Dagblaðið Vísir - DV - 06.07.2012, Blaðsíða 24

SjálfStæðiSmenn bíða StjórnarSkipta
E
f marka má skoðanakann­
anir er vandséð að Sjálf­
stæðisflokkurinn verði utan
ríkisstjórnar á næsta kjör­
tímabili. Ófáir hafa spáð því
að næsta ríkisstjórn muni saman­
standa af Sjálfstæðisflokki og Fram­
sóknarflokki og samkvæmt skoð­
anakönnunum á fylgi flokkanna
getur slíkt stjórnarsamstarf vel
komið til greina. Í nýlegum Þjóðar­
púlsi Gallup mælist Sjálfstæðis­
flokkurinn með 38% fylgi og Fram­
sóknarflokkurinn með 13%. Ekki er
þó útilokað að Sjálfstæðisflokkurinn
leiti frekar eftir samstarfi við Sam­
fylkinguna sem mælist nú með 19%
fylgi eða jafnvel Vinstri græn sem
eru með 12%. Samstaða, Björt fram­
tíð, Dögun og Hægri grænir ná ekki
manni á þing samkvæmt nýjasta
Þjóðarpúlsi Gallup.
„Hrunflokkar“ aftur til valda?
Samkvæmt þingmanni sem vill ekki
koma fram undir nafni er óæskilegt
fyrir Sjálfstæðisflokkinn að mynda
ríkisstjórn með Framsóknarflokkn­
um. Jafnvel þótt flokkarnir nái nægi­
legu fylgi til þess yrði meirihlut­
inn alltaf naumur og óeining innan
Framsóknarflokksins gæti sett strik
í reikninginn. Eins eigi Sjálfstæðis­
menn og Vinstri grænir lítið sam­
eiginlegt, að andstöðunni við ESB
undanskilinni. Því sé ríkisstjórnar­
samstarf við Samfylkinguna kannski
besti kosturinn fyrir Sjálfstæðis­
flokkinn.
Grétar Þór Eyþórsson, prófessor
í stjórnmálafræði við Háskólann
á Akureyri, segir að þótt Samfylk­
ingin og Sjálfstæðisflokkurinn séu
á öndverðum meiði í ýmsum mála­
flokkum megi vel vera að öldurnar
lægi eftir því sem nær dregur kosn­
ingum. Lögð verði lokahönd á að­
ildarsamning við Evrópusambandið
innan skamms og fiskveiðistjórn­
unarmálin útkljáð. Því megi ekki
útiloka þann möguleika að næsta
ríkisstjórn samanstandi af þeim
tveimur flokkum sem voru við völd
þegar bankarnir hrundu árið 2008.
„Hugsa Samfylkingunni
þegjandi þörfina“
Eiríkur Bergmann Einarsson, pró­
fessor í stjórnmálafræði, segir þó
að sjálfstæðismenn hugsi Sam­
fylkingunni þegjandi þörfina eft­
ir landsdómsmálið. Eins er ljóst að
margir áhrifamenn innan stjórnar­
flokkanna eru andvígir því að flokk­
arnir starfi með Sjálfstæðisflokkn­
um í ríkisstjórn. Eiríkur Bergmann
veltir upp þeim möguleika að Sam­
fylkingin og Vinstri grænir gætu
gengið bundin til kosninga og heitið
samstarfi. Jafnframt segir hann ljóst
að litlu flokkarnir halli sér frekar
að stjórnarflokkunum en flokkun­
um sem nú eru í stjórnarandstöðu:
„Dögun stendur nær Samfylkingu
og Vinstri grænum en Sjálfstæðis­
flokki og Framsókn. Það sama á við
um Bjarta framtíð.“ Bæði Grétar Þór
og Eiríkur Bergmann telja að hin
nýja ráðuneytaskipan haldist, enda
sé skiptingin ekki pólitísk.
