Dagblaðið Vísir - DV - 27.05.2011, Blaðsíða 12

12 | Fréttir 27.–29. maí 2011 Helgarblað
Meirihluti bæjarstjórnar Reykjanes­
bæjar gerir áætlanir um að bjarga fjár­
hag sveitarfélagsins með stórfelldri
sölu eigna. Lífeyrissjóðum hefur þegar
verið bent á að fýsilegt geti verið fyr­
ir þá að kaupa hluti í HS Veitum. Líf­
eyrissjóðir eru stórir lánardrottnar
Reykjaneshafnar, en Reykjanesbær
ber alla ábyrgð á þeim skuldum.
Eftirlitsnefnd með fjármálum sveit­
arfélaga (EFS) krafði bæjarstjórnina
svara í febrúar síðastliðnum um það
hvernig brugðist yrði við miklum fjár­
hagsvanda. Nefndin var svartsýn og
taldi mikla óvissu ríkja um það hvort
Reykjanesbær gæti staðið við skuld­
bindingar sínar til framtíðar án sölu
eigna og annarra ráðstafana sem bætt
gætu rekstrarafkomuna verulega.
Óvissa og aftur óvissa
„Af framansögðu má vera ljóst að
veruleg óvissa ríkir um skipan fjármála
Reykjanesbæjar og er það mat nefnd­
arinnar [...] að fjármál sveitarfélagsins
stefni í óefni ef ekki tekst að bregðast
skjótt við vandanum. Eru fyrri varn­
aðarorð EFS í bréfum dags. 1. októ­
ber 2009, 29. janúar 2010 og 31. ágúst
2010 því ítrekuð,“ segir orðrétt í bréfi
eftirlitsnefndarinnar frá því snemma í
febrúar.
Við þessu bréfi var brugðist af
hálfu Árna Sigfússonar bæjarstjóra
með bréfi þann 4. apríl síðastliðinn.
Þar er EFS gerð allítarleg grein fyr­
ir mögulegri sölu á eignum fyrir allt
að 19 milljarða króna. Jafnframt eru
í bréfi bæjarstjórans kynntar leiðir til
fjármögnunar og hagræðingar, meðal
annars vegna vanda Reykjaneshafn­
ar og Eignarhaldsfélagsins Fasteignar
sem rambar á barmi upplausnar.
EFF á og rekur stærstu fasteignirnar í
Reykjanesbæ, svo sem skóla, íþrótta­
mannvirki og Hljómahöllina.
Eftirlitsnefnd með fjármálum sveit­
arfélaganna er enn á ný tilbúin með
svarbréf til bæjarstjórnar Reykjanes­
bæjar. DV er ekki kunnugt um efni
béfsins að öðru leyti en því að þar er
enn á ný bent á alvarlega fjárhags­
stöðu bæjarins þrátt fyrir áætlanir um
stórfellda sölu eigna og eftirgjöf.
Laumuspil meirihlutans?
Bæjarfulltrúar minnihlutans í Reykja­
nesbæ gagnrýndu harðlega þá leynd
sem þeir telja að ríki um samskipti
meirihlutans við eftirlitsnefndina, EFS.
Kristinn Þór Jakobsson, bæjarfulltrúi
Framsóknarflokksins, lét færa til bók­
ar á bæjarstjórnarfundi í síðustu viku
að greinilega yrði að selja eignir til að
komast út úr lausafjárvandanum. Al­
varlegast væri þó sú leynd sem virtist
ríkja um samskiptin við EFS. „Ljóst er
að ráðist hefur verið í framkvæmdir og
kaup á hlutafélagi óskyldu rekstri bæj­
arfélagsins, án umræðu og afgreiðslu
í bæjarráði eða bæjarstjórn. Um er að
ræða kaup á hlut í Íslendingi ehf. sem
er fjárfesting án heimildar á órekstrar­
hæfu hlutafélagi. Hlutafélag sem bær­
inn var áður búinn að lána rúmar 100
milljónir til rekstrar og framkvæmda
og sem að auki skuldar 110 milljónir
umfram eignir. Öllu alvarlegri er sú
leynd sem hvílir yfir samskiptum bæj­
arins og eftirlitsnefndar með fjármál­
um sveitarfélaga.“
Fimmfalt hærri skuldir
Myndin sem Friðjón Einarsson,
bæjar fulltrúi Samfylkingarinnar, dró
upp af fjárhag bæjarfélagsins var ekki
síður dökk en sú sem Kristinn gerði
að umtalsefni. Hann talaði um af­
leiðingar óskynsamlegrar fjármála­
stjórnar meirihluta sjálfstæðismanna
á undanförnum árum. „Skuldir bæjar­
sjóðs hafa meira en fimmfaldast frá
árinu 2002, úr rúmlega 5 milljörðum í
tæpa 29 milljarða nú. Þá skuldar bær­
inn með samstæðu alls 43 milljarða.
