Dagblaðið Vísir - DV - 11.06.2012, Blaðsíða 14

Fundu „vampírugröf“ í Búlgaríu
n Búist við ferðamannasprengju
F
jölmiðlar í Búlgaríu búast
við algjörri ferðamanna-
sprengju eftir að það sem talið
er vera vampírugrafir fund-
ust við fornleifauppgröft þar í landi.
Þjóðminjasafnið í Búlgaríu staðfestir
að við uppgröft við klaustur í borginni
Sozopol hafi fundist tvær beinagrind-
ur einstaklinga sem hafi verið myrt-
ir með því að járnstöng var stungið í
gegnum hjarta þeirra.
„Í Búlgaríu á miðöldum var þetta
hefðbundna leiðin til að taka á þeim
sem taldir voru vampírur,“ segir á
heimasíðu þjóðminjasafnsins.
Fyrir um 700 árum, þegar talið er
að „vampírurnar“ hafi verið grafn-
ar, var það trú manna að það þyrfti
að stinga lík ítrekað með járnstöng
í hjartastað til að koma í veg fyrir að
það risi upp frá dauðum og réðist
á hina lifandi, að sögn safnstjórans
Bozhidar Dimitrov. Hann segir meira
en hundrað slíkar vampírugrafir hafa
fundist í Búlgaríu undanfarna áratugi.
Þessi nýjasti fundur hefur fangað
ímyndunarafl ferðaþjónustuaðila í
Bandaríkjunum, Asíu og víða í Evrópu
sem nú eru farnir að undirbúa sérstök
„vampírufrí“.
Sofia News Agency greinir frá því
að þegar hafi raðir tekið að myndast
við klaustur heilags Nikulásar þar sem
gröfin fannst. Vampíruæði á heims-
vísu gæti stuðað sprækan ferða-
mannaiðnaðinn í Búlgaríu sem er í
miklum blóma þessi misserin. Hvergi
í Evrópusambandinu voru fleiri er-
lendir ferðamenn bókaðir í hótelher-
bergi á síðasta ári en í Búlgaríu og
hafði þeim fjölgað um 20 prósent frá
því árið áður. mikael@dv.is
14 Erlent 11. júní 2012 Mánudagur
Hægri hönd
Husseins
tekin af lífi
Einn af hæst settu ráðgjöfum
og trúnaðarmönnum Saddams
Hussein var tekinn af lífi af stjórn-
völdum í Írak í síðustu viku. Abid
Hamid Mahmud al-Tikriti var
einkaritari Husseins, öryggisráð-
gjafi og yfirlífvörður hjá einræðis-
herranum fallna, þekktur sem
Tígulásinn. Á lista bandaríska
hersins yfir eftirlýsta stjórnarmeð-
limi úr stjórn Husseins var Al-Tik-
riti í fjórða sæti, á eftir Hussein
sjálfum og sonum hans Uday og
Qusay. Dómstóll hafði fundið
hann sekan um þjóðarmorð og
glæpi gegn mannkyninu. Hussein
var eins og margir muna hengdur
í desember 2006 fyrir sömu sakir.
Sundurlimuð
lík í Mexíkó
Yfirvöld í norðurhluta Mexíkó
hafa enn á ný fundið lík manna
sem talið er að hafi verið myrt-
ir á hrottafenginn hátt af fíkni-
efnaglæpasamtökum svæðisins.
Alls fundust 14 sundurlimuð lík
í vörubíl sem lagt hafði verið við
opinbera skrifstofubyggingu í El
Mante í Tamaulipas. Um var að
ræða ellefu karlmenn og þrjár
konur. Tamaulipas er eitt það hér-
að í Mexíkó þar sem mest er um
ofbeldi og blóðugt fíkniefnastríðið
í landinu virðist engan enda ætla
að taka. Frá því í desember 2006 er
áætlað að 50 þúsund manns hafi
látið lífið í fíkniefnatengdum of-
beldisglæpum. Stjórnvöld virðast
gjörsamlega ráðalaus.
Munkar gripnir
við veðmálabrask
Yfirmaður stærstu búddistareglu
Suður-Kóreu hefur lýst því yfir að
hann muni fá sérfræðinga til að
annast fjármál eins klaustra Jogye-
reglunnar eftir að munkar þar
voru gripnir við ólöglegt veðmála-
brask.
Ja Seung sagði að reglan muni
héðan í frá einbeita sér að and-
legum málefnum. Það vakti
þjóðarathygli í síðasta mánuði að
munkar náðust á falda myndavél
þar sem þeir sáust reykja, stunda
veðmál og drekka eins og sjóarar.
Ekki er þó vitað hver tók mynd-
bandið.
Vampírur í Búlgaríu Hundrað slíkar grafir hafa fundist í gegnum tíðina í Búlgaríu. Fólk
sem drepið hefur verið vegna gruns um að það væri vampírur.
