Morgunblaðið - 03.02.2015, Blaðsíða 38

38 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 3. FEBRÚAR 2015
Reykjavík Dance Festival 2015
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
„Mér finnst mjög spennandi að gera
tilraunir með líkamann og láta reyna
á þanþol hans og takmarkanir.
Markmið mitt er að áhorfendur
verði fyrir sálrænum áhrifum af því
að horfa á vinnu dansaranna með lík-
amann,“ segir Karol Tyminski, höf-
undur dansverksins Liminal við tón-
verk eftir Valdimar Jóhannsson sem
Íslenski dansflokkurinn (Íd) frum-
sýnir nk. föstudag á Nýja sviði Borg-
arleikhússins. Sama kvöld verður
einnig frumsýnt verkið Blýkufl eftir
Sögu Sigurðardóttur við tónverk eft-
ir Hallvarð Ásgeirsson, en yfirskrift
kvöldsins er Taugar.
„Þetta er í annað sinn sem ég
heimsæki Ísland, en Erna [Ómars-
dóttir] sá mig dansa eigið sólóverk á
Menningarnótt í Reykjavík í fyrra
og hafði fyrr á árinu séð mig dansa
annað sólóverk mitt í Salzburg í
Austurríki,“ segir Tyminski og tekur
fram að hann hafi umsvifalaust sagt
já þegar Erna bauð honum að vinna
verk eftir Íd.
Leikgleði leiðarstef vinnunnar
Tyminski dansar sjálfur í Liminal
og segir það hafa komið af sjálfu sér.
„Ég dansa yfirleitt sólóverk mín
sjálfur, en Liminal er þriðja sýningin
sem ég skapa fyrir hóp dansara. Þar
sem líkaminn er aðalvinnutækið mitt
og ég er að innleiða nýja tækni lá
beint við að ég myndi vinna verkið
sjálfur með íslensku dönsurunum á
gólfinu til þess að gera ferlið eins
skýrt og hægt væri,“ segir Tyminski
og ber samdönsurum sínum hjá Íd
afar vel söguna. „Dansarar Íd hafa
verið mjög fróðleiksfúsir, forvitnir
og duglegir við að spyrja gagnlegra
spurninga,“ segir Tyminski og tekur
fram að honum líki sérstaklega vel
hversu auðvelt dansararnir eigi með
að tileinka sér leikgleðina sem nálg-
un hans sem danshöfundur krefjist.
„Líkja má vinnuferli okkar við
börn að leik þar sem börn eru
óhrædd við að skoða umhverfi sitt,
líkamlega færni og tilfinningar í
samspili við aðra á krefjandi og jafn-
vel aggressífan hátt í sakleysi sínu.
Börn eru t.d. óhrædd við að rífa leik-
föngin sín í sundur, ekki með það að
markmiði að skemma þau heldur af
einskærri forvitni. Þau henda líka
eplum óhikað á loft til að sjá hvað
gerist, en líkja má líkömum okkar
við slík epli,“ segir Tyminski og
bendir á að ýmis húsgögn sem notuð
séu í sýningunni hafi líka fengið að
kenna harkalega á því þegar þeim
hafi verið hent á loft eða slengt til
hliðar. „Erna og aðrir starfsmenn Íd
hafa tekið þessari tilraunamennsku
minni af ótrúlegri yfirvegun og verið
boðin og búin að finna húsgögn sem
þola áganginn.“
Spurður um titil verks síns segir
Tyminski að orðið „liminal“ vísi til
millistigs umbreytinga. „Þetta er
stig óvissu, því á þessu stigi sveiflast
bæði einstaklingar og jafnvel heil
samfélög milli þess veraldlega og
andlega, heilaga og svívirta í eins
konar helgiathöfn. Fortíðin er liðin
en framtíðin er enn ókomin.“
Má ekki vanmeta áhorfendur
Aðspurður segist Tyminski
snemma hafa vita að dansinn væri
hans köllun í lífinu. „Ég var aðeins
fimm ára þegar ég vissi að ég vildi
leggja dansinn fyrir mig, en á tán-
ingsaldri þegar mér varð ljóst að ég
vildi semja mitt eigið efni,“ segir
Tyminski og rifjar upp að hann hafi
aðeins verið níu ára þegar hann tók
þátt í fyrstu atvinnuuppfærslu á
sviði. Tyminski nam hjá Vaganova-
ballettskólanum í Póllandi og hjá
Þjóðarballettinum í Varsjá áður en
hann venti kvæði sínu í kross, lagði
ballettskóna á hilluna og skellti sér í
P.A.R.T.S. í Brussel, sem er einn sá
virtasti þegar kemur að nútíma-
dansi, þaðan sem hann útskrifaðist
2006. „Þegar ég kynntist nútíma-
dansi varð mér smám saman ljóst að
hefðbundinn dans væri of takmark-
andi fyrir mig.“
Spurður hvað sé framundan hjá
honum segist Tyminski vera að
vinna að eins manns söngleik sem
frumsýndur verði í Varsjá í nóv-
ember. Um verði að ræða fjórða
verkið sem hann vinni fyrir Body/
Mind Foundation, sem næsta sumar
heldur sína 14. alþjóðlegu nútíma-
danslistahátíð í Póllandi.
