Dagblaðið Vísir - DV - 18.12.2009, Blaðsíða 18

18 FÖSTUDAGUR 18. desember 2009 FRÉTTIR
Ljóst er af málflutningi í vikunni í máli
Baldurs Guðlaugssonar, fyrrverandi
ráðuneytisstjóra í fjármálaráðuneyt-
inu, að hann vissi mæta vel um alvar-
lega stöðu bankanna eins og aðir sem
sæti áttu í samráðshópi um fjármála-
stöðugleika sem starfað hafði frá árs-
byrjun 2008.
Baldur er sakaður um innherja-
svik þegar hann seldi hluti sína í Land-
bankanum 18. og 19. september 2008
fyrir liðlega 190 milljónir króna. Við-
skiptin voru gerð aðeins hálfum mán-
uði fyrir bankahrunið.
Málflutningurinn
Björn Þorvaldsson flutti málið fyr-
ir hönd sérstaks saksóknara. Hann
vitnaði meðal annars til skýrslutöku
yfir Jónínu S. Lárusdóttur, ráðuneyt-
isstjóra í efnahags- og viðskiptaráðu-
neytinu. Jónína bar að Baldur hefði
setið fund með Sigurjóni Árnasyni og
Halldóri J. Kristjánssyni, bankastjór-
um Landsbankans, 13. ágúst í fyrra.
Þeir hefðu lýst því í algerum trúnaði að
Landsbankinn gæti lent í vandræðum
því bankinn gæti ekki orðið við kröfum
breska fjármálaeftirlitsins um þær fjár-
hæðir sem fylgdu því að flytja Icesave í
breska lögsögu.
Þetta gengur gegn skriflegum upp-
lýsingum Baldurs sjálfs frá 18. nóv-
ember 2008 um að hann hefði engin
samskipti átt við stjórnendur Lands-
bankans. Því er lýst í Viðskiptablað-
inu 17. desember að Björn hafi með
þessu bent á að Baldur hafi bæði sagt
ósatt um samskipti sín við stjórnend-
ur Landsbankans og sömuleiðis hafi
hann búið yfir upplýsingum um alvar-
lega stöðu Landsbankans.
Hættulegar upplýsingar?
Baldur sat fund í Seðlabankanum
31. júlí í fyrra þar sem rædd var alvar-
leg staða bankanna. Á fundinum lét
Baldur færa til bókar að það gæti orð-
ið „banabiti bankanna“ ef upplýsingar
um stöðu þeirra yrðu á allra vitorði.
Tryggvi Pálsson, framkvæmdastjóri
fjármálasviðs Seðlabanka Íslands, var
ekki í neinum vafa og svaraði aðspurð-
ur í skýrslutöku að samráðshópurinn
um fjármálastöðugleika hefði alltaf frá
byrjun búið yfir innherjaupplýsingum.
Þrýstingur frá Bretum
Í Umsátrinu, bók Styrmis Gunnars-
sonar, segir af brýnni þörf fyrir að flytja
Icesave-innistæðurnar í breska
lögsögu. Sá böggull fylgdi
skammrifi að flytja þurfti
fimmtung eiginfjár Lands-
bankans til Bretlands sem
tryggingu á móti inn-
stæðunum. Bankinn
þurfti því á hundruð
milljarða króna láni
að halda sem von-
laust virtist vera að
fá erlendis.
Breska fjár-
málaeftirlit-
ið hafði látið
frá sér fara
á þess-
um tíma
upplýsingar um að efnahagsástand-
ið á Íslandi væri verra en stjórnvöld
héldu fram. Í því fælist að áhættan fyr-
ir breska innstæðueigendur í Lands-
bankanum væri því meiri en látið væri
í veðri vaka. Breska fjármálaeftirlitið
taldi vonlaust að Seðlabanki Íslands
gæti verið lánveitandi til þrautavara
eða fjármagnað íslenska innstæðu-
kerfið.
„Náist ekki samkomulag verði
starfsemi Landsbankans í Bretlandi
stöðvuð,“ segir í bók Styrmis og vísar til
yfirlýsingar breska fjármálaeftirlitsins.
Sumir jafnari en aðrir
Karl Axelsson, verjandi Baldurs, hefur
bent á að hafi Baldur fengið í hendur
innherjaupplýsingar hafi verið skylt
að birta þær samkvæmt lögum. Auk
þess sé Fjármálaeftirlitinu lögum sam-
kvæmt skylt að tryggja að slíkar upp-
lýsingar séu birtar. Þess má geta að
fulltrúar FME áttu sæti í umræddum
samráðshóp, ásamt fulltrúum Seðla-
bankans og stjórnvalda. Allir gætu því
verið samsekir um að leyna upplýsing-
um sem skylt var að birta öllum hlut-
höfum á markaði.
Var hættulegt að birta
upplýsingar?
Af málflutningi og skýrslutöku vegna
máls Baldurs má augljóst vera að sam-
ráðshópurinn, sem hann átti sæti í, réð
yfir upplýsingum sem gátu haft áhrif á
gengi hlutabréfa í bankanum.
