Morgunblaðið - 09.02.2015, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 9. FEBRÚAR 2015
Skógarhlíð 18 • Sími 595 1000
www.heimsferdir.is
B
irt
m
eð
fy
rir
va
ra
um
p
re
nt
vi
llu
r.
H
ei
m
sf
er
ð
ir
ás
ki
lja
sé
r
ré
tt
til
le
ið
ré
tt
in
g
a
á
sl
ík
u.
A
th
.a
ð
ve
rð
g
et
ur
b
re
ys
t
án
fy
rir
va
ra
.
Madeira
Frá kr.137.900
m/morgunmat
Netverð á mann frá kr. 137.900 á Hotel Girasol m/morgunmat
m.v. 2 fullorðna í herbergi. 9 nætur.
7. apríl í 9 nætur
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
„Það eru kynbæturnar sem gilda og
svo góð meðferð á skepnunum,“ seg-
ir Valdimar Eiríksson, sauð-
fjárbóndi í Vallanesi í Skagafirði. Bú
hans var afurðahæsta sauðfjárbú
landsins á síðasta ári, samkvæmt
uppgjöri Ráðgjafarmiðstöðvar land-
búnaðarins á skýrsluhaldi í sauð-
fjárrækt.
Í samantek Rml kemur fram að
reiknaðar afurðir eftir hverja kind
eru umtalsvert meiri en á árinu á
undan og nemur munurinn tæpu
kílói. Þar munar mest um hagstætt
tíðarfar um norðausturhluta lands-
ins en þar féllu víða vænleikamet
síðasta haust. Jafnframt kemur
fram að munurinn liggur að ein-
hverju leyti í betri lambahöldum því
samkvæmt skýrsluhaldinu komu
fleiri lömb til nytja á árinu 2014 en á
árinu 2013 en frjósemi var sú sama.
Leita víða fanga
Nokkuð sérstakar aðstæður eru
hjá Valdimar í Vallanesi. Hann
þurfti að skera niður fjárstofn sinn
vegna riðusmits fyrir nokkrum árum
og er að byggja upp nýjan. Með vet-
urgömlu gimbrunum er hann aðeins
með fjóra árganga.
„Ég hef greinilega verið heppinn
með kaupafé. Ég leitaði víða fanga,
fór austur í Öræfi, í Þistilfjörð og að-
eins á Snæfellsnes. Þetta er blanda
úr þessu,“ segir Valdimar.
Kaupi líka eftir auganu
Hann keypti fé fyrstu þrjú árin en
setti einungis á gimbrar úr eigin
ræktun á síðasta ári. Alltaf er ákveð-
ið happdrætti þegar fé er keypt.
„Gimbrar eru mikið mældar og
skoðaðar af ráðunautum og fyrir
liggja töluverðar upplýsingar. Það
er kominn dómur á þær flestar. Svo
spyr maður eigandann um ættina og
velur líka eftir auganu, reynir að sjá
hvað eru gæfulegar gimbrar. Ég
legg alltaf áherslu á mjólkurlagnar
ær.“
Spurður um meðferðina segist
Valdimar ekkert nýtt hafa fram að
færa í því efni. „Það er þetta sígilda,
að láta þær ekki leggja af á haustin.
Ég held að meðferð á fé hafi batnað
á seinni árum. Menn eru farnir að
fóðra vel og stíla inn á að fá miklar
afurðir. Svo þarf maður að huga að
frjóseminni. Þegar ærnar eru orðn-
ar svona mjólkurlagnar og góðar er
ótækt annað að vera með minna en
tvö lömb,“ segir Valdimar.
Lifir af gömlum vana
Sauðfjárrækin er aðalvinna Valdi-
mars. Hann er líka með hrossarækt
og fáeinar holdakýr. Sauðfjárbúið er
lítið og afkoman ekki of góð, þótt af-
urðirnar séu miklar. „Við þessir
gömlu lifum af gömlum vana. Og
konurnar vinna oftast úti,“ segir
Valdimar. Hann hefur sjálfur unnið
utan bús, þó að hann geri það ekki
núna, og kona hans, Selma Dröfn
Guðjónsdóttir, vinnur á leikskól-
anum í Varmahlíð.
Hann segir að það taki í að koma
upp nýjum bústofni eftir niðurskurð.
Þótt bændur fái afurðatjónsbætur
sé innleggið lítið fyrstu árin þegar
verið er að byggja upp að nýju og
það séu erfið ár.
