Frjáls verslun - 01.04.2015, Blaðsíða 75

FRJÁLS VERSLUN 4 tbl. 2015 75
mætti kalla á íslenzku valda­
teymi, þ.e. þegar hjón byggja
upp hvort um sig tengslanet á
ákveðnu sviði, hvort sem er í
pólitík eða annars staðar, sem
sameiginlega verða svo að eins
konar valdakjarna.
Þessi valdakjarni þeirra stjórn­
aði Kópavogi í tvo áratugi og
mótaði þá sérstöðu, sem það bæj­
arfélag hefur notið á höfuð borg ar­
svæðinu frá þeim tíma. Þetta var
bæjarfélagið, sem að þeirra sögn
lagði áherzlu á börn og möguleika
þeirra til menntunar.
Það er ekki fráleitt að ætla að
sú áherzla sé sprottin úr lífs­
reynslu beggja. Orð fór af náms­
gáfum Finnboga Rúts á unga
aldri en hann þurfti á stuðningi
að halda – sem hann fékk – til að
menntast.
Hulda stefndi á háskólanám
en varð að hætta við þegar hún
missti föður sinn og bróður í
sjóslysi og fór að vinna til að
bræð ur hennar gætu menntast.
Þannig var veröldin þá.
Þessi forsaga Kópavogs er
gjörólík sögu annarra sveitarfé­
laga á höfuðborgarsvæðinu. Að
einhverju leyti var Kópavogur
í upphafi samfélag fátæka
fólks ins, sem byggði hús sín að
verulegu leyti með eigin hörðu
höndum.
Annað áherzluatriði í pólitík
þessa valdateymis á Marbakka
var menningin samtvinnuð við
réttindabaráttu kvenna. Þess
vegna beitti Hulda sér fyrir því
að Gerður Helgadóttir gerði
glugga í Kópavogskirkju og í
framhaldi af því varð til Gerðar­
safn. Og þess vegna fékk hún
einn merkasta arkitekt okkar
samtíma, Högnu Sigurðardóttur,
til að teikna Sundlaug Kópavogs,
sem stendur á Rútstúni. Þessi
áherzla á menningu fylgdi Rúti
frá ritstjóratíð hans á Alþýðub­
laðinu. Ýmsir helztu menningar­
frömuðir þeirra tíma skrifuðu
í Alþýðublaðið og teiknuðu í
blaðið.
Sú áherzla sést líka í útgáfu­
bókum Menningar­ og fræðslu­
sambands alþýðu, sem hann
veitti forstöðu um skeið. Sú
útgáfa er rannsóknarefni út af
fyrir sig. Það er ljóst að mark­
miðið hefur verið að mennta og
uppfræða alþýðuna.
Loks má nefna hinn félagslega
þátt í sveitarfélaginu en í þeirra
tíð var Kópavogskirkja, hið mikla
verk Harðar H. Bjarnasonar,
húsameistara ríkisins, byggð og
átti Hulda mikinn þátt í því svo
og Félagsheimili Kópavogs, þar
sem bæði var rekið kvikmynda­
hús og leikstarfsemi.
Þetta er það andrúm, sem ríkti í
kringum valdateymi þeirra hjóna,
en merkilegasta arfleifð þeirra er
áreiðanlega hið mikla landsvæði,
sem Rútur tryggði Kópavogsbæ
með pólitískri herkænsku og
þýðir að það bæjarfélag hefur
sennilega yfir mesta ónotuðu
landrými sveitarfélaga á höfuð ­
borgarsvæðinu að ráða, sem
um leið tryggir bæjarfélaginu
lykilstöðu í þróun höfuðborgar­
svæðisins í framtíðinni.
Einveldi vinstrimanna í Kópa­
vogi er liðin tíð alveg eins og
yfirráð Sjálfstæðisflokksins í
borgarstjórn Reykjavík heyra
sögunni til. Gunnar I. Birgisson
er áreiðanlega sá forystumaður
Kópavogs sem markað hefur
dýpst spor í sögu bæjarfélagsins
á síðari áratugum. Fyrir áratug,
í aðdraganda 50 ára afmælis
Kópavogs sem kaupstaðar, fór
ég með honum í bíltúr um bæinn
til að undirbúa umfjöllun Morgun­
blaðsins um það afmæli.
Á því ferðalagi hugsaði Gunnar
upphátt um það hvenær breyta
ætti Kópavogi úr bæ í borg og
hvenær bæjarstjórn Kópavogs
yrði borgarstjórn Kópavogs og
bæjarstjóri Kópavogs borgar ­
stjóri Kópavogs.
Í samtali við Ármann Kr. Ólafs­
son, núverandi bæjarstjóra
Kópa vogs, hafði ég orð á
þess um hugleiðingum Gunn­
ars fyrir áratug og heyrði þá á
Ármanni að þessi spurning væri
á dagskrá.
Kannski líður senn að því að
samfélag hinna fátæku og póli tískt
útskúfuðu verði önnur „borgin“,
sem verður til á Íslandi!
vALdAteymI
Hjónin Finnbogi Rútur Valdimarsson og Hulda dóra Jakobsdóttir
mörkuðu sporin fyrstu tvo áratugina í kaupstaðnum Kópavogi. Þau
voru það sem í nútímanum er kallað í fjölmiðlamáli „power couple“,
sem kannski mætti kalla á íslenzku valdateymi, þ.e. þegar hjón
byggja upp hvort um sig tengslanet á ákveðnu sviði, hvort sem er
í pólitík eða annars staðar, sem sameiginlega verða svo að eins
konar valdakjarna. Þessi valdakjarni þeirra stjórnaði Kópavogi í tvo
áratugi og mótaði þá sérstöðu, sem það bæjarfélag hefur notið á
höfuðborgarsvæðinu frá þeim tíma. Þetta var bæjarfélagið, sem að
þeirra sögn lagði áherzlu á börn og möguleika þeirra til menntunar.
Hlíðasmára 8 og Spönginni 13