Dagblaðið Vísir - DV - 06.07.2012, Blaðsíða 16

Í stjórnarskrárslag
við sjálfstæðismenn
S
jálfstæðismenn vilja skýra
hlutverk forseta Íslands
og ætla að leggja fram eig-
in tillögur um stjórnarskrár-
breytingar í haust. Ólafur
Ragnar Grímsson, nýendurkjörinn
forseti Íslands, varar hins vegar við
því að stjórnarskránni sé breytt „í
bullandi átökum og ágreiningi“. Þessi
málflutningur hefur kallað á hörð við-
brögð úr ýmsum áttum, ekki síst frá
fulltrúum stjórnlagaráðs.
„Gjörsamlega út í hött“
„Ég veit ekki til þess að nokkur maður
ætli að gera þetta í bullandi átökum
og ágreiningi,“ segir stjórnlagaráðs-
fulltrúinn Eiríkur Bergmann Einars-
son um stjórnarskrárbreytingarnar og
beinir orðum sínum að Ólafi Ragnari.
Margrét Tryggvadóttir, þingkona
Hreyfingarinnar sem situr í stjórn-
skipunar- og eftirlitsnefnd, telur að
málflutningur Ólafs sé „gjörsamlega
út í hött.“ Hún vísar í óvissutal for-
setans og segir jafnframt: „Ef það má
aldrei breyta neinu vegna einhverrar
óvissu, þá getum við bara jarðað okk-
ur strax. Þótt það ríki einhver óvissa
þá þýðir það ekki að við eigum að hafa
hlutina eins og þeir voru árið 1874.“
Túlkun Ólafs „sérkennileg“
Eiríkur segir að ekkert átakaferli
standi yfir varðandi stjórnarskrármál-
in og Ólafur hljóti að vera að vitna í
eitthvað annað. Hann bætir því við að
túlkun Ólafs sé sérkennileg og komi
honum á óvart. Stjórnskipunarleg
staða forseta, löggjafa, ríkisstjórnar
og dómsvalda sé miklu skýrari í
þeim stjórnarskrárdrögum sem nú
liggja fyrir en er í núgildandi stjórn-
arskrá. „Sé einhver óvissa í stjórnar-
skrá landsins, eins og forsetinn hef-
ur lýst, þá er þeirri óvissu eytt með
því að samþykkja stjórnarskrá stjórn-
lagaráðs,“ segir Eiríkur. Aðspurður
hvort hann telji að Ólafur muni beita
sér sérstaklega gegn breytingum á
stjórnar skránni segist Eiríkur ekki
trúa því. „Enda væri slíkt algjörlega
fráleitt mál og gjörsamlega úr takti við
stjórnskipun landsins.“
Stjórnlagaráðsfulltrúar í hart
Björg Thorarensen, lagaprófessor við
Háskóla Íslands og sérfræðingur í
stjórnskipunarrétti, er sama sinnis. Í
Síðdegisútvarpi Rásar 2 í vikunni sagð-
ist hún telja stjórnarskrárbreytingar
best fallnar til að styrkja og skýra hlut-
verk þjóðarinnar í þjóðaratkvæða-
greiðslum. Um Ólaf Ragnar sagði
hún: „Hann leggst gegn því að þetta
breytingaferli standi áfram,“ og bætti
því við að hún teldi að Ólafur gengi
erinda stjórnarandstöðunnar á hverj-
um tíma og því væri það skammsýni
„… þeirra sem nú sitja í stjórnarand-
stöðu“ að styðja hann. Stjórnlagaráðs-
fulltrúarnir Þórhildur Þorleifsdóttir og
Þorvaldur Gylfason voru einnig við-
mælendur Síðdegisútvarpsins og tóku
í sama streng og Björg.
Þórhildur sagði að sér virtist sem
forsetinn vildi einn sitja að málskots-
réttinum, enda talaði hann gegn
frumvarpi sem gæfi tíu prósentum
kosningabærra manna málskotsrétt.
Þá sagði Þorvaldur málið vera í hönd-
um þingsins: „Það getur enginn rifið
málið upp úr þeim farvegi – málið
er í höndum þjóðarinnar og það fer
ekki vel á því að forseti Íslands reyni
að þyrla upp ryki og óvissu í kringum
þetta.“
Stjórnarskrártillaga úr Valhöll
Sjálfstæðismenn ætla að leggja fram
þingfrumvarp með eigin tillögum
að stjórnarskrárbreytingum í haust.
Í því skyni hafa fulltrúar Sjálfstæðis-
flokksins í stjórnskipunar- og eftir-
litsnefnd, þau Bjarni Benediktsson,
Birgir Ármannsson og Ólöf Nordal,
stýrt málefnavinnu innan flokks-
ins. „Þegar þing er komið saman og
meirihlutinn í stjórnskipunar- og
eftir litsnefnd leggur fram sínar tillög-
ur, þá ætlum við að vera tilbúin með
okkar,“ segir Birgir Ármannsson,
þingmaður Sjálfstæðisflokksins, og
bætir við: „Okkar nálgun hefur ver-
ið sú að eðlilegra sé að miða vinnuna
við að bæta núgildandi stjórnarskrá.
Við höfum aldrei fallist á þá nálgun
sem meirihlutinn í þinginu hefur
lagt upp með og stjórnlagaráð byggi
sínar tillögur á, að nauðsynlegt sé að
endurskrifa stjórnarskrána frá a til ö.“
Birgir gerir ráð fyrir því að það séu
skiptar skoðanir innan Sjálfstæðis-
flokksins um hlutverk forseta. Sjálf-
ur telur hann að forsetaembættið
„… eigi svona frekar að vera til hlés
í hinni pólitísku orrahríð.“ Hann
bendir þó á að Pétur Blöndal hafi
hvatt til þess að forsetaembættið yrði
lagt niður.
Lítill vinnufriður vegna
framsóknarmanna
Margrét Tryggvadóttir telur fram-
göngu sjálfstæðismanna hlægilega.
„Að ímynda sér að einhver hand-
valin lögmannaklíka úr Sjálfstæðis-
flokknum skapi einhverja sátt, það
er bara fráleitt,“ segir hún. Jafnframt
gerir hún nefndarstörf stjórnskip-
unar- og eftirlitsnefndar að umtals-
efni og segir að það hafi verið lítill
vinnufriður í nefndinni vegna full-
trúa Framsóknarflokksins. Ráðgef-
andi þjóðaratkvæðagreiðsla um til-
lögur stjórnlagaráðs fara fram í
haust, en svo verða tillögurnar teknar
til efnislegrar meðferðar hjá þinginu.
„Þá fer fram þessi umræða sem sjálf-
stæðismenn eru alltaf að kalla eftir,“
segir Margrét.
„Skjálfandi á beinunum“
Stefán Ólafsson, prófessor í félags-
vísindum við Háskóla Íslands, spáir
því að endurkjör Ólafs Ragnars muni
koma í bakið á Sjálfstæðisflokknum.
„Það hljómar kannski mótsagna-
kennt ef maður skoðar hvernig fylg-
ið dreifðist, en ég held að sjálfstæðis-
menn hefðu verið miklu rólegri með
Þóru sem forseta, enda lýsti hún því
yfir að hún ætlaði ekki að blanda sér
í pólitísk deilumál og aðeins að beita
málskotsréttinum sem neyðarvörn,“
segir Stefán. Með málflutningi sín-
um í kjölfar kosninganna telur Stef-
án að Ólafur Ragnar hafi tekið af öll
tvímæli um að hann hyggist beita sér
af krafti í pólitískri umræðu. „Hann
virðist ætla að gera það meira en
hann hefur gert, hann telur sig hafa
fengið sérstakt umboð til þess. Ég
held að sjálfstæðismenn hljóti að
vera skjálfandi á beinunum út af
þessu,“ segir Stefán.
Ólafur styrki samningsstöðu
vinstriflokkanna
Tveir þingmenn Sjálfstæðisflokks-
ins hafa lýst því yfir komist sjálf-
stæðismenn til valda muni þeir fella
veiðigjaldsfrumvarp ríkisstjórnar-
innar úr gildi. Stefán Ólafsson tel-
ur líklegt að Ólafur Ragnar vísi slíku
máli til þjóðarinnar, enda hafi hann
áður lýst því yfir að fiskveiðimálið
sé kjörið mál fyrir þjóðaratkvæða-
greiðslu. Þá heldur Stefán því fram
að sjálfstæðismenn vilji þrengja
stöðu Ólafs Ragnars, því annars geti
hann orðið þeim óþægur ljár í þúfu
í ýmsum málum. Fari svo að sjálf-
stæðismenn komist til valda gæti
seta Ólafs Ragnars á Bessastöðum
jafnvel styrkt samningsstöðu vinstri-
flokkanna ef þeir verða í stjórnarand-
stöðu. Birgir Ármannsson vildi ekki
tjá sig sérstaklega um viðhorf Stef-
áns Ólafssonar. „Hann getur túlkað
hlutina eftir eigin höfði,“ segir Birgir,
„en það raskar ekki ró minni hvort
hann gerir það með jákvæðum hætti
eða neikvæðum.“
n Háskólaprófessor segir sjálfstæðismenn vilja þrengja stöðu Ólafs Ragnars
„Ég held að sjálf-
stæðismenn hefðu
verið miklu rólegri með
Þóru sem forseta.