Vill síst vinna með
Samfylkingunni
Vigdís Hauksdóttir, þingmaður
Framsóknarflokks, segir flokkinn
ekki útiloka neitt þegar kemur
að ríkisstjórnarsamstarfi. Þó seg­
ir hún: „Eins og mín lífsskoðun er
þá er það Samfylkingin sem kem­
ur síst til greina.“ Vigdís bætir við:
„Eins og Samfylkingin er rekin í dag
gætir hún ekki íslenskra hagsmuna.
Það er í rauninni flokkur sem á
ekki heima í okkar samfélagi.“ Vig­
dís segist bjartsýn fyrir hönd Fram­
sóknarflokksins og væntir þess að
flokkurinn gæti náð 20–25% fylgi
í næstu kosningum og tekið þátt í
myndun tveggja til þriggja flokka
ríkisstjórnar. Hún telur hins vegar
að Samfylkingin og Vinstri græn­
ir muni bíða afhroð. Þrátt fyrir það
segir hún að ásamt Sjálfstæðis­
flokki komi Vinstri grænir einna
helst til greina við stjórnarmynd­
un: „Framsóknarflokkurinn, Sjálf­
stæðisflokkurinn og Vinstri grænir
– það gæti orðið mjög góð þriggja
flokka stjórn.“ Skilyrði fyrir því yrði
þó sennilega uppstokkun í forystu
Vinstri grænna því Vigdís telur „að
Jóhanna og Steingrímur séu búin
að vera í íslenskri pólitík“.
Hrifin af Hægri grænum
„Hægri grænir eru með nokkuð
svipaðar áherslur og Framsóknar­
flokkurinn,“ segir Vigdís Hauksdóttir
og bætir við að það sama gildi um
Samstöðu. Hún segir að Hægri
grænir, undir forystu Guðmundar
Franklíns Jónssonar, séu mest áber­
andi á meðal nýju flokkanna en býst
ekki við miklu af Bjartri framtíð og
Dögun. Ekki er þó víst að allir flokks­
menn deili þessari skoðun Vigdísar
enda er flokkurinn sagður klofinn í
tvær fylkingar.
Klofningur og flótti
Samkvæmt heimildarmanni DV
úr röðum þingmanna eru flokka­
drættir innan Framsóknarflokksins
afar skýrir. Segir hann að flokkurinn
skiptist mjög greinilega í íhalds­
arm annars vegar, eða „harða kjarn­
ann“, og hins vegar í flokk frjáls­
lyndari einstaklinga sem ekki ráða
eins miklu um framgöngu flokksins.
„Sigmundur Davíð tilheyrir þessu
gamla,“ segir þingmaðurinn og
nefnir hann, Ásmund Einar Daða­
son og Gunnar Braga Sveinsson í
sambandi við fyrrnefndu fylkinguna
auk þess sem hann segir að Vigdís
Hauksdóttir sé „bara framlenging af
Guðna Ágústssyni.“
Um þennan hóp Framsóknar­
manna segir heimildarmaður DV:
„Þau sitja bara og standa eins og
sjálfstæðismenn vilja.“ Birkir Jón
Jónsson, varaformaður Fram­
sóknarflokks, er sagður standa á
milli hópanna tveggja. Sagt er að
Eygló Harðardóttir fari fyrir síðar­
nefndu fylkingunni ásamt, meðal
annarra, Höskuldi Þórhallssyni
og Siv Friðleifsdóttur. Talið er að
sá hópur sé ekki eins viljugur til
stjórnarmyndunar með sjálfstæðis­
mönnum og „harði kjarninn“ og
líti frekar til annarra flokka. Þessi
armur flokksins virðist þó ekki njóta
eins mikilla áhrifa innan flokks­
ins og segir þingmaður að meðlim­
ir hans sæki í auknum mæli á önnur
mið. Í því samhengi eru nefnd Krist­
björg Þórisdóttir, fyrrverandi for­
maður Framsóknarkvenna, sem nú
hefur fært sig yfir í Samstöðu ásamt
Sigurjóni Norberg Kjærnested, fyrr­
verandi formanni Sambands ungra
framsóknarmanna. Auk þeirra má
nefna Gísla Tryggvason, sem nú er
í framkvæmdaráði Dögunar, og G.
Valdimar Valdemarsson, sem nú
situr í framkvæmdastjórn Bjartrar
framtíðar.
Vill ekki vinna með
Sjálfstæðisflokknum
Skiptar skoðanir eru innan Sam­
fylkingarinnar um æskilegt
stjórnarsamstarf eftir kosningar.
Í þeim efnum munu eflaust próf­
kjörin í haust skipta sköpum.
Róbert Marshall, þingmaður Sam­
fylkingarinnar úr Suðurkjördæmi,
vonast til þess að Samfylkingin og
Vinstri grænir geti haldið áfram
samstarfi sínu á næsta kjörtímabili.
„Ég held að mestar líkur séu á því
að þetta verði Samfylking ásamt
tveimur eða þremur öðrum flokk­
um og ólíklegt að Sjálfstæðisflokk­
urinn verði meðal þeirra. Kannski
verður þetta Samfylkingin, Vinstri
grænir og Framsóknarflokkurinn
og hugsanlega Björt framtíð,“ sagði
Róbert í samtali við DV. Aðspurð­
ur hvort samstarf við Sjálfstæðis­
flokkinn komi til greina segist
Róbert vera þeirrar skoðunar að
n Ólíkar fylkingar takast á innan flokkanna n Sjálfstæðisflokkur að ná vopnum sínum n Bjarni Ben hugsanlega næsti forsætisráðherra
24 Fréttir 6. - 8. júlí 2012 Helgarblað
„Þau sitja
bara og
standa eins og
sjálfstæðis-
menn vilja
Minna en ár í kosningar Þingmenn stjórnarflokkanna hljóta að vera með hnút í maganum vegna skoðanakannana.
Bjarni líklegur forsætisráðherra
Samkvæmt skoðanakönnunum verður Sjálfstæðisflokkurinn sigurvegari í næstu
þingkosningum. Ef flokknum tekst að mynda ríkisstjórn liggur beinast við að formaður
Sjálfstæðisflokksins, Bjarni Benediktsson, verði forsætisráðherra. Bjarni er umdeild-
ur meðal flokkssystkina sinna en hann var endurkjörinn formaður í nóvember með
aðeins 55% atkvæða. 45% þeirra sem greiddu atkvæði á landsfundinum vildu frekar
að Hanna Birna Kristjánsdóttir leiddi flokkinn. Bjarni hefur bæði verið gagnrýndur af
frjálslyndari armi flokksins fyrir eindregna afstöðu sína gegn Evrópusambandsaðild,
en jafnframt hefur hann orðið fyrir árásum frá íhaldsarminum fyrir að hafa stutt þriðja
Icesave-samninginn. Þar á bæ eru menn þó ánægðir með framgöngu hans í lands-
dómsmálinu.
Ólíkt leiðtogum annarra stjórnmálaflokka er Bjarni Benediktsson með vafasama
viðskiptagjörninga á bakinu. Á útrásarárunum var hann stjórnarformaður N1 og DV
hefur fjallað ítarlega um fasteignaverkefni Bjarna með Karli og Steingrími Wern-
erssonum í Makaó. Þá er ljóst að Bjarni skrifaði undir fölsuð skjöl þegar hlutabréf
í eignarhaldsfélaginu Vafningi voru veðsett hjá Glitni í febrúar 2008. Hvort draugar for-
tíðar muni elta Bjarna og gera honum erfitt fyrir er ómögulegt að segja. Í samtali við DV
segir Anita Sigurbergsdóttir leiðtogafræðingur að fortíð Bjarna muni án efa há honum,
en taki hann ábyrgð á gjörðum sínum og biðjist jafnvel afsökunar geti hann fengið
uppreisn æru og unnið sér traust. „Heilindi skipta ótrúlegu máli,“ segir Anita og bætir
því við að framtíð Bjarna ráðist að einhverju leyti af því hvernig hann „tæklar“ fortíðina.
Ólafur Kjaran Árnason
blaðamaður skrifar olafurk@dv.is
Jóhann Páll Jóhannsson
blaðamaður skrifar johannp@dv.is