Ægir - 01.03.2001, Page 20

Rannsóknastofnun fiskiðnaðar-
ins fékk gott tækifæri til að skoða
eiginleika þorskholds eftir eldi á
mismiklu fóðri í tilraun á vegum
Hafrannsóknastofnunar. Tilraun-
in fór fram í Tilraunaeldisstöð
Hafrannsóknastofnunar að Stað
við Grindavík. Markmið verkefn-
isins var að athuga vaxtarhraða og
kynþroska þorsks við mismikið
fæðuframboð.
Í náttúrunni eru fiskar á sama
veiðisvæði oft frá mismunandi
uppeldissvæðum, misgamlir og á
mismunandi kynþroskastigi, sem
gerir samanburð ómarkvissan. En
eldismódel, eins og sett var upp í
Tilraunaeldisstöðinni gerir til-
raun sem þessa sérlega markvissa
þar sem allir umhverfisþættir eru
nákvæmlega eins. Ennfremur var
eldisfiskurinn sem notaður var í
tilraunina jafngamall og búinn að
ganga í gegnum samskonar upp-
vöxt í eldisstöðinni. Enn einn
kostur við eldismódelið er að
fiskinum sem tekinn er til sýna-
töku er slátrað á besta mögulega
hátt, þannig að áhrif veiðarfæra og
biðtími fyrir vinnslu skekkja ekki
niðurstöður. Eina breytan í til-
rauninni var fóðurmagnið sem
fiskurinn var alinn á.
Framkvæmd tilraunar
Tilraunin byggðist á því að eldis-
þorskum (600 200 g), sem klakt-
ir höfðu verið út í stöðinni og ald-
ir innandyra fram að tilrauninni,
var skipt upp í þrjá hópa með 300
fiskum í hverjum hópi, og settir í
stór útiker (8m þvermál), sem
kölluð voru Ker 1, Ker 2 og Ker
3. Þorskurinn var alinn á loðnu og
rækju, en sama loðnu- og rækju-
safnið var gefið alla tilraunina til
að tryggja sama næringargildi
fóðurs allan tímann. Ker 1 var
fóðrað 100%, þ.e. þorskunum í
kerinu var gefið eins mikið að éta
og þeir vildu (full gjöf). Þorskarn-
ir í Keri 2 og Keri 3 voru svo
fóðraðir á 75% og 50% af því fóð-
urmagni sem Ker 1 fékk. Með því
að ala fiskinn á mismiklu fóðri var
leitast við að fá fram mismunandi
vaxtarhraða og vöðvauppbygg-
ingu sem líkt gæti eftir þeim að-
stæðum í náttúrunni þegar mis-
mikið fæðuframboð á sér stað.
Samanburður á þorskhópunum
var gerður með efnamælingum,
áferðarmati með áferðarmæli,
skynmati og sýrustigsmælingum.
Sýnataka var framkvæmd eftir
20
R A N N S Ó K N I R
Ástand þorskholds
eftir mismikla fóðrun
Mikið hefur verið rætt og ritað í gegnum árin um los í holdi þorsks og
vandamálum í vinnslu því samfara. Sú kenning hefur komið fram
(Botta og fl., 1987) að þegar fiskurinn er í miklu æti sé hann linari (laus
í sér) og þar af leiðandi viðkvæmur í vinnslu. Los getur verið það mikið
að fiskurinn sé ekki vinnsluhæfur og fer þá í blokkir, sem eru í mun
lægri verðflokki en fryst flök. Fiskur í eldi er stríðalinn allt árið til að ná
fram sem mestum vaxtarhraða. Ef þorskeldi verður að atvinnugrein
gæti los orðið vandamál, sem þarf að leysa.
Tafla 1. Meðaltalsgildi á 10 sýnatökufiskum úr hverjum fóðurhóp
á lengd, þyngd (óslægður fiskur) og holdstuðli ásamt staðalfráviki.
Meðaltal Lengd Þyngd *Holdstuðull
af 5 fiskum (cm) (g)
K1 (100% fóðrun) 51 ± 3 2009 ± 330 1,50 ± 0,19
K2 (75% fóðrun) 48 ± 3 1390 ± 210 1,28± 0,08
K3 (50% fóðrun) 44 ± 2 1052 ± 176 1,22 ± 0,12
*Holdstuðull = (þyngd/(lengd)3)*100
Höfundar eru
Soffía Vala
Tryggvadóttir,
matvæla- og
fiskalíffræðing-
ur hjá Rann-
sóknastofnun
fiskiðnaðarins,
og Björn
Björnsson,
fiskifræðingur
hjá Hafrann-
sóknastofnun-
inni.
Björn
Björnsson.
Soffía Vala
Tryggvadóttir
+_