Morgunblaðið - 09.02.2015, Blaðsíða 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 9. FEBRÚAR 2015
ÁLÞAKRENNUR
Viðhaldslitlar
Þegar hús eru klædd með „viðhaldsfrírri“ klæðningu
er nauðsynlegt að nota „viðhaldsfríar“ þakrennur
Rennurnar frá Grövík Verk í Noregi eru gerðar úr 0.9 mm áli og tærast ekki,
ryðga né brotna. Fyrsta rennan var framleidd árið 1956 og er enn í notkun.
Litir til á lager: Svartar, hvítar, gráar, rauðbrúnar og ólitaðar.
Seljum einnig varmaskiptasamstæður, loftræstistokka og tengistykki.
Smiðjuvegi 4C
Box 281 202 Kópavogur
Sími 587 2202
Fax 587 2203
hagblikk@hagblikk.is
www.hagblikk.is
HAGBLIKK ehf.
Ómar Friðriksson
omfr@mbl.is
Grafa á upp og skrásetja fornminjar á
hafnarsvæðinu við Austurbakka áður
en ráðist verður í byggingu fjölbýlis-
og verslunarhúsa á Hörpureitum 1 og
2, sem afmarkast af Geirsgötu,
Tryggvagötu, Lækjargötu og aust-
urhlið Tollhússins. Þó að engin mann-
virki á þessu framkvæmdasvæði falli
undir friðunarákvæði er þar þó ýms-
ar minjar að finna undir uppfyllingu í
gömlu fjörunni, þar sem voru bryggj-
ur og pakkhús og sjóvarnargarður.
Fram kemur á yfirliti Borg-
arsögusafns að á framkvæmdasvæð-
inu er að finna fornleifar frá um 150
ára tímabili, frá síðari hluta 18. aldar
til fyrri hluta 20. aldar. Elstu minj-
arnar eru sjóvarnargarður, slóði sem
var forveri Hafn-
arstrætis og versl-
unarhús Daníels Is-
achsens frá 1792 eða
grunnur þess. „Vestast
á framkvæmdarsvæð-
inu er að finna stein-
bryggjuna sem var
byggð 1884 úr til-
höggnum steini. Hún
hvarf undir uppfyll-
ingu um 1940. Við
framkvæmdir í
Pósthússtræti árið
2014 var komið niður á
hana og trúlega er
bryggjan nokkuð heil
undir uppfyllingunni
[…] segir í greinargerð
Borgarsögusafnsins.
Steinbryggjan er
fyrir utan eiginlegt
framkvæmdasvæði en
er líkast til í jaðri þess.
Anna Lísa Guðmundsdóttir, verk-
efnastjóri fornleifa á Borgarsögu-
safni Reykjavíkur, segir reynsluna
oft sýna að rask vegna framkvæmda
geti teygst út fyrir afmarkað bygg-
ingarsvæði, t.d. vegna lagna til og frá
byggingunum. Því sé ástæða til að
beina sjónum að henni. „Lang-
skemmtilegast væri ef hægt væri að
koma því þannig fyrir að hún væri
sýnileg í einhverri hönnun,“ segir
hún.
„Talið er að elstu minjarnar syðst á
svæðinu séu mikið raskaðar en aðeins
lítill hluti fornleifanna hefur verið
rannsakaður. Lagt er til að stein-
bryggjan verði vernduð ásamt hluta
af þeim hafnarköntum sem eru heilir
og fallega hlaðnir og þessar minjar
verði felldar inn í kjallara vænt-
anlegra bygginga, sem minni um
horfna tíma,“ segir í umsögn Borg-
arsögusafnsins. Minjastofnun tekur í
sama streng. Taka beri tillit til henn-
ar við endanlega hönnun mannvirkja
og hið sama gildi um heillega og fal-
lega hlaðna hafnarkanta sem kunna
að koma í ljós.
Ljósmyndasafn Reykjavíkur. Ljósmynd/ Magnús Ólafsson
Gamla steinbryggjan Miðbær Reykjavíkur um 1927-1928. Til hægri er flutningaskipið Botnía við Miðbakka í Reykjavíkurhöfn, athafnasvæði Eimskipafélags Íslands. Ofan við steinbryggjuna er
Eimskipafélagshúsið. Trébryggjan til vinstri er Zimsenbryggja (áður Siemsenbryggja). Sérkennilega lagaða húsið til vinstri er Nordalsíshús, fyrir framan það er Verkamannaskýlið.
Vilja vernda steinbryggjuna
 Á byggingarsvæðinu við Austurhöfn er að finna fornleifar undir uppfyllingu frá 150 ára tímabili
 Gamla steinbryggjan kom í ljós við framkvæmdir í Pósthússtræti í fyrra og virðist lítt röskuð
Nokkrar skráðar fornminjar á lóð Austurhafnar
Framkvæmdasvæði 2015
Heimild: Borgarsögusafn Reykjavíkur
1.
2.
3.
4.
5.
Læ
kja
rto
rg
1. Steinbryggjan 1884
2. Bólverk, sjóvarnargarður 1876
4. Siemsenhúsið, Hafnarstræti 23
1874-1973
5. Pakkhús Siemsens 1859-1990
3. Verslun Daníels Isaachsens.
Timburhús, verslunarhús 1792-1810
Ljósmyndasafn Reykjavíkur. Ljósmynd/ Magnús Ólafsson
Bátur sjósettur 26. maí 1929 Vígsla og nafngift
fyrsta björgunarbáts Íslendinga við steinbryggjuna
í Reykjavíkurhöfn 26. maí 1929. Fjöldi manns fylgist
með. Báturinn fékk nafnið Þorsteinn.
Ljósmynd/Anna Lísa Guðmundsd.
Uppgröftur Steinbryggjan kom í
ljós við framkvæmdir í Póst-
hússtræti í fyrra.
Steinbryggjan hvarf undir uppfyll-
ingu árið 1940. 20. október sama ár
birtist ljóð í lesbók Morgunblaðsins,
einskonar kveðjuljóð, eftir Kjartan
Ólafsson, sem ber heitið Gamla
steinbryggjan. Fyrstu erindi ljóðs-
ins eru svohljóðandi:
Nú legst þú undir „grús“ og grjót
hið gamla dýra land,
og með þjer hverfa hetjuspor
í hrjúfan fjörusand.
Þar týnist dáð og minning mörg,
sem merkti liðin tíð.
í gamlar slóðir fennir fljótt
við feigð, og happ, og stríð.
Þig hlóðu djarfir drengir vel
og dýra bygðu höfn.
Þig hlóðu djarfir drengir vel
og dýra bygðu höfn.
Þeir lögðu höndum stein við stein,
hjer stóðu þeirra nöfn.
Og með þjer bygðin breytti svip
við bjarma af rýmri hag,
og fólksins vegur iðju og arðs
var um þig nótt og dag.
Undir ,,grús“
og grjót