Tímarit Máls og menningar - 01.12.1961, Page 41

KAFFIHÚSIÐ ROTONDE
Þegar ég minnist á útlit Rotondugesta, hlýt ég að viðurkenna, að ég var
ekki eftirbátur annarra. Þegar á Closerie des Lilas-tímanum leit ég fáránlega
út. Kona Alexei Tolstojs minnist þess, að hann sendi mér póstkort á kaffihús-
ið, og í stað nafns míns skrifaði hann: „Au monsieur mal coiffé“ — „Herran-
um illa greidda“, og póstkortið komst til skila. En á Rotondu varð ég að full-
komnum villimanni. Max Volosjín segir í blaðagrein árið 1916 frá „veiklu-
legum, illa rökuðum manni, axlaslöppum og hj ólbeinóttum, með langt og strítt
hár, sem hangir í furðulegum lokkum niður undan flókahatti, sem stendur bí-
sperrtur út í loftið eins og miðaldastromphúfa.“ Max fullyrti að þegar ég sæ-
ist í öðrum hverfum Parísar „vekti það óró og kurr meðal vegfarenda. Svipuð
áhrif hljóta hinir kýnísku heimspekingar að hafa haft á götum Aþenu, eða
þeir kristnu meinlætamenn á götum Alexandríu.“
Fastagestir Rotondu voru óþekktir utan veggja hennar. En Picasso var þeg-
ar þekktur maður, stundum var skrifað um hann í blöðin. Libion var sagt, að
„rússneski greifinn Chouquin“ (Sjúkín) keypti myndir af Pablo, og hann
heilsaði með lotningu: „Góðan daginn herra Picasso.“
Pablo bjó á Montmartre, flutti síðan á Montparnasse, leigði sér vinnustofu
skammt frá Rotondu. Ég sá hann aldrei drukkinn. Hann var unglingur í sjón,
hafði gaman að strákapörum. Einhverju sinni kom hann með Diego, sagði að
þeir hefðu sungið undir glugganum hjá Apollinaire serenöðuna „Mére de
Guillaume Apollinaire“. Það útleggst „móðir Apollinaires“, en á frönsku læt-
ur þetta ekki beinlínis ljúflega í eyrum. Apollinaire leit öðru hverju inn; ég
þýddi ljóð hans og mér fannst hann dásamlegur, en um leið of harmónískur:
mér fannst hann þá þegar orðinn sígildur höfundur. Hann var líka mesti ær-
ingi; stakk upp á því að skrifa misteríu um höggorminn, eplið og Picasso:
Pablo gat ekki þolað að heyra höggorm nefndan, enda hj átrúarfullur Spán-
verji. Ég sagði við Rivera: „Apollinaire er Hugo, Púsjkín. Hann skrifar:
Hinn ljúfi Pan, Ástin og Kristur eru dáin. Kettirnir mjálma dapurlega. Og ég
get ekki varizt gráti ...“ Diego svaraði: „Þetta kemur til af því, að Apol-
linaire er Frakki, þ. e. a. s. hann er Pólverji, en yrkir á frönsku.“ Oftar en
einu sinni hét ég því, að skrifa aldrei orð á frönsku. En auðvitað mat ég kvæði
Apollinaires rangt: hann var maður nýrrar aldar, en dálítið púðraður af silf-
urryki gamalla vega Evrópu.
Lífið á Rotondu var fremur viðburðalítið; öðru hverju gerðust atburðir,
sem talað var um í nokkra daga. Kisling og Gottlieb háðu einvígi, einn ein-
vígisvotta var Diego, blaðamenn þefuðu þetta atvik upp og einn dag skrifuðu
öll blöð um Rotondu. Meðal gestanna voru margir Skandínavar, Libion keypti
375