Dagblaðið Vísir - DV - 18.12.2009, Síða 50

50 FÖSTUDAGUR 18. desember 2009 HELGARBLAÐ
ið mitt niður í 20 prósent og vann svo bara
allt í yfirvinnu.“ Jón vill meina að þetta uppá-
tæki hans hafi orðið til þess að tekið var fyrir
slíkt hjá opinberum starfsmönnum eftir það.
„En þetta var alveg frábært meðan á því stóð.
Maður var bara á sjóaralaunum.“
Aðspurður hvort hið opinbera hafi ekki
kveikt strax á þessu snjallræði Jóns segir
hann að svo hafi ekki verið. „Nei, þeir voru
ekkert að kveikja á þessu nærri því strax en
ég er búinn að hjálpa þeim að kveikja á mjög
mörgu í gegnum tíðina.“
Í kringum tvítugt eignaðist Jón svo sitt
fyrsta barn og fór að „drita niður börnum“.
„Ég var búinn að eignast þrjú börn þegar
ég var orðinn 24 ára gamall. Þá ákvað ég að
flytjast til Svíþjóðar í leit að betra lífi. Ég fékk
vinnu í Volvo-verksmiðjunum í Gautaborg.
Það var einstaklega ánægjulegt en þreytandi
til lengdar.“ Jón hætti því hjá Volvo og var á
flakki um Svíþjóð í stuttan tíma áður en hann
snéri aftur heim.
NÝJAR DYR OPNUÐUST
Það var áður en Jón flutti til Svíþjóðar, á fram-
haldsskólaaldrinum, sem hann kynntist Sig-
urjóni Kjartanssyni í gegnum sameiginlegan
vin. „Það var í gegnum strák sem ég var með
á Núpi.“ Eins og þjóðin veit og sérstaklega ís-
lenskir grínunnendur áttu þeir tveir eftir að
móta íslenskan húmor svo um munaði og
eru enn að. Kannski helst í gegnum Tvíhöfða
með innskotum í sjónvarpi og svo áralöng-
um útvarpsþætti. Og svo einnig í gegnum
gamanþættina Fóstbræður sem eru að flestra
mati einhverjir allra bestu grínþættir sem
gerðir hafa verið hérlendis. En það sem færri
vita er að allt þetta húllumhæ hófst í partíi
hjá Sykurmolunum.
„Þessi strákur bjó í Hafnarfirði og var allt-
af einn heima. Ég fór að venja komur mín-
ar til hans og var hálfpartinn fluttur inn til
hans. Í gegnum hann kynntist ég svo Óttari
Proppé og við náðum mjög vel saman. Eitt
leiddi af öðru og ég kynntist fljótlega Sigur-
jóni,“ en það var um þetta leyti sem hljóm-
sveitin Ham var að verða til. Í gegnum þessa
sömu kreðsu kynntist Jón einnig fólkinu í
kringum Smekkleysu. „Eða Sykurmolunum
og fólkinu í kringum þá. Eins Sjón, Jóhamar
og fleiri. Þetta var ótrúleg innspírasjón fyrir
mig. Þarna sá ég að ég gat gert eitthvað annað
en að skafa mótatimbur. Ég gæti skrifað eitt-
hvað sniðugt og gert eitthvað sem ég hefði í
rauninni áhuga á.“
PARTÍ HJÁ SKYKURMOLUNUM
Þessi mikla uppgötvun breytti miklu fyrir Jón.
„Þetta hentaði mér strax ótrúlega vel því ég er
hugmyndaríkasti maður sem ég veit um. Ég
er alltaf að fá einhverjar hugmyndir. Ég gæti
gert nýjan sjónvarpsþátt einu sinni í viku.“
Jón umgekkst því Sykurmolana mikið og
einnig Ham enda voru margir vinir hans í
sveitinni. „Ég varð svona svolítið grúppía
Sykurmolanna og Ham líka. Ég hékk mikið
með þessu fólki. Maður var alltaf í partíum
og þetta var alveg nýr heimur. Þarna var ungt
fólk eins og ég sem var bara frægt um allan
heim, átti fullt af peningum, var að gera ótrú-
lega hluti og alltaf eitthvað að gerast.“
Það var í þessum partíum sem Jón og Sig-
urjón fóru að sprella saman sem síðar leiddi
til Tvíhöfða sem enn lifir góðu lífi. „Ég og Sig-
urjón byrjuðum að fíflast í þessum partíum.
Gera alls konar lög og vera með alls kyns fá-
ránlegt uppistand. Við hituðum svo upp fyr-
ir Sykurmolana á Tunglinu sem hljómsveitin
Kleópatra.“
Á þessum tímum kynntist Jón hinum
ýmsu listamönnum, svo sem Megasi og fleir-
um. „Mig langaði til þess að vera listamaður
sem var mjög loðið hugtak hjá mér fram að
þessu. Og mín list var að vera fyndinn.“ Í kjöl-
farið fóru hlutirnir að vinda upp á sig og áður
en Jón vissi af var hann farinn að skemmta
hér og þar. „Ég gat farið og skemmt hjá ein-
hverjum, bara mætt á svæðið og bullað eitt-
hvað, og fengið hálf mánaðarlaun fyrir.“
Jón segir það því hafa verið af efnahags-
legum ástæðum að miklu leyti að hann fór
að grínast meira og meira. „Eða fara út í þetta
uppistandsdæmi sem seinna leiddi svo til Ég
var einu sinni nörd. Þar var svona samansafn
af því sem ég hafði verið að gera.“
HVER ER GEORG?
Síðan þá hefur mikið vatn runnið til sjávar
og Jón komið víða við. Í útvarpi, sjónvarpi og
kvikmyndum. En það sem hvað mesta athygli
hefur vakið nýlega er án efa sjónvarpsþætt-
irnir Dag-, Nætur- og Fangavaktin sem hafa
verið ótrúlega vinsælir hjá landsmönnum.
Þar leikur Jón Georg nokkurn Bjarnfreðarson
sem er einhver fyndnasta en um leið erfið-
asta sjónvarpspersóna sem sést hefur.
Það er meira í Georg spunnið en margan
grunar og í myndinni Bjarnfreðarson verður
loksins gert upp hvers vegna hann er svona
yfirþyrmandi og tæpur einstaklingur. „Þegar
ég er að leika Georg, þá er ég í rauninni að
leika mann sem er að leika mann. Georg er
í raun aldrei hann sjálfur. Til dæmis í þátt-
unum þegar Georg er virkilega brugðið eða
er gjörsamlega búinn að gera upp á bak þá
hættir hann að tala svona,“ segir og Jón breyt-
ist skyndilega í Georg og fer að sveifla vísi-
fingri eins og hann gerir svo oft, „og fer að tala
eins og ég. Þá héldu margir að ég hefði dottið
úr karakter í þáttunum og voru að benda mér
á það. En þetta er allt úthugsað. Georg er eins
og fótósjoppuð mynd, layer ofan á layer ofan
á layer. Í myndinni tínum við svo þessi lög af
honum eitt af öðru.“
Jón, Pétur Jóhann Sigfússon og Jörundur
Ragnarsson skrifuðu allir sínar persónur að
miklu leyti sjálfir og byggðu þær á reynslu
sinni. „Pétur til dæmis bjó til Ólaf Ragnar
út frá reynslu sinni úr BYKO og eftir að hafa
starfað sem útvarpsmaður á FM 957 þar sem
allt er fullt af Ólöfum. Georg er líka saman-
settur úr mjög mörgu fólki.“
Jón segir Georg að miklu leyti vera sett-
an saman úr leiðinlegum yfirmönnum sem
hann hefur haft í gegnum tíðina. „En ekki
bara leiðinlegu fólki. Það eru setningar hjá
Georg sem eru teknar frá fólki sem er að
öllu jöfnu ekki leiðinlegt en á sér leiðinlegar
hliðar. Hrokafullt og svona. Georg er svold-
ið mikið byggður á pabba mínum. Pabbi var
til dæmis mjög mikill kommúnisti og þetta
forna hástemmda málfar Georgs er mikið frá
honum komið.“
Þegar Jón var að skapa Georg lét Ragnar
Bragason hann hafa blað til að fylla út um
persónuna. „Blað þar sem er að finna ýms-
ar upplýsingar um Georg. Aðallega bara fyr-
ir mig til þess að dýpka persónuna. Til dæm-
is hver sé uppáhaldsmyndin hans og svona
smáatriði sem koma aldrei fram. Uppáhalds-
myndin hans Georgs er Spartacus. Af hverju?
Jú, því hann er svolítill hommi. En hann er
um leið með snertifælni þannig að þetta er
mjög erfitt fyrir hann og hann getur í raun
aldrei átt í neinu alvöru líkamlegu sambandi
við neinn.“
EKKERT NEMA STÖÐ 2
Jón er að mörgu leyti feginn að skilja við
Vaktirnar og Georg en viðurkennir að fram
undan sé nokkur óvissa hjá honum. „Fyrir
utan Besta flokkinn veit ég ekki alveg hvað
tekur við. Það er voðalega lítill farvegur fyr-
ir mann eins mig hérna. RÚV hefur engan
áhuga á mér og hefur aldrei haft, Skjár einn
hefur hreinlega ekki bolmagn til þess að gera
neitt og þá er það bara Stöð 2. Bíða og sjá
hvort samningar náist við þau.“
Jón segist átta sig á því að ef ekki væri fyr-
ir Stöð 2 hefði ferill hans aldrei þróast líkt og
hann hefur gert. „Ef það væri ekki fyrir Stöð 2
væri ég enn þá að skafa mótatimbur. Það er
bara mín bölvun einhvern veginn að fá enda-
laust hugmyndir sem ég get ekki framkvæmt.
Hefði ég til dæmis fæðst í Bretlandi. Ég skil
ekki af hverju ég fæddist hér. Þá gæti ég ver-
ið að gera tvo sjónvarpsþætti í einu og skrifa
kvikmynd í leiðinni. Leika í einum þætti og í
hugmyndavinnu fyrir annan. Lifað af þessu.“
Talið berst svo aftur að RÚV og þátttöku
þess í innlendri dagskrárgerð undanfarna
áratugi. „Þegar ég og Sigurjón vorum að byrja
með þessi innskot okkar í Dagsljósi hélt ég að
næsta skref yrði bara að við myndum vera
með skemmtiþætti á laugardagskvöldum.
Því þá, árið 1995-96, var verið að tala um að
Spaugstofan væri að hætta. En okkur var svo
tilkynnt að það yrði nú aldrei.“
ÚRELTA RÚV
Jón grípur til myndlíkingar Hallgríms Helga-
sonar þegar hann útskýrir hvernig sé að
koma með nýtt efni inn til RÚV. „Það er eins
og gefa sig á tal við ókunnugan mann á bar
og segjast vera með nýja hugmynd. Hann er
alveg: „Ha. Bíddu, hver ert þú?“ Þetta stríðir
svo gegn allri minni réttlætiskennd þar sem
þetta er jú ríkissjónvarpið. Þetta er svo rangt.
Sá miðill sem á að halda vörð um menningu
okkar sama í hvaða formi hún er og á að vera
stökkpallur fyrir ungt og upprennandi fólk og
skapandi hugsun. En ekki bara stofnun fyrir
sama gamla þreytta liðið sem hangir á sínu
og enginn annar fær að komast að. Þannig er
öll stemmingin í kringum RÚV.
Það er eins og allt sem er nýtt og skapandi
sé bara eitur þarna inni. Hvað hefur RÚV lagt
af mörkum í innlendri dagskrárgerð síðustu
ár? Jú, það eru þarna þættirnir Út og suður.