Eins og DV benti á í lok nóvem-
ber standa allir jafnir frammi fyrir
slíkum upplýsingum að lögum, hvort
sem þær hafa áhrif til hækkunar eða
lækkunar á gengi hlutabréfa. Haf-
ið er yfir vafa að upplýsingarnar,
sem samráðshópurinn um fjár-
málastöðugleika hafði í hönd-
unum, gátu haft veruleg áhrif á
gengi hlutabréfa í bönkunum.
Gegn þessu stendur að
hvorki FME, Seðlabankinn né
stjórnvöld þóttust með góðu
móti geta birt svo alvarleg-
ar upplýsingar vegna hættu á
áhlaupi á Landsbankann og um
leið sett aðra banka í stórhættu.
Stjórnvöld og bankamenn
hafa því, að því er virðist, hald-
ið leyndum innherjaupplýsing-
um gegn ákvæðum laga um inn-
herjaviðskipti. Þannig hafi
Baldur tekið þátt í
kerfisbundnu
samráði með
stjórnvöldum
og eftirlits-
aðilum um
að þegja um
raunveru-
legt ástand
bankanna.
Það að sínu
leyti kom í
veg fyrir
að
almennir hluthafar í bönkunum gætu
brugðist við með því að
selja hlutabréf sín í bönkunum.
DV er kunnugt um að þessi með-
ferð á aðsteðjandi vanda bank-
anna af hálfu stjórn-
valda er meðal þess
sem rannsóknar-
nefnd Alþing-
is staldrar
við í skýrslu
sinni sem
birt verð-
ur eftir
um sex
vikur.
Fulltrúar stjórnvalda, eftirlitsstofnana og banka höfðu löngu fyrir hrun bankanna upplýsingar í höndum
sem gátu haft afdrifaríkar afleiðingar fyrir markaðsverð þeirra. Upplýsingunum var haldið frá grunlausum
almennum hluthöfum sem gátu þar af leiðandi ekki varið eignir sínar með því að selja hluti sína í bönkun-
um. Baldur Guðlaugsson bókaði í lok júlí í fyrra að það gæti orðið banabiti bankanna ef upplýsingar um
stöðu þeirra yrðu á allra vitorði. Sjálfur seldi hann sína hluti fyrir 190 milljónir króna skömmu fyrir hrun.
BANABITI BANKANNA
BJARGAÐI BALDRI
JÓHANN HAUKSSON
blaðamaður skrifar: johannh@dv.is
LÖG UM VERÐBRÉFAVIÐSKIPTI
Úr grein 122:
Útgefanda fjármálagerninga, sem teknir hafa verið til viðskipta á skipulegum
verðbréfamarkaði eða verslað er með á markaðstorgi fjármálagerninga (MTF), ber
að birta almenningi á Evrópska efnahagssvæðinu allar þær innherjaupplýsingar
sem varða hann eins fljótt og auðið er og á jafnræðisgrundvelli.
Nýti útgefandi heimild til frestunar skv. 3. mgr. er honum, eða aðila í umboði hans,
aðeins heimilt að láta þriðja aðila innherjaupplýsingarnar í té, enda sé það gert
í eðlilegu sambandi við starf, stöðu eða skyldur þess sem upplýsingarnar veitir
og móttakandi upplýsinganna er bundinn trúnaði um þær, svo sem samkvæmt
lögum, reglugerð eða samningi.
HVAÐ ERU INNHERJAUPPLÝSINGAR?
Úr grein 120:
Með innherjaupplýsingum er átt við nægjanlega tilgreindar upplýsingar sem ekki
hafa verið gerðar opinberar og varða beint eða óbeint útgefendur fjármálagern-
inga, fjármálagerningana sjálfa eða önnur atriði og eru líkleg til að hafa marktæk
áhrif á markaðsverð fjármálagerninganna ef opinberi r væru, eins og nánar er
kveðið á um í reglugerð sem sett er skv. 131. gr. Upplýsingar teljast opinberar
þegar útgefandi fjármálagerninga hefur birt almenningi á Evrópska efnahags-
svæðinu þær...
Seldi í Lands-
bankanum fyrir
hrun Baldur Guð-
laugsson vélaði
mánuðum saman
fyrir luktum
dyrum um teikn
sem áttu eftir að
verða banabiti
bankanna.
Hélt í flesta þræði Davíð Oddsson
réð, að margra mati, því sem hann
vildi ráða um aðgerðir eða aðgerða-
leysi gagnvart vanda bankanna fram
eftir síðasta ári.
Seðlabankinn Rannsóknarnefnd Alþingis
staldrar við meðferð stjórnvalda og eftirlits-
aðila á vanda bankanna í umfjöllun sinni um
aðdraganda og orsakir bankahrunsins.
Innherjaupplýs-
ingar Jónasi Fr.
Jónssyni, fyrrverandi
forstjóra FME, bar
að sjá til þess að
lögum væri fylgt um
birtingu innherja-
upplýsinga. Hann og
fleiri treystu sér ekki
til að meta stöðu
þeirra upplýsinga
sem þeir höfðu í
höndum mánuði
fyrir hrun.