Dagblaðið Vísir - DV - 28.08.2009, Qupperneq 34

34 föstudagur 28. ágúst 2009 helgarblað
margur annar. Það er Björgólfur Thor
Björgólfsson sem Guðmundur kynnt-
ist á unglingsárunum. „Við vorum í
sama vina- og kunningjahópi. Þetta
var stór hópur og flestir fóru í Verzló,
þar á meðal ég og Bjöggi, en við vorum
þar þó ekki á sama tíma,“ segir Guð-
mundur sem er fjörutíu og sex ára,
nokkrum árum eldri en Björgólfur.
Í nokkur sumur í kringum tvítugs-
aldurinn starfrækti Guðmundur fyrir-
tæki sem sérhæfði sig í að mála línur
og þar til gerð tákn á götur borga og
bæja. Hann var þá með nokkra stráka
í vinnu hjá sér og var Björgólfur einn
þeirra. „Hann var bara einn af strákun-
um, ekkert öðruvísi en hinir svo sem,“
segir Guðmundur.
Hvernig var hann á penslinum?
„Þetta var allt gert með vélum, með
skapalónum og svoleiðis, og það voru
allir jafngóðir á vélina. Það var kannski
ein eða tvær pílur sem voru skakkar en
annars stóð hann sig mjög vel,“ segir
Guðmundur í léttum dúr.
Hann bætir við að ekkert hafi bent
til þess á þessum árum að Björgólf-
ur myndi ná langt í viðskiptaheimin-
um. „Það er ekki hægt að segja neitt
snemma beygðist krókurinn, hann
hlaut að enda sem billjóner eða eitt-
hvað svoleiðis því þetta er bara bull.
Menn geta orðið billjónerar yfir nótt.
Svo þekkti ég stráka þegar ég var ung-
ur sem maður hélt að yrðu billjón-
erar en hafa ekki orðið farsælir. Eng-
an hefði grunað að Bjöggi Thor ætti
eftir að verða billjóner á meðan allir
hefðu veðjað á Guðmund [Birgisson] á
Núpum. Og núna er hann næstum því
gjaldþrota.“
Ert þú vel stæður?
„Ég er þokkalega stæður,“ segir
Guðmundur en vill ekki fara djúpt í
sína fjárhagsstöðu. „Ég á alla vega ofan
í mig og á.“
Svínum Slátrað
á Wall Street
Guðmundur flutti til Bandaríkjanna
árið 1986, lærði viðskiptafræði við
Johnson and Wales University og hóf
störf á Wall Street ´89. Hann segir árin
í Bandaríkjunum hafa verið frábær en
mikið hafi breyst eftir hryðjuverka-
árásirnar 2001. Þær urðu til þess að
fjölskyldan flutti til Prag árið eftir.
„Tíminn í Bandaríkjunum var mikil
og skemmtileg reynsla. Þarna er mikið
frelsi en samt með regluverki og Banda-
ríkjamenn eru opnir og skemmtileg-
ir. En lífið í New York breyttist mikið
eftir 11. september. Þá var í rauninni
ekkert gaman lengur að vera þar. Fólk
var langt niðri og bisnessinn í maski.
Þú endurskoðar afstöðu þína til lífsins
þegar svona gerist. Maður sér að borg-
in er „target“ því þetta hafði líka gerst
1993 þegar það var sprengt í kjallaran-
um á Tvíburaturnunum.
Auðvitað er þetta mikið sjokk, ekki
bara fyrir mig og fjölskyldu mína sem
bjó þarna heldur fyrir heimsbyggðina.
Þetta er ekki bara árás á fólk heldur á
allt sem þér er kært, árás á lífsviðhorf
þitt og þín gildi. Þá hugsar maður eðli-
lega hvort maður vilji ala upp börnin
sín á svona stað sem er „target“. Lífið
er allt ákvarðanir og þarna fannst mér
tilvalið að taka þá ákvörðun að flytja til
Evrópu. Og Mið-Evrópa heillaði mig,
ekki síst Tékkland. Það er mjög góður
staður að vera á og ekki mikil hætta á
hryðjuverkum þar.“
Er 6. október 2008 11. september
okkar Íslendinga?
