Dagblaðið Vísir - DV - 08.09.2010, Blaðsíða 10

10 fréttir
Um það bil 1.000 rafiðnaðarmenn
eru ýmist horfnir af landi brott eða
sestir á skólabekk á ný vegna þreng-
inganna á vinnumarkaði. Þetta eru
um það bil 17 prósent félagsmanna í
Rafiðnaðarsambandi Íslands.
Guðmundur Gunnarsson, for-
maður Rafiðnaðarsambandsins,
segir að atvinnuleysi hafi verið tals-
vert undir meðaltali allra starfs-
greina, eða frá 2 upp í 5,7 prósent.
„Það segir þó ekki nema hluta af
sögunni því fólk er farið eitthvert
annað. Af þessum 1.000 rafiðnað-
armönum eru líklega um 350 sestir
aftur á skólabekk eftir að hafa leiðst
úr námi inn á vinnumarkaðinn á
þenslutímanum. Þetta var unga
fólkið sem fyrst var sagt upp störfum
þegar harðnaði á dalnum. Aðrir eru
einfaldlega horfnir úr landi. Nú eru
margir að hringja, búnir að koma
sér fyrir í starfi, og vilja fá makann
og börnin út einnig. Aðallega hafa
rafiðnaðarmenn farið til Noregs en
einnig til annarra Norðurlanda.“
Hærri skatta ofan á allt annað
Þegar mest var voru allt að 6.500 fé-
lagar í Rafiðnaðarsambandinu en
nú losa þeir 5.000. Að sögn Guð-
mundar er talsvert auglýst eft-
ir íslenskum rafiðnaðarmönnum
í Noregi, einkum til viðgerða- og
tæknistarfa. Norsk fyrirtæki sæk-
ist eftir Íslendingum því þeir séu
í senn með breiða starfsreynslu
og tungumálaerfiðleikar séu eng-
ir samanborið við til dæmis þegar
pólskir starfsmenn eigi í hlut. „Ís-
lendingarnir fá allt upp í 230 krón-
ur norskar á tímann, jafnvirði um
4.400 íslenskra króna á tímann.
Þetta gera að lágmarki 700 þúsund
krónur á mánuði. Hér þakka menn
fyrir að losa 2.000 krónur á tímann
við skilyrði þar sem kaupmáttur fer
lækkandi og skuldir margfaldast í
krónum talið. Við þessi skilyrði er
svo ætlunin að rukka þetta fólk um
hærri skatta sem nemur tugum þús-
unda á ári. Auk þess vekur það okk-
ur ugg í brjósti að margir eru með
uppsagnarbréf í höndunum við
eldhúsborðið. Verktakar halda að
sér höndum. Nú virðist einsýnt að
þeim framkvæmdum sem hefjast
áttu í sumar verður að miklum hluta
slegið á frest til næsta sumars. Ég er
að tala um virkjunarframkvæmd-
ir, línulagnir og fleira. Að vísu eru
að hefjast framkvæmdir við stækk-
un Straumsvíkurálversins. En afar
margir verktakar segjast ekki geta
haldið mönnum lengur á launaskrá
án verkefna og því eru margir með
uppsagnarbréf í höndum sem taka
gildi í október og nóvember næst-
komandi.“
Guðmundur segir að ofan á
þennan vanda bætist áform um að
hækka skatta í stað þess að takast
á við ríkisfjármálin og hagstjórn-
ina. „Þetta er mikið áhyggjuefni.
Við þurftum að taka slag til þess að
afla stöðugleikasáttmálanum fylg-
is meðal félagsmanna. En á næstu
vikum losna allir kjarasamningar.
Við getum slegið frá okkur ef út í það
er farið. Við erum með marga kjara-
samninga; hluti félagsmanna get-
ur fellt niður vinnu þótt aðrir haldi
áfram. Við erum auk þess með gilda
verkfallssjóði.“
Vilja laun í evrum
Guðmundur er úrkula vonar um að
á ný takist að verja kjörin og skapa
nauðsynlegan stöðugleika með því
að halda krónunni. „Fjöldi fyrirtækja
í landinu er með tekjur í evrum eða
öðrum gjaldmiðlum og forsvars-
menn þeirra eru margir grjótharð-
ir stuðningsmenn þess að taka upp
evru sem gjaldmiðil. Við sjáum fyrir-
tæki eins og CCP, Marel og fleiri sem
að einhverjum hluta greiða laun í
evrum. Ég býst alveg eins við því
að stéttarfélög krefjist þess að laun
verði greidd í evrum þar sem tekj-
ur fyrirtækja eru í erlendum gjald-
miðlum. Sjómenn eru á hlut og fá
laun sín raunverulega greidd út frá
söluverði aflans á erlendum mörk-
uðum. Því skyldu aðrar stéttir ekki
geta krafist þessa einnig þar sem það
á við?“ spyr Guðmundur.
Pólitískt sprengjusvæði
Margir líta til þess að svo sé krónunni
fyrir að þakka að bærilega vel gengur
hjá útflutningsgreinunum um þessar
mundir, ekki síst í sjávarútvegi. Öðr-
um fremur eru það þingmenn VG og
sjálfstæðismanna sem halda slíkum
sjónarmiðum á lofti. Hins vegar er að
sjá sem forysta samtaka launamanna
hafi að mestu snúið baki við slíkum
viðhorfum og afstaðan gegn krón-
unni hafi harðnað.
Gylfi Arnbjörnsson, forseti Al-
þýðusambands Íslands, segir að lít-
il hjálp sé í því fyrir launamenn að
hirða af þeim kaupið með gengisfell-
ingum sem í rauninni komi aðeins
sumum atvinnugreinum til góða og
öðrum ekki. „Allir samningar verða
lausir eftir um tvo mánuði. Nú skipt-
ir það okkur höfuðmáli hver grund-
völlur nýrra kjarasamninga á að vera.
Peningamálastefna ríkisstjórnarinn-
ar getur ráðið úrslitum um það hvaða
afstöðu menn taka við mótun kröfu-
gerðarinnar. Við verðum að fá að vita
hvaða grundvöllur verður lagður
undir nýja kjarasamninga. Við unum
ekki þessum óstöðugleika lengur.“
Gengið 20 prósentum of lágt
Gylfi telur að gengi krónunnar sé
um 20 prósentum of lágt um þess-
ar mundir. Það geri að verkum að
sumar útflutningsgreinar hagnist
vel en aðrar greinar lepji dauðann úr
skel. „Seðlabankinn neyðist til þess
að kaupa gjaldeyri til þess að mæta
skuldbindingum sínum og heldur
raunverulegu gengi hennar niðri þar
með. Þetta er allt mjög sorglegt. Með
þjóðarsáttarsamningunum árið 1990
náðum við verulegum árangri. Árið
2004 var kaupmáttur okkar í fremstu
röð og jafnræði ríkti milli atvinnu-
greina. En stjórnmálin fóru fram úr
sér og keyrðu sjávarútveginn á kaf
með ofursterkri krónu og svimandi
vöxtum. Það samrýmist ekki stöðug-
leika að keyra einstakar greinar á kaf.
Nú er krónan niðri í kjallara og um 20
prósentum veikari en hún þyrfti að
vera fyrir sjávarútveginn. Ef tækist að
hækka gengi hennar um fimmtung
myndi það létta á og bæta afkomu
annarra greina. Í því fælist meira
jafnræði og betri hagur fyrir okkar
félagsmenn. Unnt yrði að bæta hag
allra en ekki aðeins sumra. Við erum
að ræða þessi mál og undirbúa kröf-
ur okkar.“
Fullreynt með stöðugleika
krónunnar
Gylfi segir ekki einfalt að hækka
gengi krónunnar. „En okkar stefna
er skýr. Við teljum óumflýjanlegt
að taka upp evru og ganga í Evr-
ópusambandið ef við ætlum að ná
nauðsynlegum stöðugleika. ASÍ vill
þó ekki gera það skilyrðislaust. Við
byggjum afstöðu okkar á köldu mati
hagsmuna.“ Gylfi telur æskilegast að
komast inn í anddyri myntsamstarfs
Evrópusambandsins, EMU.
„Umsókn um aðild að Evrópu-
sambandinu og innganga í mynt-
samstarfið í kjölfarið er stefnumark-
andi ákvörðun og yfirlýsing um að
við ætlum að beita þekktum að-
ferðum Evrópusambandsins við
að ná stöðugleika í hagkerfinu. Á
sama tíma eyðum við óvissu um það
hvernig við ætlum að haga efnahags-
og peningamálastjórn í framtíðinni.
Það eykur traust alþjóðaumhverf-
isins á endurreisnaraðgerðunum.
Gangi þetta eftir skapast betri skilyrði
til að lækka vexti hratt og afnema
gjaldeyrishöft en hættan á annarri
gengiskollsteypu verður til staðar þar
til við getum afnumið gjaldeyrishöft-
in og komið á eðlilegum gjaldeyris-
viðskiptum,“ segir í riti um sýn ASÍ
á Evrópusamvinnuna og samnings-
markmið í aðildarviðræðunum.
1.000 RAFIÐNAÐAR-
MENN FLÝJA LAND
Um 1.000 rafiðnaðarmenn hafa horfið úr störfum hér á landi
síðan bankakerfið hrundi og efnahagslífið tók að hökta. Meiri-
hluti þeirra er farinn úr landi, segir Guðmundur Gunnarsson,
formaður Rafiðnaðarsambandsins. Hann er úrkula vonar um
að stöðug og batnandi kjör náist með krónunni. Hann vill að út-
flutningsfyrirtæki miði launagreiðslur við erlenda gjaldmiðla
líkt og við hefur átt um sjómenn, sem fá greiddan hlut sinn í
samræmi við aflaverðmæti í erlendri mynt.
jóHann Hauksson
blaðamaður skrifar: johannh@dv.is
Ég býst alveg eins við því að
stéttarfélög krefjist
þess að laun verði
greidd í evrum þar sem
tekjur fyrirtækja eru í
erlendum gjaldmiðlum.
svikul króna GuðmundurGunnarsson
telurvístaðíauknummæligerimenn
kröfurumaðfálaunsíngreiddíevrumþar
semtekjurfyrirtækjaeruíerlendrimynt.
Horfinn stöðugleiki Alltvelturnúápen-
ingamálastefnustjórnvalda.Fyrrerekkiunnt
aðmótakröfurnar,segirGylfiArnbjörnsson,
forsetiASÍ(t.h).Meðhonumámyndinnieru
JóhannaSigurðardóttirogVilhjálmurEgilsson.
8. september 2010 miðvikudagur