Morgunblaðið - 12.03.2015, Blaðsíða 24

24 UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. MARS 2015
Fyrir liggur að
ferðaþjónustan er sú
atvinnugrein sem er í
mestum vexti í sam-
félaginu. Kannanir
meðal gesta sem
heimsækja landið
sýna að náttúran er
ótvírætt helsta að-
dráttaraflið.
Þörf er fyrir op-
inbera stefnumótun
og langtímaáætlun í greininni. Við
sem samfélag þurfum að leggja af
mörkum til að hafa áhrif á þróun
þessara mála. Mestu skiptir að
þróunin verði í sátt við náttúruna
okkar.
Ferðaþjónustan
á inni fyrir
útgjöldum
Þær náttúruperlur
sem mest á mæðir eru
í raun ekki margar.
Setjum viðhald og
verndun þeirra á fjár-
lög. Ferðaþjónustan
„á inni“ fyrir þeim út-
gjöldum úr ríkissjóði.
Þannig sleppa allir við
þann hvimleiða hátt,
að settir verði upp
rukkunarskúrar út um hvippinn
og hvappinn.
Ferðaþjónustan er orðin afger-
andi langstærsta gjaldeyrisskap-
andi atvinnugreinin hér á landi.
Tekjur íslenskra fyrirtækja af er-
lendum ferðamönnum námu í
fyrra rúmlega 300 milljörðum,
tæpri milljón á hvern Íslending og
voru rúmlega fjórðungi meiri en
tekjur af sjávarútvegi. Tekjur af
íslenskum ferðamönnum eru hér
ekki teknar með í reikninginn.
Ferðamönnum er jafnt og þétt að
fjölga um allan heim, sér í lagi í
Norður-Evrópu. Ríkið, þ.e. við,
hefur skyldur í þessum efnum, við
náttúruna og komandi kynslóðir.
Tekjustofninn er fyrir hendi og
hann er sannarlega stór. Greinin
er atvinnuskapandi fyrir mikinn
fjölda fólks og það er hagkvæmt
fyrir samfélagið. Um helmingur
allra nýrra starfa sem skapast
hafa í landinu frá árinu 2010 er í
ferðaþjónustu. Til að setja stærð-
argráðuna í samhengi er þessi
helmingur, sem telur um 4.600
störf, nokkru fleiri en allir íbúar
Seltjarnarness að börnum með-
töldum.
Öll vitum við að launþegar
þessa lands borga skattana sína,
enginn kemst upp með annað.
Skattþrep tvö hefst við 290 þús-
und króna mánaðarlaun og tekju-
skattsprósentan er 37,3%. Hlið-
artekjur ríkins af ferðaþjónustu
eru þannig mjög miklar. Fleira
mætti upp telja í þeim efnum.
Hvort tekjur ríkisins ættu að vera
meiri má lengi velta fyrir sér.
Leiðirnar eru margar og mismun-
andi sem hægt væri að fara.
Hættum að karpa um leiðir
Umhverfisáhrif ferðaþjónust-
unnar þarf að skoða sem umhverf-
ismál, en ekki bara sem ferðamál.
Náttúran getur ekki beðið á
meðan fólk karpar um leiðir.
Nefnd eru komugjöld, gistinátt-
agjöld, náttúrupassi og hver bend-
ir á annan í umræðunni. Ef við
skoðum þetta í stærra samhengi
og tökum dæmi úr öðrum atvinnu-
greinum, s.s. sjávarútvegi og land-
búnaði, þá er ríkið að leggja þeim
atvinnuvegum til býsna mikið fé. Í
ferðaþjónustunni er það hins veg-
ar alls ekki svo. Áliðnaðurinn er
þriðji stærsti atvinnuvegurinn í
landinu. Þar ku ekki greiddir
skattar, heldur hagnaður fluttur
úr landi með gerviskuldsetningu
og ráðamenn standa ráðalausir.