Hef greinilega verið
heppinn með kaupafé
 Afurðahæsta sauðfjárbúið er í enduruppbyggingu
Afurðahæstu sauðfjárbúin 2014
Bú með fleiri en 100 ær Fædd lömb
Nr. Nafn Býli Fjöldi áa Kjöt (kg) eftir hverja á
1 Valdimar Eríksson Vallanes 137 40,1 1,90
2 Eiríkur Jónsson Gýgjarhólskoti 326 39,6 1,88
3 Vogabú I Vogum 1 104 39,2 2,17
4 Guðbrandur og Lilja Bassastöðum 217 39,1 1,99
5 Félagsbúið Lundur Lundi 492 38,4 1,94
6 Elín Anna og Ari Guðmund. Bergsstöðum 376 38,3 2,10
7 Gunnar og Gréta Efri-Fitjum 643 38,1 2,06
8 Félagsbúið Flögu 122 38,0 1,99
9 Indriði og Lóa Skjaldfönn 163 37,9 1,87
10 Kristján og Linda Árgerði 175 37,4 1,99
11 Þormóður og Borghildur Sauðadalsá 538 37,3 2,13
12 Elín Heiða Valsdóttir Úthlíð 385 36,9 1,98
13 Ragnar og Sigríður Heydalsá 509 36,8 2,07
14 Guðbrandur og Björn Smáhömrum 280 36,8 2,04
15 Sigfús Vilhjálmsson Brekku 169 36,8 1,95
16 Eggert Pálsson Bjargshóli 190 36,7 1,98
17 Eiríkur S Skjaldarson Skjöldólfsstöðum 218 36,4 2,06
18 Jón og Hrefna Hóli 146 36,3 1,94
19 Ágústína og Halldór Hjartarstöðum 140 36,2 2,09
20 Baldur og Olga Saurbæ 540 36,1 2,14
heimild: rml.is
Bóndi Valdimar Eiríksson er
áhugasamur búfjárræktarmaður.
Valdimar Eiríksson í Vallanesi var
með 137 skýrslufærðar ær og
skiluðu þær að meðaltali 40,1 kg
kjöts á árinu 2014. Næst kemur
bú Eiríks Jónssonar í Gýgjarhól-
skoti í Biskupstungum, með 39,6
kg eftir hverja á. Bú Eiríks var af-
urðahæst 2012 og 2013. Með-
alafurðir á búi hans 2012 voru
41,3 kg og er það Íslandsmet.
Tölurnar miðast við bú með
100 ær á skýrslu. Bú með færra
fé og tómstundabændur ná enn
meiri afurðum. Þannig skila 13
ær Egilsstaðabúsins á Fljóts-
dalshéraði 59,3 kg kjöts eftir
hverja á.
Best gerðu sláturlömbin voru
hjá Dagbjarti Boga Ingimund-
arsyni á Brekku í Núpasveit en
meðaltal rúmlega 600 slát-
urlamba er 11,98 í gerð-
areinkunn. Félagsbúið í Flögu í
Þistilfirði er með einkunnina
11,94 og þriðja í röðinni er bú
Jóns og Ernu í Broddanesi í
Kollafirði með einkunnina 11,85.
Gerði betur
en methafinn
40 KG EFTIR HVERJA Á
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Formaður atvinnuveganefndar Al-
þingis, Jón Gunnarsson, veltir því
fyrir sér hvort ástæða sé til að ráðast
í heildarendurskoðun fiskveiði-
stjórnarkerfisins þegar ekkert útlit
er fyrir að sátt náist við stjórnarand-
stöðuna um niðurstöðuna, ekki einu
sinni um ákvæði sem séu í takti við
það sem fyrri ríkisstjórn lagði til.
„Er það þess virði að fara í slagsmál
úr af slíku þegar við höfum afla-
markskerfi sem almennt er viður-
kennt að hefur reynst okkur vel,“
segir Jón.
Frumvarp um nýtt fiskveiðistjórn-
arkerfi sem lengi hefur verið unnið
að hefur ekki verið lagt fram. Það er
enn í umræðu á milli forystumanna
ríkisstjórnarinn-
ar. Fyrirhugað
hefur verið að
leggja það fram
tímanlega svo
hægt væri að af-
greiða það sem
lög frá Alþingi í
vor. Jón segir að
það megi ekki
dragast mikið
lengur að leggja málið fram til þess
að hægt sé að vinna það vel í þinginu.
„Ég hef alltaf talað fyrir því að
mikilvægt sé að hafa góðan tíma fyr-
ir þinglega meðferð á frumvarpi sem
leiðir til mikilla breytinga á fiskveiði-
stjórnarkerfinu. Sú afstaða mín hef-
ur ekki breyst,“ segir Jón.
