Frjáls verslun - 01.08.2011, Qupperneq 41

FRJÁLS VERSLUN 8.- 9. TBL. 2011 41
Ari Kristinn Jónsson nam stærðfræði og tölv un­arfræði á Íslandi og hélt síðan vestur um haf og
lauk árið 1997 doktorsprófi í tölv un ar­
fræði með áherslu á gervigreind frá
Stan ford­háskóla.
„Ég var í hlutastarfi hjá Rockwell,
sem var hluti af Boeing á þeim tíma
þegar ég var að klára doktorsnámið
og var farinn að kynnast fólki sem
vann við að þróa tækni byggða á
þessari tölvunarfræði sem ég hafði
verið að nema og vinna að. Hugur­
inn fór þannig að leita þangað sem
verið var að blanda saman nýrri
þróun og rannsóknum. NASA bauð
upp á þetta því þar er stöðugt verið
að þróa nýja tækni sem síðan er mögu­
leiki á að hagnýta í geimferð um.“
Ari vann með rannsóknarhópi í tvö
ár og tók m.a. þátt í tilraun NASA til
að láta gervigreindarhugbúnað stýra
geimfari. Síðan stýrði hann hópi sem
þróaði nýja tækni til að láta geimför
geta tekið ákvarðanir meira sjálfstætt
og búið til áætlanir um hvernig þau
ætluðu að ná markmiðum sínum.
„NASA lenti í vandræðum árið
1999 með Marsferðirnar sínar en tvö
geimför týndust á því ári. Stjórnvöld
settu stofnuninni afarkosti í kjölfarið;
nú skyldi eitthvað gert til að sýna að
henni væri treystandi fyrir því fjár­
magni sem hún fékk og um leið að
vekja áhuga almennings á könnun
Mars. Ákveðið var að ráðast í mjög
metnaðarfulla ferð: Að senda tvo
könnunarjeppa til Mars árið 2003 og
fékk verkefnið nafnið Mars Explor­
ation Rover.“
Hann segir að Mars sé uppáhalds­
plánetan sín fyrir utan jörðina. „Hún
er afskaplega spennandi.“
Jeppar á mars
Ari stýrði hópi sem þróaði hugbún­
að sem hjálpaði vísindamönnum
og verkfræðingum að ákveða hvað
jepparnir á Mars ættu að gera á
hverjum degi. „Yfirleitt senda geim­
för mikið af upplýsingum til jarðar
og vísindamenn og verkfræðingar
hafa síðan daga og vikur til að meta
upplýsingarnar og taka ákvarðanir
um hvað skuli gera næst. Þetta þurfti
hins vegar að gera einu sinni á dag
í þessu verkefni þannig að menn
höfðu aðeins nokkra klukkutíma frá
því þeir fengu upplýsingar frá geim­
farinu og þangað til þeir þurftu að
ákveða hvað jepparnir áttu að gera
daginn eftir.“
Ari segir verkefnið hafa verið mjög
skemmtilegt; hópurinn hafi tekið
þátt í öllum undirbúningi og prófun­
um og var hugbúnaðurinn tilbúinn
í janúar 2004 þegar jepparnir lentu
á Mars.
„Við þurftum að fylgja hugbúnað­
inum eftir í um eitt ár en eftir það fór
ég að stýra verkefni þar sem unnið
var að rannsóknum á því hvernig
hægt væri að gera svona hug bún­
að traustari. Ég komst þann ig inn
í heim sjálfvirkrar prófunar og
öryggismála fyrir hugbúnað. Það
verkefni var komið vel af stað þegar
NASA skipti um skoðun um áhers l ur
stofn unarinnar hvað framtíðina
Ari Kristinn Jónsson,­rektor­Háskólans­í­Reykjavík,­vann­í­áratug­­hjá­NASA,­bandarísku­geimferðastofn­
uninni. Hann tók m.a. þátt í þróun tækni til að láta geimför taka sjálfstæðar ákvarðanir og svo stýrði hann
hópi­sem­þróaði­hugbúnað­í­tengslum­við­verkefnið­Mars­Exploration­Rover­en­þá­voru­tveir­jeppar­sendir­
í rannsóknarleiðangur á Mars og er annar enn í notkun.
Vann hjá naSa í áratug
TexTi: svava jÓnsdÓTTir / myndir: Geir Ólafsson
Ari Kristinn Jónsson, rektor Háskólans í Reykjavík: