Dagblaðið Vísir - DV - 27.05.2011, Blaðsíða 25

Úttekt | 25Helgarblað 27.–29. maí 2011
Helena Rut Bergþórsdóttir lenti í
grófu einelti í grunnskóla. Hún gafst
upp á samskiptum við skólafélag-
ana og fann sig í öðrum félagsskap
á Hlemmi. Þar var hún samþykkt og
þar fannst henni gaman að vera. Hel-
ena kynntist Sissu á Hlemmi og seg-
ir hana hafa heillað sig upp úr skón-
um með gæsku sinni. „Hún umvafði
mig með hlýju frá því ég hitti hana
fyrst. Hún var alltaf skrefinu á und-
an okkur hinum í neyslu og hún var
óhrædd. Þetta óttaleysi gerði það að
verkum að aðrir í kringum hana slök-
uðu á. Kannski of mikið.“
Alltaf til hass
„Ég var lögð mikið í einelti þegar ég
var í skóla og var orðin þreytt á sál-
inni eftir erfið samskipti við skóla-
félagana. Ég var eiginlega bara kom-
in með ógeð á þessum krökkum. Ég
bjó rétt hjá Hlemmi og leitaði þang-
að í félagsskap. Þar kynntist ég fyrst
Sissu. Við vorum báðar 12 að verða
13 ára og við urðum vinkonur eigin-
lega strax.“
Helena Rut segir þennan hóp hafa
verið stóran. „Við vorum nærri því 60
talsins sem hittumst og djömmuðum
saman. Síðan skiptumst við í smærri
grúppur. Í byrjun neyttum við bara
áfengis, síðan fórum við að nota gas
til að komast í vímu. Það er ódýr leið
og við notuðum hana óspart. Síðan
fórum við að reykja hass og við Sissa
vorum alveg fastar í því.“
Krakkahópurinn lagði stund-
um í púkk til að kaupa hass að sögn
Helenu, síðan skiptu þau hassinu á
milli sín. „Stundum var það þann-
ig að einhver splæsti og gaf með sér.
Það var alla vega oftast til hass til að
reykja.“
Hýstar af eldri neyslufélögum
Foreldrar þeirra komust að neysl-
unni og tóku margir hverjir til sinna
ráða. Helena segir að um það leyti
hafi þær hins vegar verið komnar í
samband við eldri neyslufélaga sem
höfðu þá ráð til að hýsa þær eða fela
þegar þær vildu sleppa í neyslu.
„Ég til dæmis kynntist þrem-
ur strákum, þeir voru 19, 20 og 25
ára gamlir. Ég var alltaf með þeim,
þeir hugsuðu um mig og ég fékk að
búa hjá þeim. Ég hugsaði um heim-
ilið fyrir þá og fékk fíkniefni í stað-
inn. Þetta stóð yfir í tvö ár. Á þessum
tíma kynntist Sissa líka eldri neyslu-
félögum sem hún var í slagtogi við.
Hún fékk stundum að vera heima
hjá þeim og einn þeirra var alltaf að
fara til lækna og fá læknadóp. Við
hittumst síðan stundum þessi hóp-
ur og vorum í neyslu saman. Þá var
það þannig að þeir létu okkur bara
fá eitthvert dóp og við hlýddum bara
og tókum það dóp sem var í boði. Þá
voru það róandi lyf, rítalín og lyf í
þessum dúr.“
Hún hefði orðið edrú
Helena segir þær stundum hafa farið
heim og þá fengu þær stundum pen-
ing hjá foreldrum sínum. „Ef við átt-
um pening þá fórum við til okkar eig-
in fíkniefnasala og keyptum e-töflur
og amfetamín. Þá hvarflaði ekki að
okkur að kaupa læknadóp.“
Helena varð edrú árið 2009 og
hitti Sissu lítið síðasta árið sem hún
var á lífi. „Ég hef verið edrú síðan í
apríl 2009. Fíknin náði sterkum tök-
um á okkur báðum. Ég bjargaðist en
Sissa dó. Hún gekk lengra en ég. Hún
gekk alltaf lengra en við hin. En hún
gekk líka lengra í því sem jákvætt er,
því má ekki gleyma. Hún náði góðum
árangri í meðferðum sem hún fór í
og ætlaði alltaf að verða edrú. Hún
hefði orðið edrú ef hún hefði ekki
kynnst þessum mönnum og látið líf-
ið. Einn þeirra sem hún var í neyslu
með var búinn að vera mjög lengi
í neyslu og langt kominn. Hann var
búinn að mynda mikið þol fyrir efn-
um og var á hörðu læknadópi eins og
morfíni. Hún var síðan að nota sömu
skammta í sinn litla kropp.“
UnglingsstúlkUr í heimi
daUða, vændis og fíkniefna
Hugsaði um heimilið og fékk
fíkniefni „Ég til dæmis kynntist
þremur strákum, þeir voru 19, 20 og
25 ára gamlir. Ég var alltaf með þeim,
þeir hugsuðu um mig og ég fékk að
búa hjá þeim. Ég hugsaði um heimilið
fyrir þá og fékk fíkniefni í staðinn.
