Reykjalundur - 01.10.1979, Blaðsíða 12

«
er fyrst og fremst að skrásetja orsakakeðju,
finna livað er afgerandi fyrir sjúkdóminn,
iivort sem um er að ræða ofnæmi eða önnur
atriði. Þar að auki eigurn við að kenna for-
eldrum og börnum að fást við sjúkdóminn.
Margir þeirra, sem hingað koma, eru mjög
markaðir af sjúkdóminum. Til þess að álagið
við að vera fjarri heimili sínu, verði sem
minnst, notum við í miklurn mæli ltið svokall-
aða ,living-in‘-kerfi fyrir foreldra minnstu
barnanna, þar sem liægt er að koma því við.
Mikilvægur þáttur í meðferðinni felst í því
að bæta lifnaðaraðstæður barna og unglinga
með astma. Margir tapa í vinahópnum, af því
að þeir geta ekki starfað eins og aðrir. Um
hverfið sýnir oft skort á skilningi gagnvart
þeim vandamálum, sem upp koma, og rnörg-
um finnst þeir einangraðir. Þetta getur leitt
til þunglyndis. Þetta verður að taka til með-
ferðar, og það er mikilvægt að kenna börn-
um og unglingum, livernig þau eigi að lifa
með — og þrátt fyrir — fötlun sinni.
Sem liður í fullkominni endurþjálfun barna
með astma er lögð mikil áher/.la á líkamlega
starfshæfni, bæði í og utanvið skólatíma. A
Voksentoppen er livorki fimleikasalur né
trimm-herbergi, en þar er sundlaug, borð-
tennissalur og kjallari, þar sem hægt er að
æfa sig á hlaupabandi. Úti eru margbreyti-
legir möguleikar á líkamlegri áreynslu, með
skóg og mjúka stíga rétt utan við dyrnar. Inn-
an svæðis stofnunarinnar er einnig lítill
íþróttavöllur og á honum er gert skautasvell
á veturna. Við höfum líka U/2 km lilaupa-
braut, sem hefst hjá íþróttavellinum. Hún er
upplýst og hægt að nota hana jafnt sumar
sem vetur.
ÖNNUR VANDAMÁL
í skólaumhverfinu mæta börnin oft vanda-
málum. Hættan á beinni eða óbeinni snert-
ingu við ýmiss konar ofnæmisvalda er mjög
mikil, ef til vill sérstaklega við dýrahár og þá
sérstaklega hunda — sem eru hjá næstum öll-
um fjölskyldum.
Dýrahár í fötum vina geta valdið öndunar-
erfiðleikum vegna náinnar samveru í skóla-
stofunni. Föst teppi á skólasvæðinu geta líka
valdið vandræðum, þar eð þau geta haldið í
sér ofnæmisvöldum svo sem ryki, myglugró-
um og lrjódufti, auk dýrahára. Einnig getur
verið mikið um ryk og myglugró í fimleika-
salnum, þar sem að auki geta verið önnur
vandamál, vegna áreynsluastma. Skólaeldhús-
ið og matsalir geta líka verið vandamál fyrir
þá, sem Itafa matarofnæmi eða fá andþyngsli,
þegar Jteir verða fyrir fínu ryki í loftinu.
Sprey, hárlakk, ilmvötn og svitavarnir hjá
öðrum nemendum geta líka skapað öndunar-
erfiðleika.
Börn með astma koma olt í skólann án þess
að vera úthvíld, jaliivel uppgefin vegna hósta,
öndunarerfiðleika og skorts á nætursvefni.
Þau nota ef til vill einnig lyf, sem geta valdið
Jjví, að Jjau geti ekki einbeitt sér eða eru Jjreytt
í skólastarfinu.
Að eiga barn með króniskan sjúkdóm krefst
mikils al' iöreldrunum. Öryggisleysi, nætur-
vökur og bundnar lífsvenjur er mikið álag,
sem óviðkontandi eiga olt erfitt með að skilja.
Margir foreldrar eru oft örmagna og þarfn-
ast sjálf orlofs eða jafnvel sjúkrahússdvalar.
MEÐFERÐ
Mikilvægt er að fást við vandamál fjölskyld-
unnar í heild. Sjúkdómur barnsins hefir svo
mikil áhrif á fjölskyldulífið, að Jjað verður
að teljast mistök að fást við vandamál barns-
ins einangruð, án Jjess að taka tillit til allra
sálrænna, félagslegra og fjárhagslegra þátta,
sem hafa áhrif.
Meðferðin felst annars í hreinsun og úti-
lokun ofnæmisvalda á heimilis- og skólaum-
hverfi, ýmiss konar lyfjameðferð (bæði fyrir-
byggjandi og lækningameðferð) ásamt ofnænt-
ismeðferð, bólusetningu, eða Jdví sem kallað
(Framh. á bls. 38)
10
REYKJAI.UNDUR