Fréttatíminn - 06.02.2015, Page 26

Karlprestur
Kvenprestur
2 9
Suðurprófastsdæmi
Prófastur
3 7
Kjalarnesprófastsdæmi
Prófastur
2 5
Austurlandsprófastsdæmi
Prófastur
1 10
Reykjavíkurprófastsdæmi eystra
Prófastur
3 7
Reykjavíkurprófastsdæmi vestra
Prófastur
2 9
Vesturlandsprófastsdæmi
Prófastur
4 3
Vestfjarðaprófastsdæmi
Prófastur
3 5
Húnavatns- og Skagafjarðarprófastsdæmi
Prófastur
2 10
Eyjafjarðar- og Þingeyjarprófastsdæmi
Prófastur
sóKnarprestar og prófastar eftir landshlutum
Landið skiptist í 9 prófastsdæmi og eru 3 af 9 próföstum konur. Á landinu starfa 87 sóknarprestar og eru 22 þeirra konur.
Af 129 stöðugildum Þjóðkirkjunnar eru 42 skipuð konum.
Athygli skal vakin á því að
hér eru eingöngu taldir þeir
prestar sem eru starfandi
sem sóknarprestar, auk þess
eru starfandi prestar og
héraðsprestar. Af 129 stöðu-
gildum alls eru 42 skipuð
konum. Það eru fleiri prestar
að störfum sem sérþjónustu-
prestar hjá stofnunum. Kven-
prestar eru í starfi á Grund
og Hrafnistu, prestur fatlaðra
og prestur heyrnalausra og
ein starfandi sem sjúkrahús-
prestur á Akureyri og ein er á
LSH. Heimildir: Biskupsstofa,
1. febrúar, 2015.
Kirkjuþing
Kirkjuþing starfar á
grundvelli laga um
stöðu, stjórn og
starfshætti þjóð-
kirkjunnar.
Á kirkjuþingi eiga
alls sæti 29 kjörnir
fulltrúar, 12 vígðir menn
og 17 leikmenn, auk þess
biskup Íslands, tveir vígslubiskup-
ar og einn fulltrúi guðfræðideildar Háskóla Ís-
lands með málfrelsi og tillögurétt. Af 12 vígðum
mönnum eru 3 konur á kirkjuþingi í dag.
Kirkjuráð
Kirkjuráð fer með
framkvæmdavald í mál-
efnum þjóðkirkjunnar.
Kirkjuráð er kosið af
kirkjuþingi og heyrir
undir það. Nú sitja í
Kirkjuráði ein kona og
einn karl úr hópi vígðra
fulltrúa og ein kona og einn
karl úr hópi leikra. Fimmti fulltrúinn
í Kirkjuráði er biskup Íslands sem situr þar vegna embættis
síns. Þar sem kona gegnir nú embætti biskups Íslands eru
konur í fyrsta skipti í meirihluta í Kirkjuráði.
Jafnrétt-
isáætlun
kirkjunnar
Árið eftir að jafnrétt-
isáætlun kirkjunnar tók
gildi árið 1999 varð mikil
breyting á kynjasam-
setningu Kirkjuþings.
Konum fjölgaði úr einni
í sex, þrjár prestsvígðar
og þrjár úr hópi leik-
manna.
Frá því að Auður Eir Vilhjálmsdóttir var vígð fyrst kvenna til prests fyrir rúmlega 40 árum hefur hlutur kvenna innan kirkjunnar farið
stigvaxandi. Síðan hafa sjötíu og níu konur verið vígðar, tveir af þremur biskupum landsins eru konur, konur eru í meirihluta í kirkjuráði í fyrsta
sinn og meirihluti guðfræðinema við Háskólann eru konur. Þrátt fyrir þessa kvenvæðingu kirkjunnar eru viðmælendur okkar sammála um að
jafnrétti innan hennar hafi ekki verið náð. Af áttatíu sóknarprestsembættum landsins eru einungis 22 skipuð konum og á kirkjuþingi, helstu
valdastofnun kirkjunnar, sitja þrjár konur í hópi tólf karla þrátt fyrir að jafnréttisáætlun kirkjunnar hafi tekið gildi árið 1999.