„Já, það má alveg segja það. Þetta
var ekki bara bankaáfall heldur var
þetta hreinlega árás. Og það sem er
að koma undan teppinu núna, það er
náttúrlega árás á þín gildi og viðhorf.
Það er allt breytt. Allt í einu urðu all-
ar hetjurnar skúrkar, menn sem höfðu
verið tilbeðnir. Svo kemst fólk að því
að þetta er bara eitthvað púff og það
endar með að borga fyrir eldsneytið
á einkaþotunum,“ segir Guðmundur
sem nú hefur hækkað róminn aðeins.
Er setningin fræga úr bíómyndinni
Wall Street, „Greed is good“, höfð í há-
vegum á Wall Street?
„Nei. Þar er hins vegar sagt að öll-
um svínum sé slátrað. Og þú get-
ur ekkert stoppað einhvern í að vera
gráðugur. Að græðgi sé góð er alls ekki
viðhorfið á Wall Street. Stereótýpan af
starfsmönnum Wall Street sem fólk
hefur í huga sér er því miður ekki til
í alvöru,“ segir Guðmundur og hlær.
„99 prósent af þessum mönnum eru
yndælismenn. Venjulegir menn sem
vinna sína vinnu frá 9 til 17 og lifa bara
venjulegu lífi.“
Heldur þú að útrásarvíkingarnir
hafi hugsað að græðgi sé góð?
„Ég held að þeir hafi voðalega lít-
ið verið að hugsa yfir höfuð,“ seg-
ir Guðmundur með svip sem er ein-
hvern veginn á mörkum þess að vera
brosmildur og alvarlegur.
Keyrður í gjaldþrot
vegna öfundar
Guðmundur þekkir það sjálfur hvernig
það er að tapa peningum á fyrirtækja-
rekstri hér á landi. Hann segist hafa
aðstoðað Lífeyrissjóð Austurlands
með því að kaupa verðbréfafyrirtæk-
ið Handsal árið 1999 en nafninu var
í kjölfarið breytt í Burnham Inter-
national.
„Við nánari skoðun eftir að kaup-
in höfðu gengið í gegn kom í ljós að
hlutirnar voru ekki jafn góðir og við
vonuðumst eftir. Ég fól svo ákveðnum
manni, sem varð forstjóri fyrirtækis-
ins, daglegan rekstur þar sem ég var
þarna að vinna á Wall Street. En hann
setti fyrirtækið hreinlega á hausinn á
einni nóttu. Hann tók ranga ákvörðun
í leyfisleysi í skjóli Kaupþings, Spari-
sjóðs Hafnarfjarðar og Sparisjóða-
bankans. Þegar ég lít til baka skrifa
ég þetta alfarið á Kaupþing og SPH.
Það má reyndar segja að Matthías Á.
Mathiesen, stjórnarformaður SPH,
hafi rekið kompaníið í gjaldþrot,“ seg-
ir Guðmundur en er ófáanlegur til að
skýra það nánar.
Hann segir þó að augljóst hafi verið
að viss öfl innan íslenska bankageirans
vildu losna við Burnham út af mark-
aðnum af einhverjum ástæðum sem
hann veit ekki hverjar eru. „Ástæðurn-
ar hljóta að vera einhverjar en ég átta
mig ekki á hverjar þær eru. En ég hafði
náttúrlega verið í samkeppni við þá allt
frá árinu 1991 þegar opnast fyrir fjár-
magnsflutningana í kjölfar EES-samn-
ingsins. Til langs tíma var ég eini Ís-
lendingurinn erlendis sem var að selja
verðbréf erlendis til og frá Íslandi og var
með megnið af lífeyrissjóðunum sem
kúnna. Þetta var því mikil samkeppni
og þeir voru líklegast öfundsjúkir.“
Eignaðistu marga óvini í starfi þínu
á Wall Street?
„Ekki óvini held ég. Ég hugsa frekar
að gerðir einhverra manna hafi stýrst
af öfund. Eða skilningsleysi.“
„Kennið þið Stjörnufræði?“
Hafandi þessa reynslu frá Bandaríkj-
unum hlýtur Guðmundur að hafa leitt
hugann að möguleikum á að hasla
sér völl í fjármálageiranum á Íslandi.
Hann neitar því ekki.