Þar vegur mest fimmföldun skulda
Reykjaneshafnar frá 2002 úr 1,2 millj­
örðum í tæplega 6 milljarða nú.“
Friðjón segir í bókun sinni frá bæj­
arstjórnarfundinum að ljóst sé að
stóraukin skuldsetning Reykjanes­
bæjar síðustu kjörtímabil hafi bundið
sveitarfélagið skuldabagga sem hefta
myndi framfarir og rekstur um langa
hríð. „Skuldirnar hvíla þungt á bæjar­
sjóði sem og b­hluta fyrirtækja bæj­
arins (höfn, veitur, sorpeyðing o.fl)
og ljóst er að bæta þarf eiginfjárstöðu
margra dótturfyrirtækja Reykjanes­
bæjar [...] Mikilvægt er að meirihluti
sjálfstæðismanna taki sér nú rögg og
taki mark á athugasemdum endur­
skoðenda og minnihluta svo koma
megi í veg fyrir skipbrot bæjarsjóðs,“
segir í bókun Samfylkingarinnar á
fundinum.
Vandi EFF
Árni Sigfússon lagði fram bókun af
hálfu meirihluta sjálfstæðismanna og
minnti á batnandi afkomu. Að í áætl­
un ársins 2011 væri gert ráð fyrir 466
milljóna króna rekstrarafgangi fyrir
fjármagnsgjöld og 2,7 milljörðum hjá
samanlögðum bæjarsjóði og fyrirtækj­
um sveitarfélagsins. „Þessi jákvæða
niðurstaða er greinilega ekki fagnaðar­
efni fyrir minnihlutann, fulltrúa Sam­
fylkingar og Framsóknar. Þessir aðilar
hafa ekki tekið þátt í þeirri varnarvinnu
sem unnin hefur verið á undanförn­
um árum við styrkingu stoða atvinnu­
lífsins í stórum áföllum sem sveitar­
félagið hefur orðið fyrir. Fjárfestingar
í uppbyggingarvinnu hafa verið dýrari
vegna alkunnra tafa sem hafa orðið á
þessari uppbyggingu.“
Reykjanesbær greiðir nú sem svar­
ar að minnsta kosti einum milljarði
króna á ári í leigutekjur til Eignar­
haldsfélagsins Fasteignar, EFF. Starf­
semi EFF er nú í höndum Klasa ehf.
og Lárus Blöndal lögfræðingur og
fleiri hafa verið fengnir til að greiða úr
stórfelldum vanda félagsins. Eftir því
sem DV kemst næst eru miklar horfur
á því að Reykjanesbær tapi að minnsta
kosti eins milljarðs króna hlut sínum í
EFF en geti hugsanlega vænst þess að
greiða lægri leigu fyrir skóla, íþrótta­
mannvirki og fleira sem nú er undir
EFF.
Garðabær laus úr EFF
Þess má geta að Garðabær hefur los­
að sig út úr EFF með endurkaupum á
fyrri áfanga Sjálandsskóla. Kaupverð­
ið var liðlega 1,1 milljarður króna og
lagði Garðabær hlut sinn í EFF upp
í kaupin, en hann var metinn á 118
milljónir króna.
Vandi EFF er meðal annars fólginn
í stórfelldum skuldum vegna nýbygg­
inga Háskólans í Reykjavík og íþrótta­
mannvirkja í Álftaneshreppi. Skuld­
irnar eru á annan tug milljóna króna.