Opinberar tölur sýna að enginn
atvinnuvegur í landinu hefur haft
jafnlítið rannsóknarfé og ferða-
þjónustan. Við/skattgreiðendur
berum kostnaðinn af rannsóknum
fyrir sjávarútveginn, það eru ekki
bara eigendur sjávarútvegsfyrir-
tækjanna sem borga þær og það
sama á við um rannsóknir í land-
búnaði. Styrkjakerfi landbúnaðar-
ins kostar okkur líka skildinginn.
Við/skattgreiðendur berum kostn-
aðinn af rekstri ráðherraembætta,
ráðuneyta og annarra tilheyrandi
stofnana fyrir sjávarútveg og
landbúnað. Umhverfisráðuneyti
var hins vegar lagt niður og ráðu-
neyti ferðaþjónustu hefur aldrei
verið til.
Við sem samfélag þurfum að
gera ráðstafanir í þessum efnum,
viðurkenna í verki að við öll ber-
um ábyrgð á náttúrunni okkar.
Næsta verkefni væri að koma á
sanngjarnari skiptingu milli at-
vinnuvega úr tekjustofnum rík-
issjóðs.
Náttúran getur ekki beðið
Eftir Mörtu B.
Helgadóttur
Marta B. Helgadóttir
»Umhverfisáhrif
ferðaþjónustunnar
þarf að skoða sem um-
hverfismál en ekki bara
sem ferðamál. Við höf-
um skyldur við náttúr-
una og komandi kyn-
slóðir.
Höfundur er leiðsögumaður
og verkefnastjóri.
Sumir næring-
arfræðingar halda því
fram að maturinn í dag
hafi breyst svo mikið
síðustu 50 árin að úti-
lokað sé að fá öll lífs-
nauðsynleg lífefni eins
og vítamín og steinefni
úr honum eingöngu.
Því sé nauðsynleg við-
bót vítamína og bæti-
efna. Framboð slíkra
hjálparefna er ofboðslegt og ærir
óstöðugan. Matvælaiðnaðurinn legg-
ur mesta áherslu á næringarorku og
geymsluþol en skeytir minna um að
varðveita lífefni matvæla sem eru
jafnnauðsynleg til þess að við getum
melt og notað sykrur, fitu og prótín
til hámarkslíkamsstarfsemi. En það
er líka munur á tilbúnum eða efna-
smíðuðum og náttúrulegum vítam-
ínum. Þau síðastnefndu eru fáanleg í
ýmsum skömmtum einangruð úr
náttúrulegum uppsprettum. Nátt-
úruleg vítamín eru örugg. Af efna-
smíðuðum vítamínum er C-vítamínið
talið næstum jafngilt náttúrulegum
og þá helst í stórum skömmtum.
Einfaldast er að taka máttúruleg
bætiefni eins og lýsi með A-, D-, E-
og F-vítamínum (línólsýra, línól-
ínsýra og örlítið af arakídonsýru)
auk EPA- og DHA-fitusýranna sem
við þurfum þá ekki að búa til sjálf;
pressuger eða ölger er með flestöll
B-vítamínin sem eru á
þriðja tug o.fl. lífefni;
þari eða þaramjöl er
með öll steinefnin þar á
meðal joð o.fl.; þá er
sjávarsalt líka góð upp-
spretta steinefna; kald-
pressuð óhreinsuð
jómfrúrólífuolía með
E-vítamín o.fl. lífefni.
Þá er ótalin lambalifur
með mikið og mörg líf-
efni eins og allur inn-
matur yfirleitt.
Er ég var í námi vann ég að efna-
smíði ýmissa lífrænna efna, sum
voru lyf, en vandamálið var oftast að
mörg önnur efni mynduðust líka.
Síðan var reynt að hreinsa þau burt
eins mikið og hagkvæmt taldist
gagnvart aðalefninu sem tapaðist
meir og meir við hreinsunina. Það
eru þessi aukaefni sem geta valdið
ýmsum aukaverkunum því að þau
hafa sína eiginleika. Á sama hátt er
efnasmíði vítamína háð þessum tak-
mörkunum og betra að reiða sig á
hrein náttúruleg vítamín eða öllu
betra á vel valin náttúruleg bætiefni
sem neyta þarf tiltölulega lítið af
með máltíðum.
