Dagblaðið Vísir - DV - 11.06.2012, Blaðsíða 20

20 Lífsstíll 11. júní 2012 Mánudagur
S
ífellt færist í aukana að fólki
láti hvítta í sér tennurnar
og það er varla að fagaðilar
anni eftirspurn. Þetta stað­
festir Ingveldur Gyða Gísla­
dóttir, tannsmiður á tannlæknastof­
unni Krýnu. Hún sér meðal annars
um að útbúa þunnar plastskinnur
sem notaðar eru í hvíttunarferlinu
og passa fullkomlega upp í hvern og
einn sjúkling.
Ingveldur segir eftirspurnina í
raun vera það mikla að aðrir en fag­
aðilar sem eru sérmenntaðir í tann­
lækningum eða tannsmíði séu farn­
ir að hvítta tennur í fólki. „Þetta
finnst okkur fagaðilum auðvitað
mjög slæm þróun, en fólk verður að
taka ábyrgð á sér sjálft þegar kem­
ur að heilsu og öllu öðru og þá tekur
það bara þá áhættu sjálft. Ég myndi
auðvitað mæla með því að fólk fari
bara til tannlæknis og tannsmiðs
þegar lýsa þarf tennurnar. Það er
hins vegar góð þróun að fólk vilji
lýsa tennurnar, ég held að allir geti
verið sammála um að hvítt bros er
fallegra en pissugult bros eða kaffi­
brúnt bros.“
Yngir fólk um 10 ár
Ingveldur segir konur á aldrinum 40
til 50 ára einn stærsta hópinn sem
sækist eftir tannhvíttun en annars sé
um að ræða fólk á öllum aldri, báð­
um kynjum og úr öllum þjóðfélags­
hópum. „Enda yngir þetta mann um
10 ár! Það verður bjartara yfir bros­
inu hjá öllum sem lýsa, þó að maður
verði ekki skjannahvítur endilega,
þá birtir augljóslega yfir manni og
já, yngir mann upp,“ segir Ingveldur.
En hvernig gengur svona hvítt­
unarferli fyrir sig?
„Þú pantar tíma hjá tannlækni,
hann/hún tekur mát af efri og neðri
gómi. Mátið er sent til tannsmiðsins
sem gerir afsteypu af tönnun­
um þínum og býr til þunna plast­
skinnu sem passar nákvæmlega
á afsteypuna og þar af leiðandi á
tennurnar þínar. Svo kemurðu aftur
til tannlæknisins og færð skinnurn­
ar, upplýsingar og hvíttunarefnið.“
Að sögn Ingveldar er það einstak­
lingsbundið hve oft þarf að lýsa en
yfirleitt er um að ræða 4 til 6 skipti
2 til 8 klukkutíma í senn. Þá skipt­
ir styrkleikinn á efninu líka máli og
hve mikið fólk vill eða þarf að lýsa.
Lýsingarferlið sjálft fer svo fram bara
heima í rólegheitunum og Ingveld­
ur segir skinnurnar svo þunnar og
þægilegar að fólki finni varla fyrir
þeim.
Lýsingarskinnurnar eru
margnota og sjúklingurinn fær þær
til eignar. Til að viðhalda litnum á
tönnunum þarf svo að endurtaka
ferlið einu sinni til tvisvar á ári.
Litlar aukaverkanir
Aðspurð um aukaverkanir tann­
hvíttunar segir Ingveldur að flestir
finni fyrir kuli í tönnum daginn eft­
ir lýsingu. Hún sjálf sé ein af þeim.
Þá geta einhverjir einnig orðið aum­
ir í tannholdinu en það er einnig
mjög tímabundið. „Ef fólk finnur
fyrir sársauka á meðan það er með
efnið uppi í sér þá ætti það að hætta
að lýsa, það gæti verið skemmd í
tönn, eða sprunga sem gerir það að
verkum að tönnin er viðkvæmari en
ella,“ útskýrir Ingveldur. Hún segir
það einmitt eina af ástæðunum fyrir
því að best sé að láta fagaðila sjá um
að lýsa tennurnar.
Á síðasta ári kom einmitt upp
umræða um að einhverjir notuðu
of sterk efni, en Ingveldur segir fólk
ekki þurfa að hafa áhyggjur af því.
„Umræðan snérist aðallega um að
þessir „hvíttunaraðilar“ voru ein­
faldlega ekki fagaðilar á þessu sviði
og eiga því ekki að vera að krukka í
tönnum og munnholi fólks. Tann­
læknar hafa aðgang að þessu
„sterka“ efni sem talað er um og þeir
einir kunna að nota það á réttan hátt
fyrir réttan aðila.“
Hún segir lýsingarefni ekki eyða
glerungnum líkt og hvíttunartann­
krem sem hægt er að kaupa hvar
sem er. „Þau eru með litlum korn­
um í sem virka eins og fíngerð­
ur sandpappír. Þessi tannkrem eru
ekki góð fyrir glerunginn ef mað­
ur ofnotar þau. Þannig að í raun er
betra fyrir glerunginn að hvítta með
hvíttunarefni frekar en hvíttunar­
tannkremi.“
Hjálpar fólki að brosa af sjálfs-
öryggi
Ingveldur útskrifaðist úr Tann­
smíðaskóla Íslands árið 2006 og var
þá yngsti tannsmíðasveinninn sem
hafði útskrifast í sögu skólans. Hún
er að vonum stolt af þeim árangri.