Þetta stóð yfir í tvö ár.“
Erla Rún Ámundadóttir eignaðist
Sigrúnu Mjöll fyrir nágranna 12 ára
gömul. Þær urðu fljótt góðar vin-
konur og Erla Rún tók þátt í neyslu
með Sigrúnu og hópi krakka á svip-
uðum aldri. „Þetta var spennandi fikt
sem varð að stórhættulegri fíkn og
ógæfu,“ segir Erla Rún.
Erla Rún hefur verið edrú frá því
í febrúar 2009 og á von á sínu fyrsta
barni í sumarlok. Hún segir marga af
þeim krökkum sem voru með þeim í
neyslu og eru ekki edrú vera í fang-
elsi, látna eða læsta inni á stofnun-
um.
Fann ekki til ótta
„Hún flutti í húsið við hliðina á mér
þegar ég var 12 ára. Við gengum sam-
an í Kópavogsskóla og urðum strax
góðar vinkonur.
Sissa var lífsglöð stelpa og gríð-
arlega ákveðin. Hún vissi hvað hún
vildi fá út úr lífinu og þessir eigin-
leikar hennar urðu til þess að marg-
ir vildu vera með henni og fylgja
henni. Lífið var eins og ævintýri með
henni. Við vorum að drekka saman
og svoleiðis en ég dró mig út úr fé-
lagsskapnum þegar Sissa var farin
í harðari neyslu, hún varð svo hug-
fangin og var alltaf fljótari en við hin.
Ég fann til ótta en það var eins og hún
fyndi ekki til hans.“
Átti ekki séns
„Ég fór samt sjálf í neyslu á endanum
þótt gangurinn hefði verið hægari
en hjá Sissu. Ég gerði það árið 2008
en þá kynntist ég strák sem kynnti
mig fyrir fíkniefnum. Þegar ég byrj-
aði í neyslu þá lágu leiðir okkar Sissu
saman aftur. En þá var hún edrú.
Hún var nýkomin úr ársmeðferð í
Laugalandi sem hafði gengið vel. Ég
var þá að byrja í harðri neyslu og hún
byrjaði að drekka aftur. Hún ætlaði
sér ekki að fara aftur í neyslu og sagði
mér það oft. En hún gerði það samt.
Fíkniefnin voru í kringum hana og þá
átti hún ekki séns.“
Dánir, í fangelsi eða læstir inni á
geðdeildum
Erla Rún hætti með stráknum og
varð edrú. Hún hefur verið edrú síð-
an í febrúar 2009.
„Við Sissa vorum saman á hverj-
um degi á meðan við vorum í neyslu.
Eftir að ég varð edrú hitti ég hana lít-
ið. Það fer ekki saman að vera edrú
og að vera í kringum fíkniefni.
Flestir sem ég var með í neyslu
eru dánir, í fangelsi eða á geðdeild-
um. Ég held mig fjarri til þess að
halda mér heilli.“
Seinasta vor hafði Sissa aftur sam-
band við mig þá var hún að fara aftur
í meðferð. Þá vildi hún vita hvað ég
gerði til að ná árangri. Ég vildi hjálpa
henni eins og ég gat. En ég fann að
hún var ekki alveg tilbúin. Það vant-
aði herslumuninn. Í síðasta skipti
sem ég talaði við hana þá sagðist hún
ætla að taka nokkra daga í að finna
botninn, klára þetta og verða svo
edrú.“
En Erla Rún vill meina að botninn
sé í kistunni og það sé bæði rangt og
hættulegt að leita hans.„Ég held að
botninn sé bara þar sem þú hættir
að grafa, annars lendir þú bara í kist-
unni.“
Hugsar um barnið sitt og heldur
sér edrú
Heimilisaðstæður Erlu Rúnar eru
góðar. Hún fékk að koma heim þeg-
ar hún var orðin edrú og hún ætlar
að gera gott úr lífi sínu. Hún á von á
barni í sumarlok og ætlar sér að fara í
nám á næstunni.
„Ég var í draumanáminu áður en
ég byrjaði í neyslu en ég flosnaði upp
úr því. Ég á von á barni. Er gengin 31
viku og finnst lífið vera í blóma. Líf-
ið hefur farið hjá með ógnarhraða og
mér finnst svo margt hafa gerst síð-
an ég varð edrú. Margt hræðilegt og
margt fallegt. Ég hef þurft að horf-
ast í augu við sjálfa mig og slíkt er
gjöf sem dugar mér vonandi til lífs-
loka. Ég veit að ég á ekki séns í fíkn-
ina og held í þá hjálp sem ég hef. Ég
fer reglulega á fundi og stunda mark-
vissa vinnu með ráðgjafa. Ég geri allt
það sem ég þarf að gera til að halda
mér edrú og hugsa oft um barnið
mitt. Ég vil ekki að það fari á þessa
braut og þess vegna tek ég einn dag
í einu og ætla að gera það líka með
barninu mínu þegar það vex úr grasi.
Það er það sem börn þurfa, að for-
eldri sé með þeim einn dag í einu.“
„Hún hefði orðið edrú ef
hún hefði ekki kynnst
þessum mönnum og látið lífið
„Ég held að botninn sé bara þar sem þú hættir
að grafa, annars lendir þú bara í kistunni
Lífið í blóma „Ég var í draumanáminu áður en ég byrjaði í neyslu en ég flosnaði
upp úr því. Ég á von á barni. Er gengin 31 viku og finnst lífið vera í blóma.“