Skemmtileg heimild um áhugaverða Íslend-
inga og Gísli er skemmtilegur náungi. Hvaða
er þarna annað? Ekki rassgat. Ekkert vandað,
leikið íslenskt efni. Þegar fólk hugsar til baka
eftir 500 ár og ætlar að skoða hvernig sjón-
varp var árið 2000 og hvernig tíðarandinn
var þá eiga þættir eins og Fóstbræður, Sigtið,
Silvía Nótt, Vaktirnar og fleiri þættir frá Stöð 2
og Skjá einum eftir að standa upp úr.“
Jón batt vonir við að Katrín Jakobsdóttir
menntamálaráðherra myndi gera einhverjar
breytingar á þessu staðnaða ástandi stofn-
unarinnar. „En, nei, það er allt nákvæm-
lega eins og það var. Þetta lið virðist allt eins,
sama úr hvaða flokki það kemur. Ef ég væri
menntamálaráðherra þá væri það fyrsta sem
ég myndi gera að breyta öllu á RÚV. Taka RÚV
og segja: Þetta er ekki fyrir ykkur til að vera
leiðinleg heldur er þetta til þess að gera Sigtið
með Frímanni Gunnarssyni og aðra snilld.
Því landsmenn eiga skilið svo miklu, miklu
meira. Svo myndi ég auðvitað líka leggja nið-
ur mannanafnanefnd. Það þarf ekki nema
einn að sinna þessu starfi sem samþykkir
bara þau nöfn sem fólk vill skíra og stoppar
svo nöfn eins og Satan Tussa og eitthvað sem
er augljóslega út í hött.“
Ekkert á móti Spaugstofumönnum
Jón og fleiri hafa oft sagt skoðun sína á því
að þeim finnist að Spaugstofan hafi runnið
sitt skeið og það sé löngu orðið tímabært að
eitthvað nýtt taki við. „Oft þegar ég hef verið
að setja út á Spaugstofuna þá hafa þeir tek-
ið því mjög persónulega og verið sárir. En ég
hef ekkert á móti þeim sjálfum. Þetta eru allt
góðir karlar sem hafa gert fína hluti.
Ég er bara á móti því að Spaugstofan sé
enn þá í gangi því hún kemur í veg fyrir að
aðrir fái tækifæri og kemur í veg fyrir fram-
þróun í íslensku gríni. Hvernig heldur þú að
þetta væri í Bretlandi ef Benny Hill væri enn
þá á BBC? Benny var fínn kall enn þá hefð-
um við aldrei fengið tímamótaþætti eins og
The Office og fleira sem hefur breytt og bætt
líf okkar.“
GUÐ TRÚIR Á JÓN
Nýlega hætti Jón störfum í auglýsingabrans-
anum en hann hafði þá um nokkurt skeið
verið einn helsti hugmyndasmiður íslenskra
auglýsinga. Hann færði okkur auglýsingarnar
um Júdas og fleiri sem slógu rækilega í gegn.
„Þetta var frábær tími og kannski smækkuð
mynd af því umhverfi sem mig dreymir um
að starfa í. Þar sem ég get bara unnið að hug-
myndum mínum og fengið fullt af pening til
þess að framkvæma þær.“
Jón segist hafa notið sín svakalega vel þeg-
ar góðærið var en eftir það hafi áhugi hans far-
ið minnkandi. „Þá var fullt af bönkum og fyr-
irtækjum sem voru tilbúin að eyða ógeðslega
miklum pening í mjög fyndnar og flottar aug-
lýsingar. En eftir að kreppan skall á vildu flest-
ir gera ódýrar og leiðinlegar auglýsingar sem
hentaði mér ekki alveg. Þannig að það var orð-
ið nokkuð tímabært að fara út úr þessu.“
Að lokum er Jón spurður út í trúna en hann
hefur undanfarin ár snúið sér mikið að trúnni
og talað nokkuð opinskátt um það. Hann seg-
ist hins vegar ekki vera eins trúrækinn nú og
fyrir nokkrum árum. „Trúarskoðun mín er
alltaf að þróast og breytast eins og ég. Ég trúi á
hið góða. Ég trúi ekki á Guð en ég veit að hann
hefur bullandi trú á mér.“
asgeir@dv.is
„... ÉG YRÐI POTTÞÉTT BESTI
BORGARSTJÓRI SEM VERIÐ
HEFUR.“
Vinsælir Jón og Pétur
og árita í Kringlunni.