Frjáls verslun - 01.09.2008, Síða 37

F R J Á L S V E R S L U N • 8 . T B L . 2 0 0 8 37
D A G B Ó K I N
Hinn 9. október, eða daginn eftir fall
Kaupþings, birti Frjáls verslun tíu ráð sem
nota þyrfti samtímis til að endurreisa
íslenskt atvinnulíf.
Kjarninn í þessum ráðum var sá að láta
landsframleiðsluna (þjóðarframleiðsluna)
ekki stöðvast þótt þeir hefðu verið lítill
hluti af framleiðslunni.
Þessu var líkt við mannslíkamann; missi
hann smávægilegt blóð þarf hann litla blóð-
gjöf til að blóðrásarkerfið komist í eðlilegt
horf.
Ráðin voru annars þessi:
Landsframleiðslan má ekki stöðvast.
Það er módelið í endurreisninni. Þjóðin
verður að halda áfram að eiga viðskipti
innbyrðis í eins miklum mæli og kostur
er á. Landsframleiðslan samanstendur
af öllum atvinnugreinum þjóðarinnar og
þar er bankaþjónustan mjög lítill hluti. Og
útflutningur Íslendinga verður hér eftir að
standa undir innflutningi landsmanna.
Hjálp í gegnum næstu mánaðamót.
Fyrirtæki skapa vinnu og þau verða að
komast í gegnum næstu tvenn til þrenn
mánaðamót. Stjórnvöld, sem stýra núna
bankastarfsemi á Íslandi, verða því að
liðka til og huga að stórbættri lánafyrir-
greiðslu til fyrirtækja, stórra sem smárra.
Stjórnvöld afnemi verðtryggingu á
inn- og útlán í landinu í eitt ár með neyð-
arlögum því verðbólgugusan í pípunum er
að setja þúsundir fjölskyldna á höfuðið.
Gengistryggð lán verði fryst þangað
til gjaldeyrismarkaðurinn jafnar sig.
Bankar fari ekki á taugum út af
veðum. Það hefur engan tilgang að hjóla
í fólk og fyrirtæki núna og krefjast auk-
inna veða. Það verður að hjálpa fólki í
greiðsluerfiðleikunum. Ef bankarnir hirða
núna íbúðirnar af skuldugu ungu fólki – ja,
hverjum ætla þeir að selja þær aftur? Hvar
finna þeir kaupendur? Ætla bankarnir að
„dumpa“ markaðnum? Íbúðaverð lækkar
þá enn meira og bankarnir fá enn minna
fyrir sinn snúð. Skuldari sem hjólað er í
verður veikari á eftir og líklegri til að greiða
ekki neitt.
Það þarf vaxtalækkun upp á 10 pró-
sentustig í einum hvelli. Okurvextir eiga
að heyra fortíðinni til á krepputímum.
Mikilvægt er að bankar og lána-
stofnanir þjarmi ekki heldur að eigendum
fyrirtækja sem kunna að vera í greiðslu-
vandræðum vegna kaupa á fyrirtækjum á
síðustu misserum.
Styrkja þarf atvinnuleysistrygginga-
sjóð. Það segir sig sjálft. Atvinnuleysið
stefnir í 10%.
Ekki hlaupa í næsta banka og greiða
niður skuldir (umfram það sem á að
gera) í einhverri geðshræringu. Jóhanna
Sigurðardóttir hefur sagst ætla að hjálpa
fólki í greiðsluerfiðleikum í gegnum
Íbúðalánasjóð. En auðvitað er það samt
svo að fólk sem greiðir niður höfuðstól
láns lendir í minni verðbótum vegna
verðbólgu.
Ekki ergja ykkur á tapinu. Það hefur
ekkert upp á sig. Það eru allir í sömu
súpunni. Hættið að hugsa um hvað skuld-
irnar hafa aukist mikið vegna gengisfalls
krónunnar eða hvað þið eru búin að tapa
miklu hlutafé í bönkunum vegna gjaldþrots
bankanna síðustu daga – eða á verðfalli
hlutabréfa í öðrum fyrirtækjum á síðustu
mánuðum. Þjóðin á öll í sömu vandræðum
og berst með straumnum í snjóflóðinu án
þess að fá neitt við ráðið.
Október 2008:
Endurreisn atvinnulífsins
– tíu ráð Frjálsrar verslunar
FV0808X.indd 37 10/28/08 2:25:54 PM