„Mitt markmið varð fljótt að verða
besti yngsti tannsmiður á Íslandi.
Ég nenni ekki að vera „meðalmann­
eskja“, hvað þá „meðaltannsmið­
ur“. Árangri í tannsmíði nær maður
bara með tíma, reynslu, tækifærum,
námsfýsi og meðfæddum hæfileik­
um. Þetta er mjög nákvæm vinna
og maður þarf að vera með einstak­
lega gott „auga“ fyrir litum, þrívídd,
formi og fegurð.“
En í hverju felst starf tann­
smiðsins í stuttu máli? „Til að ein­
falda hlutina má segja að ég, tann­
smiðurinn, sé hluti af stóru teymi
tannlækna, tannfræðinga og tann­
tækna sem hjálpar fólki að ná tann­
heilsu, að tala, að tyggja og síðast
en ekki síst að brosa með sjálfsör­
yggi.“
solrun@dv.is
„Hvítt bros er fallegra
en kaffibrúnt bros“
n Sífellt fleiri kjósa að láta hvítta í sér tennurnar
Útbýr skinnur Ingveldur Gyða
er tannsmiður að mennt og útbýr
meðal annars lýsingarskinnur
sem passa fullkomlega upp í
hvern og einn sjúkling.
Hvítari tennur Ingveldur segir brosið hjá þeim sem lýsa á sér tennurnar verða bjartara.
Morgunhanar
hamingjusamari
Ef marka má rannsókn vísinda­
manna við háskólann í Toronto
eru þeir sem fara snemma að sofa
og snemma á fætur hamingju­
samari en þeir sem vilja vaka fram
eftir og sofa út. Eftirfarandi ráð
geta hjálpað jafnvel morgunfúlu­
stu nátthröfnum að verða ferskir
morgunhanar.
1 Hleyptu inn birtu Sam-kvæmt svefnsérfræðingnum
Shelby Harris getur sólarljósið hjálpað
þér við að endurforrita líkamsklukkuna.
Vaknaðu fyrst á þínum venjulega tíma
en eyddu fyrsta korterinu í sólinni. Farðu
svo 20 mínútum fyrr á fætur á hverjum
morgni og að sama skapi fyrr að sofa á
kvöldin. Áður en þú veist af verður þú
farin/n að stökkva fram úr eldsnemma
með bros á vör.
2 Slökktu á tækjum Takmark-aðu skjánotkun þína á kvöldin.
Slökktu á iPad-inum, tölvunni, símanum
og sjónvarpinu. sú tegund af birtu sem
stafar frá þessum tækjum kemur í veg
fyrir að þú finnir fyrir þreytu, samkvæmt
svefnfræðingnum Harris.
3 Gerðu áætlun Framkvæmdu það sem þú þarft að gera á meðan
sólin er uppi. Notaðu myrkrið til að hjálpa
þér að slappa af. Þetta á líklega ekki við
Íslendinga yfir hásumarið þegar sólin
sest varla.
4 Aðlaðandi svefnherbergi Vertu viðbúin/n andvökunóttum.
Keyptu myrkragluggatjöld, opnaðu
gluggann og slökktu á öllum rafmagns-
tækjum.
Fyrir
Eftir
Dökkt súkku­
laði gegn
heilablóðfalli
Það hefur lengi verið vitað að dökkt
súkkulaði í hóflegu magni getur
dregið úr líkum á of háum blóð­
þrýstingi og sykursýki. Nú hafa
vísindamenn við háskólann í Mel­
bourne í Ástralíu einnig komist að
því að dökkt súkkulaði getur verið
gott fyrir þá sem eru í áhættuhópi
vegna hjartaáfalls eða heilablóð­
falls. Vísindamennirnir viðurkenna
þó að súkkulaðið virki ekki jafn vel
og lyf en það hafi þó engar hættu­
legar aukaverkanir.
Rannsóknarteymið notaðist við
stærðfræðilíkan til að reikna út af­
leiðingar og áhrif daglegrar neyslu
á dökku súkkulaði hjá rúmlega tvö
þúsund einstaklingum á tíu ára
tímabili. Allir þjáðust af einhvers
konar efnaskiptasjúkdómum, með­
al annars of háum blóðþrýstingi,
offitu og háu kólesteróli í blóði.
Enginn þeirra átti sér sögu um
hjartasjúkdóma, sykursýki eða var
á lyfjum vegna of hás blóðþrýstings.
Niðurstaða rannsóknarinnar
leiddi í ljós að neysla á hundrað
grömmum af dökku súkkulaði gæti
hugsanlega komið í veg fyrir um
sjötíu minniháttar og fimmtán lífs­
hættuleg áföll í æðakerfinu á hverja
tíu þúsund einstaklinga á tíu ára
tímabili.
Vert er að hafa í huga að
súkkulaðið þarf að innihalda að
minnsta kosti sextíu til sjötíu pró­
sent kakó til að það hafi einhver
áhrif. Mjólkursúkkulaði og hvítt
súkkulaði hafa ekki sömu jákvæðu
áhrif.
Efasemdarmenn hafa þó sett
spurningarmerki við magn hita­
eininga í þetta miklu magni af
súkkulaði á dag, og að það hljóti að
draga úr jákvæðu áhrifunum.
solrun@dv.is