfum á Íslandi án þess
að taka á sig óvissu gjaldeyrishafta. Þetta
dregur úr veltuhraða og passar við almenn
lögmál fjármálamarkaða um að því fleiri
valkosti sem fyrirtæki hafi til að fjár magna
rekstur sinn, í þessu tilviki einnig erlenda
fjárfesta varðandi hlutabréf þeirra, þeim mun
minni verði fjármagnskostnaður þeirra. Eins
og staðan er í dag eiga flest íslensk fyrirtæki
í erfiðleikum með að fjármagna rekstur sinn
utan landsteinanna.
Veltuhraðinn er töluvert meiri í Bretlandi
og Bandaríkjunum. Samkvæmt tölum frá
árinu 2012 var veltuhraðinn 84% í Bretlandi
og 124% í Bandaríkjunum. Þetta þýðir að
hvert skráð hlutabréf í Bandaríkjunum var til
Hlutabréf
reyKJavíK StoKKhólmur helSinKi
Árlegur veltuhraði kauphalla
48% 66% 69%
Nasdaq IcelaNd
Ár
Fjöldi
viðskipta
Árlegur
veltuhraði
markaðsvirði fyrirtækja
í kauphöllinni
Fjöldi fyrirtækja í
kauphöllinni
2013 22.628 57% 536 14
2014 22.938 48% 662 14
2015/5 7.135 45% 843 16
Markaðsvirði hlutafélaga í milljörðum króna.
Tafla 2.
Samanburðurinn við erlenda
markaði sýnir að veltuhraðinn á
Íslandi er aðeins minni en ann­
ars staðar á Norðurlöndunum.
Miðað við tölur á árinu 2014 var
veltuhraðinn rétt undir 50% á
Íslandi en að meðaltali rúmlega
60% í Svíþjóð, Finnlandi og
Danmörku.
Árlegur veltuhraðI
ísland Svíþjóð Finnland Danmörk Bandaríkin Bretland
48% 66% 69% 55% 124% 84%
Heimildir: Norðurlönd hjá NASDAQ OMX, Bandaríkin og Bretland hjá World Bank.
Tafla 3.