„Maður má aldrei vanmeta áhorf-
endur sína, vegna þess að í því felst
ákveðin óvirðing gagnvart þeim. Að
mínu mati ber okkur listamönnum
að ögra áhorfendum okkar og jafn-
vel rugla þá aðeins í ríminu fremur
en að reyna að þóknast þeim,“ segir
Tyminski sem hlakkar til að koma ís-
lenskum áhorfendum á óvart.
Reynt á þan-
þol líkamans
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Kröfuharður Karol Tyminski dansar með fjórum dönsurum Íd í verki sínu Liminal á Nýja sviði Borgarleikhússins.
 Íd frumsýnir Liminal eftir Karol
Tyminski föstudaginn 6. febrúar
„Í ljósi þess að hátíðin er nú haldin
fjórum sinnum á ári langar okkur
að hafa ólíkar áherslur hverju sinni
og nota ólík birtingarform. Á há-
tíðinni í nóvember var áherslan t.d.
á poppmenningu og nú fannst okk-
ur kominn tími til að fókusera á
danshöfundinn og hinar mismun-
andi vinnuaðferðir hans, en þannig
erum við jafnframt að stuðla að
möguleika á endurmenntun fyrir
höfunda,“ segir Ásgerður G. Gunn-
arsdóttir, annar tveggja listrænna
stjórnenda Reykjavík Dance Festi-
val (RDF) sem hefst í dag og
stendur út mánuðinn.
Gefur ljós í hjartað
„Okkur fannst að þessu sinni
henta hátíðinni betur að dreifa
henni yfir heilan mánuð í stað
þess að hafa tímann styttri. Febr-
úar er leiðinlegur mánuður, dimm-
ur og kaldur, og þá gott að hafa
einhverja menningu til að gefa
manni smá ljós í hjartað.“ Hátíðin
mun fara fram í Borgarleikhúsinu,
á Dansverkstæðinu, Mengi og
Hörpu, en febrúarsýning Íslenska
dansflokksins, Taugar, verður
einnig hluti af dagskránni.
„Hátíðin hefst með vinnustofu fyr-
ir danshöfunda með sviðslista-
fræðingnum og heimspekingnum
Bojönu Cjevic 3.-7. febrúar, en hún
er einn virtasti fræðimaðurinn inn-
an dansfræðanna í Evrópu í dag,“
segir Ásgerður og bendir á að Cje-
vic haldi fyrirlestur á Dansverk-
stæðinu 7. febrúar kl. 16 sem op-
inn sé öllum. „Auk þess munu
danshöfundarnir sem taka þátt í
námskeiðinu deila með áhorf-
endum verkum sínum sem partur
af viðburðinum Speaking Solos,
sem fer fram í Mengi 28. febrúar
kl. 21,“ segir Ásgerður.
Af öðrum viðburðum hátíðarinnar
nefnir Ásgerður sýninguna walk-
+talk sem sýnd verður í Borgar-
leikhúsinu föstudaginn 13. febrúar
kl. 20. „Þar munu stíga á svið
danshöfundarnir og Grímuverð-
launahafarnir Margrét Bjarnadótt-
ir og Erna Ómarsdóttir með ný
sóló unnin í samvinnu við aust-
urríska danshöfundinn Philipp
Gehmacher. Umfjöllunarefnið er
hugmynd og skilningur þeirra á
líkama sínum á hreyfingu, saga
þeirra eigin hreyfinga og þeim
hugmyndum sem þar má finna.“
Fá fleiri til að upplifa dans
Loks nefnir Ásgerður að hátíðin
muni í samstarfi við Choreography
Reykjavík, UN Women og Sónar
efna til Lunch Beat – One Billion
Rising í Silfurbergi Hörpu 13. febr-
úar kl. 12 í tilefni af One Billion
Rising átaki gegn ofbeldi á konum
og mun Choreography Reykjavik
einnig halda gjörningakvöld laug-
ardaginn 20. febrúar kl. 20 á Dans-
verkstæðinu.
Að sögn Ásgerðar er ókeypis á alla
viðburði hátíðarinnar nema sýn-
ingarnar Taugar og walk+talk.
„Þetta stafar af því að okkur lang-
ar að fá fleiri til að upplifa dans og
við viljum ekki að fjárhagsstaða
hindri þátttöku landsmanna,“ seg-
ir Ásgerður.
Allar nánari upplýsingar um dag-
skrána og miðasöluna eru á vefn-
um reykjavikdancefestival.is.
silja@mbl.is
Ólíkar vinnuaðferðir danshöfunda
REYKJAVÍK DANCE FESTIVAL HEFST Í DAG OG STENDUR TIL 28. FEBRÚAR
Stjórnandi Ásgerður G. Gunnarsdóttir
Ekkert bensín, takk.
Þann 20. febrúar kemst einn heppinn áskrifandi Morgunblaðsins í samband við Volkswagen e-Golf.