Ef ekki verði hægt að taka til við
þessa vinnu fyrr en síðar telur hann
nauðsynlegt að taka til við að ganga
frá til framtíðar ákvæðum um inn-
heimtu veiðigjalda. Um þau gildir
bráðabirgðaákvæði sem sett var á
síðasta ári og gildir aðeins fyrir yf-
irstandandi fiskveiðiár. „Ég tel að
við séum komin með góðan grunn frá
veiðigjaldanefnd til að geta gengið
frá álagningu veiðigjalda til langs
tíma.“
Bitamunur en ekki fjár
Jón segir það rangt sem sumir
haldi fram að ágreiningur sé á milli
stjórnarflokkanna um félagslega
hluta kerfisins. Um það hafi verið
sátt á milli stjórnarflokkanna og
fleiri aðila að leggja árlega 5,3% afla-
heimildanna til þess hluta. Ríkið hafi
því meira en 25 þúsund tonn úr að
spila til þeirra þátta.
Jón furðar sig á gagnrýni stjórn-
arandstöðunnar á að verið sé að festa
kerfið til langs tíma. Bendir hann á
að í stjórnarfrumvarpi Steingríms J.
Sigfússonar á vordögum 2013 hafi
verið lagt til að veitt yrðu fiskveiði-
leyfi til 20 ára. Í samningaleiðinni
sem gengið er út frá í væntanlegu
frumvarpi sjávarútvegsráðherra er
gert ráð fyrir samningum til allt að
23 ára. „Þetta er bitamunur en ekki
fjár. Aðalatriðið er að útfæra lang-
tímaskilyrði svo útgerðin geti stund-
að sinn atvinnurekstur. Það er eins
og það sé ásetningur stjórnarand-
stöðunnar að halda þessu máli í stöð-
ugum ágreiningi,“ segir Jón.
Lögðu sjálfir til
„Ef ekki næst nein samstaða við
stjórnarandstöðuna um aðferða-
fræðina og þeir gera ágreining um
ákvæði sem þeir sjálfir lögðu til, er
erfitt að ná sátt. Hvers vegna er þá
lagt upp í þá vegferð að breyta kerfi
sem hefur reynst okkur vel og leitt til
hagræðingar þannig að íslenskur
sjávarútvegur skilar meiri arðsemi
en sjávarútvegur í öðrum löndum?“
segir Jón.
Er það þess virði að fara í slagsmál?
 Formaður atvinnuveganefndar spyr hvort ástæða sé til að ráðast í breytingar á góðu kerfi þegar stjórn-
arandstaðan haldi uppi ágreiningi  Rétt geti verið að ganga frá álagningu veiðigjalda til frambúðar
Jón Gunnarsson
Morgunblaðið/Eggert
Afli Frumvarpið ekki komið fram.
Þórður Kristinsson, kennslustjóri
í Háskóla Íslands, segir að þeim
sem sækjast eftir embætti rektors
Háskóla Íslands sé frjálst að til-
kynna það fyrir 9. mars, þegar
framboðsfresturinn rennur út.
Þau Guðrún Nordal, forstöðu-
maður Árnastofnunar, og Jón Atli
Benediktsson, prófessor við verk-
fræði- og náttúruvísindasvið Há-
skóla Íslands, hafa gefið kost á
sér fyrir kosninguna um starf
rektors við Háskóla Íslands.
„Eftir að fresturinn er liðinn og
ef fleiri en einn uppfylla skilyrðin
þá er skipuð kjörstjórn,“ segir
Þórður, spurður um framhaldið.
Þegar kjörstjórnin liggur fyrir
ákveður hún kjördaginn sem yf-
irleitt hefur verið í apríl.
Þegar kosið er í embættið þarf
frambjóðandi að hljóta yfir helm-
ing atkvæða. Ef frambjóðendur
eru nokkrir geta atkvæðin því
skipst þannig að kjósa þurfi aftur
á milli efstu tveggja ef enginn ein-
stakur frambjóðandi hlýtur yfir
helming atkvæðanna.
Atkvæðisbærir eru allir aka-
demískir starfsmenn, stúdentar
og starfsmenn í stjórnsýslu að
sögn Þórðar. Stúdentar með 30%
vægi, starfsmenn með háskólapróf
með 60% vægi og allir hinir með
10%, sem er nokkurn veginn eftir
fjölda starfsmanna að sögn Þórð-
ar.
Morgunblaðið/Ómar
Kosning Kjör rektors HÍ fer vænt-
anlega fram í apríl næstkomandi.
Tvö hafa gefið kost
á sér til rektors HÍ
 Umsóknarfrestur til og með 9. mars
Guðrún
Nordal
Jón Atli
Benediktsson