Varðandi mataræðið er líklega
einfaldast að telja það upp sem helst
bæri að forðast eða takmarka til að
fá sem allra mest af lífefnunum úr
sjálfum matnum:
Sykraðir gosdrykkir, kaffi og te.
Betra væri að neyta jurtates og
fersks ávaxtasafa, steinefnaríks
vatns (t.d. 30 ml af sjó í einum lítra
gvendarbrunnavatns sem hefur svo
sorglega lítið af steinefnum), 15 ml
af 5% eplaediki í vatnsglas með ör-
litlu hunangi í köldu vatni (200 ml),
mysu o.fl.
Hvítur sykur, hvítt hveiti og pól-
eruð hrísgrjón og allar vörur með
þessu í mætti reyna að forðast al-
veg.
Gæta hófs varðandi flest krydd
auk matarsalts. Niðursuðuvörur og
velflestar unnar matvörur, nema þá
ferskar án viðbótarefna.
Hreinsaðar og verksmiðjuunnar
jurtaolíur og öll hert fita.
Þá þarf að gæta sín á að útvatna
ekki burt steinefnum og vítamínum
matarins í matseldinni auk óþarfa
oxunar næringarefna með of mikl-
um hita. Allt sem er borðað hrátt og
er ferskt er af hinu góða og mætti
vera mun meira af því í fæðu okkar.
Um vítamín og bætiefni
Eftir Pálma
Stefánsson
»Er ég var í námi
vann ég að efnasmíði
ýmissa lífrænna efna.
Pálmi Stefánsson
Höfundur er efnaverkfræðingur.
mbl.is
alltaf - allstaðar
Tilboðsverð
á sýningarbílum
frá 8.490.000 kr.
Komdu í dag og skoðaðu þennan magnaða jeppa, við tökum gamla bílinn uppí.
Það er kominn nýr meðlimur í
Jeep fjölskylduna
Þverholt 6 - 270 Mosfellsbæ - Sími 534 4433 - www.isband.is - Opið alla virka daga frá 10-18, laugardaga 11-15
Frumsýnum
stórglæsilegan Jeep
Cherokee, litli bróðir
mest verðlaunaða
jeppa í heimi Jeep
Grand Cherokee.
Alvöru jeppi, hlaðinn
lúxus og tæknibúnaði
t.d. leggur sjálfur í
stæði, adaptive cruise
control og blind spot
detection.
Brostin trú?
Skiptir trú einhverju máli í dag?
Veltir þú fyrir þér tilvist Guðs?
13. mars: Ópíum almúgans eða
almætti Guðs?
14. mars: Fjarska fallegur eða
kunnugur þjáningum?
15. mars: Bráðlát reiði eða reynt til þrautar?
16. mars: Harka dómsins eða
miskunnsemi hjartans?
17. mars: Vernd frá vættum eða
tilgangslaus tilbeiðsla?
18. mars: Boðberi verka eða birta kærleikans?
Boðunarkirkjan
Álfaskeiði 115, 220 Hafnarfirði
www.bodunarkirkjan.is
Sími 555 7676
Erindin hefjast kl. 8 hvert kvöld
Dr. Þröstur Steinþórsson, PhD, er löggiltur viðskipta-
fræðingur, vígður sóknarprestur, og víðfarinn ævintýra-
maður með greinargóða framsetningu og skýr svör við
stórum spurningum lífsins. Erindi hans munu hjálpa þér
að skilja vandamál tilverunnar, sársauka manna og tilveru
Guðs.
Ef þú hefur einhvern tíma spurt sjálfan þig hvort trúin
sé raunveruleg, og hvort Guð sé hæfur til að takast á við vandamál
nútímans, eru þessi erindi fyrir þig. Ekki missa af þeim!
Dr. Þröstur ólst upp í Vestmannaeyjum og Akureyri og þjónar nú sem
prestur í Bandaríkjunum og kennir við guðfræðideild Andrews University
í Michigan. Hann var einn af frumkvöðlum að stuðningshópum fyrir
syrgjendur á Íslandi og hefur rannsakað áhrif sorgar á vinnuafköst.