Morgunblaðið - Sunnudagur - 01.03.2015, Blaðsíða 22

Heilsa og
hreyfing
Réttingar við tölvuna
*Kyrrseta hefur margvísleg neikvæð áhrif á lík-amann, ekki síst á líkamsstöðu okkar. Eftir lang-an tíma við tölvu slappast vöðvarnir sem sjá umað halda líkamanum réttum. Gott er að teygjahendurnar reglulega upp fyrir höfuð og hreyfaaxlir inn á milli þegar setið er við tölvu til aðauka blóðflæði til vöðvanna. Besta ráðið til að
sporna við neikvæðum áhrifum kyrrsetu er þó
auðvitað að sitja ekki lengi kyrr.
H
rós er góð leið til að tengjast öðru fólki,
það byggir upp heilbrigð samskipti og
kalla fram bros og gleði. Árið 2003 tók sig
saman hópur fólks í Hollandi og ákvað að
fara af stað með hrósdaginn sem ákveðið var að
skyldi vera 1. mars ár hvert. Þann dag ætti fólk að
leggja sig fram um að hrósa hvað öðru, hvort sem er
með orðum, skilaboðum eða bara að brosa meira
þann dag.
Hugmyndafræðin á bak við daginn byggist á því að
búa til dag sem hefur það eitt að markmiði að gleðja
og láta fólki líða vel. Enginn á að hagnast á deginum,
ólíkt mörgum öðrum dögum sem orðnir eru markaðs-
væddir líkt og Valentínusardagur, konudagur, bónda-
dagur og fleiri. Árið 2011 breiddist átakið um hrós-
daginn til Belgíu og Noregs og fyrir tveimur árum
var ákveðið að dagurinn skyldi verða að alþjóðlegum
degi –Alþjóðlega hrósdeginum eða World Compliment
Day eins og hann heitir á ensku.
„Á Alþjóðlega hrósdeginum erum við einfaldlega að
horfa til þeirrar grunnþarfar mannfólksins að hljóta
viðurkenningu. Enginn græðir á þessu í peningum en
allir græða tilfinningalega. Þar liggur krafturinn í
deginum,“ segir um daginn á vefnum www.world-
complimentday.com.
Sunnudagurinn 1. mars er ábyggilega ekki verri en
hver annar til að nýta í að minna annað fólk á að það
skiptir máli. Aðstandendur hrósdagsins leggja til að
það sé gert með orðum frekar en gjöfum. Einlægt
hrós kostar jú ekkert en getur skilað sér margfalt í
andlegu ríkidæmi hjá þeim sem við því tekur … og án
vafa í stórbættri geðheilsu beggja. eyrun@mbl.is
Upplýsingar um tilurð hrósdagsins
má finna á vefnum www.world-
complimentday.com en dagurinn
er einnig með athvarf á samfélags-
miðlunum Facebook og Twitter.
Morgunblaðið/Eggert
1. MARS ER ALÞJÓÐLEGUR HRÓSDAGUR
Ætlarðu að
hrósa einhverj-
um í dag?
HINN 1. MARS ÁR HVERT ER HALDIÐ UPP
Á ALÞJÓÐLEGAN HRÓSDAG – WORLD
COMPLIMENT DAY – EN ÁTAKIÐ HÓFST
FYRIR MEIRA EN ÁRATUG Í HOLLANDI.
N
ærri eitt af hverjum fimm 5 ára
börnum í bænum Seinäjoki í
Finnlandi var talið í mikilli yf-
irþyngd þegar heilsufar var
kannað þar fyrir sex árum. Nú hefur sá ár-
angur náðst að aðeins eitt af hverjum tíu 5
ára börnum er talið vera í yfirþyngd. Eins og
greint er frá í frétt um árangurinn hjá
finnska sveitarfélaginu á vef Alþjóðaheil-
brigðisstofnunarinnar þá náðist hann ekki á
einni nóttu. Samstillt átak ýmissa stofnana
þurfti til.
Heilsugæsla staðarins vann náið með leik-
skólum, skólum og skipulagsyfirvöldum á
svæðinu til að allir þættir er varða daglegt líf
og starf barnanna væru teknir með í reikn-
inginn. Ákveðið var að leitast við bæði að
gera allt sem hægt væri til að auka hreyf-
ingu og bæta næringu í daglegu lífi
barnanna.
# Skipulagsyfirvöld staðarins bættu leik-
svæði barnanna í þeim tilgangi að gera þau
þannig úr garði að þau hvetji til hreyfingar.
#Aukið var við fræðslu til mötuneyta skóla
og leikskóla um næringarinnihald og mark-
visst dregið úr sykri á öllum stöðum.
#Heilsugæslan tók upp árlega heilsufars-
skoðun fyrir börn þar sem foreldrar fá einnig
fræðslu um næringu.
Reyndar hafa Finnar gengið lengra en
aðrar þjóðir í því að samþætta heilsugæslu
við aðrar stofnanir sveitarfélaga. Þannig hef-
ur sveitarfélögum verið gert kleift að ráða
fleira heilbrigðisstarfsfólk sem starfar beint
með skólum, leikskólum og veitir ráðgjöf um
næringu og heilbrigðan lífsstíl til foreldra og
barna.
Að sögn Oili Ylihärsila, sem hefur haft um-
sjón með heilsueflingunni í Seinäjoki, er mik-
ilvægt að fá foreldrana með. Góð næring í
skólamötuneytum og hreyfing barna á skóla-
tíma og í frístundum sé vissulega mikilvæg,
en þátttaka foreldra og fræðsla til þeirra um
næringu og hreyfingu sé þó algjört lykilatriði
eigi að sporna við alvarlegum heilsufars-
vandamálum sem stafað geta af ofþyngd
barna. Samvinna heimila og allra sem koma
að vinnu með börnum sé nauðsynleg til að
árangur náist.
Finnskum skólum er skylt að bjóða upp á
fríar máltíðir í skólum, en fram til þessa hef-
ur skort upp á að næringarinnihald sé nægi-
lega gott. Með því að fá heilbrigðisstarfsfólk
sem er sérhæft á sviði næringar inn í skólana
vonast Finnar til að breyta þessu og færa
skólabörnum hollari mat.
Árangur náðst gegn
offitu barna í Finnlandi
Ofþyngd barna á skóla- og leikskólaaldri er áhyggjuefni í Finnlandi líkt og víðar í hinum vestræna heimi.
Samstarf heilsugæslu, skóla, leikskóla og heimila hefur gefist vel þar í landi til að sporna við vandanum.