Jóhann Páll Jóhannsson
blaðamaður skrifar johannp@dv.is
Hlægilegt „Að ímynda sér að einhver
handvalin lögmannaklíka úr Sjálfstæðis-
flokknum skapi einhverja sátt, það er bara
fráleitt,“ segir Margrét Tryggvadóttir.
Umdeildur Ólafur
Háskólaprófessor
telur að Ólafur valdi
sjálfstæðismönnum
vandræðum.
16 Fréttir 6.–8. júlí 2012 Helgarblað
Rauði kross Íslands:
Til aðstoðar í
Austur-Evrópu
Reynsla og sérþekking Rauða
krossins á Íslandi af upp-
byggingu neyðarvarna og á við-
brögðum við náttúruhamförum
er ein af burðarstoðunum í stóru
neyðarvarnaverkefni í Armeníu
og Georgíu sem Evrópusam-
bandið styrkir um 770,000 evra
eða sem nemur um 120 milljón-
um króna.
Náttúruhamfarir svo sem
öflugir jarðskjálftar, aurskriður,
snjóflóð og flóð ríða reglulega
yfir í löndun-
um tveimur.
Almanna-
varnir þessara
landa hafa
fram að þessu
verið fremur
bágbornar og
hafa stjórn-
völd og íbúar
átt erfitt með að takast á við af-
leiðingar náttúruhamfara. Þetta
kemur fram í tilkynningu frá
Rauða krossi Íslands.
Rauði krossinn á Íslandi legg-
ur til þrjá íslenska sérfræðinga
sem munu næsta árið aðstoða
Rauða krossinn í Armeníu
og Georgíu við uppbyggingu
neyðarvarna í löndunum tveim-
ur og byggja þar á reynslu Ís-
lendinga. Auk þess styrkir Rauði
krossinn á Íslandi verkefnið um
sjö milljónir króna.
Jóhann Thoroddsen sál-
fræðingur er nú staddur í
Armeníu, þar sem hann þjálfar
22 leiðbeinendur í sálrænum
stuðningi eftir hamfarir. Leið-
beinendurnir munu í kjölfarið
þjálfa fjölda sjálfboðaliða Rauða
krossins í löndunum tveimur í
sálrænum stuðningi.
Jón Brynjar Birgisson, ver-
kefnastjóri neyðarvarna og
neyðaraðstoðar, mun síðar á ár-
inu aðstoða við uppbyggingu al-
mannavarnakerfis og skipulags
neyðarvarna og áfallahjálpar í
löndunum tveimur í samvinnu
við stjórnvöld og félagasamtök.
Þá mun Þórir Guðmundsson,
sviðsstjóri hjálparstarfssviðs
Rauða krossins, halda námskeið
fyrir Rauða krossinn í Armeníu
og Georgíu um samskiptamál
í neyðarástandi og hamförum,
hvernig haga á samskiptum við
fjölmiðla og koma nauðsynleg-
um upplýsingum til almennings.
Verkefnið felst meðal annars
í því að efla viðbúnað og bæta
þekkingu á neyðarvörnum og
neyðaraðstoð. Markmiðið er að
lágmarka tjón og slys af völdum
náttúruhamfara og kenna rétt
viðbrögð við þeim.
Verkefnið verður í gangi
næstu 17 mánuði og mun ná
beint til um 125.000 manns. Um
þrjár milljónir manna munu
njóta góðs af því óbeint í formi
öflugra almannavarnakerfis
og betri neyðarviðbúnaðar í
löndunum tveimur, að því er
Rauði kross Íslands segir í til-
kynningu.