16 þúsund milljarðar
til bjargar bönkum
Þ
að var trúverðugleiki
evrunnar sem sigraði, sagði
Mariano Rajoy, forsætis-
ráðherra Spánar, keikur við
blaðamenn í Madríd um
helgina þegar ljóst var að ríkissjóð-
ur hans yrði að leita á náðir hinna
evruríkjanna eftir allt að 100 millj-
arða evra neyðarláni. Fjármálaráð-
herrar evrusvæðisins samþykktu
á laugardag að lána spænskum
stjórnvöldum til að bjarga illa stæðu
bankakerfi þjóðarinnar. Björgunar-
aðgerðirnar hafa lengi legið í loftinu,
þó stjórnvöld á Spáni hafi ítrekað
neitað að nokkuð slíkt væri yfirvof-
andi. Tíðindin um helgina komu því
fæstum á óvart.
Hefði getað verið verra
Bandaríkin, Bretland og Alþjóða-
gjaldeyrissjóðurinn (AGS) hafa lýst
yfir stuðningi við aðgerðirnar. Rajoy
nýtti tækifærið til að hrósa sjálfum
sér og ríkisstjórn sinni og sagði að
staðan hefði auðveldlega getað ver-
ið mun alvarlegri. „Hefðum við ekki
gert það sem við höfum gert undan-
farna fimm mánuði hefði tillagan í
gær [laugardag] snúist um allsherj-
arbjörgun konungsríkisins Spánar.“
Rajoy sagði að björgunaraðgerðirn-
ar myndu flýta fyrir flæði lánsfjár-
magns til fjölskyldna, lítilla og með-
alstórra fyrirtækja og einyrkja.
Lánin verða með lágum vöxt-
um og er ætlað að bólstra veiku-
stu banka Spánar fjárhagslega enda
sitja þeir uppi með milljarða evra í
svokölluðum „slæmum lánum“ eft-
ir að fasteignablaðran sprakk. Ná-
kvæm upphæð neyðarlánanna er
háð tveimur úttektum sem gerðar
verða á bönkum Spánar. Þær úttekt-
ir verða að sögn fjármálaráðherra
Spánar, Luis de Guindos, gerðar á
næstunni.
En hvaðan koma peningarn-
ir? 100 milljarðar evra, sem nem-
ur rúmlega 16 þúsund milljörðum
íslenskra króna, koma úr tveim-
ur sjóðum ESB, sem í raun eru tve-
ir vasar á sömu buxunum. Það eru
Björgunarsjóður Evrópu og Stöð-
ugleikasjóður Evrópu. Stöðugleika-
sjóðurinn mun í fyllingu tímans
leysa Björgunarsjóðinn af en sá
síðarnefndi mun starfa fram á mitt
næsta ár.
Hvað gerðist á Spáni?
Spánn er fimmta stærsta efna-
hagskerfi Evrópu en undanfarið
hafa alvarlegar efasemdir verið uppi
um styrk bankakerfisins. Spænska
ríkið hefur þegar þurft að ríkisvæða
Bankia-bankann að hluta og gæti
þurft að bjarga fleirum. Matsfyrir-
tækið Moody‘s hafði einmitt áhyggj-
ur af því þegar lánshæfismat 16
spænskra banka var lækkað í síðasta
mánuði að spænska ríkið hefði ekki
burði til að bjarga bönkunum ef allt
færi á versta veg.
Víða er vandinn mikill á evru-
svæðinu en á mannamáli má segja
að sá vandi sé djúpstæðari og
flóknari en svo að hægt sé að útskýra
hann með óhóflegri og óagaðri lán-
töku ríkja. Grikkland, Portúgal og
Ítalía voru allt of skuldsett en á Spáni
var jafnvægi í ríkisbókhaldinu, allt
fram að fjármálakreppunni haustið
2008. Á uppgangsárunum fyrir
2008 lækkaði skuldahlutfall Spán-
ar, andstætt því sem til að mynda
átti sér stað hjá Þjóðverjum. Þegar
Spánverjar tóku upp evru lækkuðu
vextir umtalsvert. En þó að spænska
ríkisstjórnin hafi staðist freistingar
ódýrra lána, var ekki hægt að segja
hið sama um hinn almenna borgara
þar í landi. Við tók býsna langlíf fast-
eignabóla þar sem spænsk heimili
skuldsettu sig upp í topp og gott bet-
ur. Frá árunum 2004 til 2008 hækk-
aði húsnæðisverð um 44 prósent og
þegar bólan sprakk hrapaði það um
25 prósent.
Efnahagur Spánar sem óx að
meðaltali um 3,7 prósent á árun-
um 1999–2007 hefur síðan þá dreg-
ist saman um 1 prósent. Þegar
húsnæðisbólan sprakk tók hún
byggingariðnaðinn með sér. Og
þrátt fyrir að spænska ríkið væri til-
tölulega skuldlítið þegar þarna var
komið sögu er staða þess í dag sú að
það þarf að reiða sig á óhóflega lán-
töku til að fylla upp í þau göt sem
stóraukin útgjöld vegna atvinnu-
leysisbóta og hrun á skatttekjustofn-
un hafa orsakað. Þegar þetta er lesið
verður ekki hjá því komist að greina
talsverð líkindi með efnahagskrísu
Spánar og Íslands.
Sigurður Mikael Jónsson
blaðamaður skrifar mikael@dv.is
Spánn í bobba Mariano Rajoy,
forsætisráðherra Spánar, er
fjármálaráðherrum evrusvæðisins
eflaust þakklátur fyrir björgunina.
Mynd ReuteRS
n Spánverjum komið til bjargar n Sigur evrunnar, segir Rajoy