„Það getur vel verið að ég skoði það
eitthvað. Það getur líka vel verið að ég
setjist á skólabekk. Ég hringdi nú upp
í háskóla í gær og spurði hvort þeir
kenndu stjörnufræði. En þeir gera það
ekki,“ segir Guðmundur og hlær.
Áttu þér draum um að verða
stjörnufræðingur?
„Ekkert frekar, ég var bara að kanna
hvort þeir kenndu það. Mig langar að
læra allt!“ segir Guðmundur um leið
og hann brosir breitt og bætir við að
hann sé líka fanatískur bókasafnari.
Hann fær sendan nýjan bókapakka frá
Amazon nánast í hverri viku og á eins
og sakir standa um þrjú þúsund bæk-
ur.
Meðfram hótelrekstrinum hef-
ur hann líka verið í mastersnámi í al-
þjóðapólitík og hagfræði við Charles
University í Prag, elsta háskóla í Evr-
ópu. „Ég á bara eftir að klára fjand-
ans mastersritgerðina. Þetta verð-
ur alla vega ekki tekið af manni það
sem er komið. Og það er ómetanleg
reynsla að vinna á Wall Street allan
þennan tíma. Að kynnast öllu þessu
fólki og öllum þessum fyrirtækjum og
sjá hvernig þau fúnkera, olíufyrirtæki,
plastfyrirtæki og hvaðeina.“
vill í pólitíK
Spurður hvaða leiðir hann sjái fyrir Ís-
land út úr kreppunni segir Guðmund-
ur að eins og í öllu geti þetta breyst
„on the dime“. „Eflaust á ástandið eftir
að versna til muna áður en það verð-
ur betra. En það lagast ekkert fyrr en
stýrivextirnir verða komnir niður í eitt
prósent. Þetta hefur ekkert með gengi
krónunnar að gera. Þetta hefur með
vexti að gera og að koma atvinnulífinu
í réttan gír. Það þýðir ekkert að byggja
hérna upp ríkis- og embættismanna-
kerfi, reikna út skatttekjur út frá ein-
hverjum gefnum forsendum og vinna
út frá einhverri svoleiðis þvælu. Það
verður að fara með stýrivextina niður
í eitt til tvö prósent svo eitthvað gerist
í þessu þjóðfélagi. Mér er andskotans
saman þótt verðbólgan sé tólf prósent,
það getur ekkert lifað í svona vöxtum.
Samt ert þú að flytja heim.
„Heldur betur. Ég ætla að reyna að
gera mitt besta, hversu lítið sem það
er. Ef allir gera eitthvað pínulítið þá
kannski gengur dæmið upp. Ég ætla
alla vega ekki að vera sófahagfræðing-
ur, hvað þá í öðru landi,“ segir Guð-
mundur og hlær. „Það er kominn tími
til að bretta upp ermarnar og fara að
vinna.“
Og þú sérð gull.
„Það er sagt að allir Íslending-
ar sem fari burt komi allir til baka; ég
held að það sé rétt. Ég er búinn að vera
í burtu í næstum tuttugu og fimm ár og
mig langar að koma heim núna. Það er
ekki þar með sagt að ég geti ekki farið
aftur burt.“
og gullið í framleiðSlu-
geiranum glóir SKæraSt.
„Fyrir mér já. En það glóir gull
víða.“
Guðmundur segist reyndar vera að
spá í að fara í pólitík. „Og það í fúlustu
alvöru. Ég er fæddur sjálfstæðismaður
en eftir þessa Icesave-vitleysu þá verð-
ur Framsóknarflokkurinn girnilegri og
girnilegri.“
kristjanh@dv.is
röng stereótýpa „Að græðgi sé góð er
alls ekki viðhorfið á Wall Street. Stereótýpan
af starfsmönnum Wall Street sem fólk hefur
í huga sér er því miður ekki til í alvöru.“
mynd róbert reyniSSon
maraþonhlauparinn
Guðmundur hefur nokkrum
sinnum hlaupið hált mara-
þon og tvisvar heilt. Þessi
myndin er tekin að loknu
maraþoni í Prag í fyrra.
björgólfur thor og frú Útrásarvíkingur-
inn kunni var í vinnu hjá Guðmundi þegar
sá síðarnefndi rak götumálunarfyrirtæki.