Kvenvæðing kirkjunnar
É g var sautján ára þegar ég ákvað að verða prest-ur og systir mín segir stundum í gríni að það
hafi verið síðasta uppreisn ung-
lingsáranna,“ segir séra Agnes
M. Sigurðardóttir, biskup Íslands.
Agnes, sem er fædd og uppalin á
Ísafirði, segir föður sinn, sem var
sóknarprestur og prófastur kjör-
dæmisins, alltaf hafa verið sína
helstu fyrirmynd. „Mér þótti afar
vænt um föður minn og vildi helst
alltaf hanga í hempufaldi hans og
taka þátt í starfinu með honum
eftir því sem hægt var.“
var ávörpuð í karlkyni til að
byrja með
Agnes útskrifaðist úr guðfræði-
deild Háskóla Íslands vorið 1981
og varð um haustið það sama
ár þriðja konan til að vera vígð
sem prestur á Íslandi. Hún segir
fyrstu kvenprestana hafa þurft
að ryðja veginn fyrir þær sem á
eftir komu. „Það hvarflaði ekki
að mér á þeim tíma að einhvern
tímann gæti ég orðið biskup Ís-
lands. Það var fráleit hugmynd
þar til fyrir þremur árum,“ segir
hún.
Helstu breytinguna frá því að
Agnes hóf störf segir hún felast
í tungumálinu, í dag séu prestar
meðvitaðari um að nota mál
beggja kynjanna. „Þetta endur-
speglast vel í þýðingu biblíunnar
frá árinu 2007. Þar var í bréfun-
um í nýja testamentinu til dæmis
alltaf talað um „bræður” en nú er
sagt „systkin”. Það var líka oftast
nær talað í karlkyni hér áður
fyrr, bæði í helgihaldi og í pre-
dikunum en nú reynir maður að
segja „þau voru ofsótt fyrr á tíð“
í stað þess að segja „þeir kristnu
menn voru ofsóttir fyrr á tíð.“
Ég reyni sjálf að nota önnur orð
en „hann guð” eins og til dæmis
„drottinn” eða bara „guð”. Við
erum bara almennt meðvitaðari
um að málfar okkar höfði til
beggja kynja, að við séum ekki
bara að tala til karla eins og gert
var um aldir í kirkjunni. Fyrst
þegar ég fór að mæta á fundi í
kirkjunni þá var til dæmis alltaf
ávarpað bara í karlkyni þrátt
fyrir að ég væri á fundinum.“
Jafnréttisstefna skiptir máli
Agnes er sannfærð um að jafn-
réttisstefna skipti kirkjuna miklu
máli. „Jafnrétti skiptir alltaf
máli, í kirkjunni jafnt sem ann-
arsstaðar. Það er hverri stofnun,
sem þjónustar fólk, nauðsynlegt
að hafa fólk af báðum kynjum.
Þau sem leita til kirkjunnar hafa
þá líka val um hvort þau leita til
Fráleit hugmynd að
ég gæti orðið biskup
Biskup Íslands, séra Agnes M. Sigurðardóttir, var þriðja
konan til að vera vígð sem prestur á Íslandi, árið 1981. Hún
segir fyrstu kvenprestana hafa þurft að ryðja veginn fyrir
þær sem á eftir komu. Breyttar áherslur í tungumálinu séu til
marks um breytta tíma innan kirkjunnar en á hennar fyrstu
starfsárum var talað til hennar í karlkyni á fundum.
agnes m. sigurðardóttir segir
föður sinn, sem var sóknarprestur og
prófastur á Ísafirði, alltaf hafa verið
sína helstu fyrirmynd. „Mér þótti afar
vænt um föður minn og vildi helst
alltaf hanga í hempufaldi hans og taka
þátt í starfinu með honum eftir því
sem hægt var.“ Ljósmynd/Hari.
framhald á næstu opnu
FÉlag prest-
vígðra kvenna
Félag prestvígðra
kvenna var stofnað
árið 2009 og eru
nær allar þær 80
íslensku konur
sem hafa tekið
prestvígslu með-
limir í félaginu.
Tilgangur þess er
fyrst og fremst
að efla samstarf
og miðla reynslu
meðal prestvígðra
kvenna og auka
áhrif og þátttöku
prestvígðra kvenna
í kirkjunni og
samfélaginu.
26 úttekt Helgin 6.-8. febrúar 2015