Hugsanlegt er að skólinn verði tekinn
út úr EFF og viðræður eru nú við lán­
ardrottna Álftaneshrepps um afskrift­
ir skulda, en þær nema samanlagt um
7 milljörðum króna. Viðræður standa
jafnframt yfir um sameiningu Álfta­
neshrepps og Garðabæjar. Gunnar
Einarsson, bæjarstjóri Garðabæjar,
segir að nú sé aðeins eftir að sjá hvern­
ig semjist um skuldir Álftnesinga. „Nú
er aðeins eftir að taka lokaákvörðun
sem veltur á því hvernig farið verð­
ur með skuldir Álftnesinga. Þeir ræða
sjálfir við lánardrottna sína. En þegar
niðurstaða fæst um afskriftir skulda
munum við hitta Álftnesinga aftur og
setja nýju stöðuna inn í okkar líkan.
Þá getum við ákveðið hvað gert verð­
ur næst. Við bíðum sem sagt róleg þar
til þetta liggur ljóst fyrir. Íbúar eiga
svo síðasta orðið um sameiningu í al­
mennri atkvæðagreiðslu.
n Áætlanir um að Reykjanesbær selji mjólkurkýr sínar n Eftirlitsnefnd með fjármálum sveitarfélaga
ekki enn sannfærð um áætlanir bæjaryfirvalda n Launung um samskipti við nefndina gagnrýnd
Eignasala er hálmstrá
„Öllu alvarlegri er
sú leynd sem hvílir
yfir samskiptum bæjarins
og eftirlitsnefndar með
fjármálum sveitarfélaga.
Reykjanesbær neyddur til að selja
Seljanlegar eignir
n Innstæða í Landsbanka Íslands, 2,5 milljarðar króna, bundnir ákveðnum skilmálum
en hægt að losa. Skuldbinding vegna tilrauna Reykjanesbæjar til að bjarga SpKef.
n Skuldabréf Magma Energy Sweden að fjárhæð 8,2 milljarðar króna á gjalddaga í júlí
2016. Greiðsla Magma fyrir HS Orku.
n Eignarhlutur í HS Veitum bókfærður á 6,5 milljarða króna árið 2009. Lífeyrissjóðum
bent á arðsemina og HS Veitur sem góðan fjárfestingarkost.
n Land og auðlindir undir virkjanir á Reykjanesi – boðið ríkissjóði til kaups fyrir 1,8
milljarða króna.
Fjármögnun
n Reykjanesbær vill komast hjá því að greiða 1,8 milljarða króna í fjármagnstekjuskatt
vegna sölunnar á HS Orku.
n Fjármagna þarf að lágmarki 4,5 milljarða króna skuldir Reykjaneshafnar en
Reykjanesbær ber fulla ábyrgð á skuldunum.
n Skuldbindingar vegna Eignarhaldsfélagsins Fasteignar (EFF) eru liðlega 12
milljarðar kóna. Vonir bundnar við lækkandi kostnað en Reykjanesbær greiðir meira
en einn milljarð til EFF á ári vegna leigu á skólum, íþróttamannvirkjum og fleiri bygg-
ingum.
Jóhann Hauksson
blaðamaður skrifar johannh@dv.is
Með fjármálin í rúst – en vinsæll Árni
Sigfússon náði góðri kosningu og hreinum
meirihluta Sjálfstæðisflokksins í Reykja-
nesbæ fyrir ári þrátt fyrir að fjárhagur bæjar-
ins væri þá þegar í molum og atvinnuleysi þar
það mesta á landinu. Mynd SiGtRyGGuR ARi
Sligandi skuldir Álftanesbær getur ekki greitt skuldir sínar, meðal annars við EFF sem á
sundlaugarmannvirki og leigir bæjarfélaginu. Mynd SiGtRyGGuR ARi
Skuldugur háskóli við
nauthólsvík Sveitar-
félögin 10 sem eiga í Eignar-
haldsfélaginu Fasteign vilja
ekkert vita af milljarðaskuld-
um Háskólans í Reykjavík við
félagið. Mynd SiGtRyGGuR ARi