Dagblaðið Vísir - DV - 16.11.2012, Blaðsíða 40

40 Lífsstíll 16.–18. nóvember 2012 Helgarblað
Leiðin að
hamingju
og langlífi
Leiðin að langlífi felst í að verða
hamingjusamur, samkvæmt rann-
sókn Harvard-háskóla
Árið 1940 tóku vísindamenn
viðtöl við 200 unga og heilbrigða
karlmenn. Þeir athuguðu þá á
tveggja ára fresti og komust að
því að lífshamingja sem fékkst
frá hjónabandi, því að eiga hvolp
og góða vini, hefur meiri áhrif
en fjölmargt annað þegar kemur
að langlífi. Af þeim 200 sem voru
rannsakaður var 31 einhleypur,
aðeins fjórir þeirra eru á lífi í dag.
Þriðjungur er í góðum sambönd-
um og heilsa þeirra hvað sterkust.
Þeir sem eru ógiftir ættu ekki að
hafa of miklar áhyggjur, þeir sem
giftast seint á lífsleiðinni njóta
meiri hamingju samkvæmt niður-
stöðum rannsóknarinnar.
Nýtt internet
í geiminn
Ný gerð af interneti – DTN –
hefur verið prófuð af evrópsku og
bandarísku geimferðarstofnunum
ESA og NASA. Geimfari í alþjóð-
legu geimstöðinni, sem er nú á
sporbaug um jörðu, gaf vélmenni
á jörðu niðri skipanir með góðum
árangri í lok október.
Hið hefðbundna internet er
ekki vel til þess fallið að flytja upp-
lýsingar í geimnum eða yfir gífur-
lega langar vegalengdir – það er
ekki hannað til þess. Upplýsingar
geta tapast ef þær eru of lengi á
leiðinni. Einnig geta sólstormar
sett strik í reikninginn þegar netið
er notað í geimnum. DTN-netið
nýtist við tengipunkta til þess að
styrkja kerfið og gera flæði upplýs-
inga tryggara.
Gúrglaðu til
að skerpa
hugann
Þær eru misfurðulegar kannanir
vísindamanna. Ein þeirra snýr að
gúrgli á sykurvatni sem nú þykir
sannað að auki einbeitni. Ertu að
reyna að ljúka verkefni og finnur
einbeitinguna fjara út? Reyndu að
gúrgla svolítið af sykurvatni. Vís-
indamenn við háskólann í Georg-
íu rannsökuðu áhrif þess að láta
sykurvatn leika um munninn og
komust að því að það þarf ekki að
innbyrða sykur til að örva hugann
til skamms tíma. Það er nóg að
gúrgla!
Fáðu omega-3, A- og
D-vítamín úr fæðunni
n Nokkur meinholl matvæli og fáeinar gómsætar uppskriftir
Hollur matur Það má
fá flest næringarefni úr
fæðunni. Mynd PHotos
F
jölbreytt og hollt mataræði
veitir manni flest þau nær-
ingarefni og vítamín sem fólk
þarfnast til að halda góðri
heilsu. Íslendingar hafa lengi
bætt lýsi við mataræðið en það hefur
jafnan verið talið allra meina bót
þar sem það veitir okkur nægilegt
magn af nauðsynlegum A- og D-
vítamínum, auk omega-3 fitusýrum.
omega-3 pillur hafa verið ræddar
vegna danskrar könnunar og hefur
DV tekið saman hvaða matvæli eru
rík af vítamínum og fitusýrunum
hollu og auk þess fundið uppskriftir
sem innihalda matvælin.
D-vítamín
Líkami okkar fær fituleysanlega
vítamínið D-vítamín á tvennan
hátt. Sólarljósið breytir vissum
efnum í D-vítamín í húðinni en
einnig fáum við D-vítamín með
fæðunni.
Alvarlegur D-vítamínskortur
veldur beinkröm hjá börn-
um og beinmeyru hjá fullorðn-
um. Vægur D-vítamínskortur er
þó einnig áhyggjuefni því hann
veldur sjaldan einkennum eða
óþægindum. Slíkur skortur gæti
aukið hættu á krabbameinum í
ristli, brjóstum, eggjastokkum,
blöðruhálskirtli og sortuæxli.
Hann getur einnig stuðlað að
hjarta- og æðasjúkdómum, trufl-
unum á ónæmiskerfinu og bein-
þynningu. Á Vísindavefnum segir
að þetta séu þó enn sem komið er
aðeins vísbendingar og ekkert af
þessu geti talist fullsannað.
Matvæli sem innihalda
d-vítamín
Feitur fiskur svo sem lax, silungur,
lúða, makríll, sardínur og síld. D-
vítamínbættar mjólkurvörur eins og
Fjörmjólk og Stoðmjólk. Einnig D-
vítamínbætt smjörlíki og töluvert er
af D-vítamíni í eggjarauðum.
Lúðuuppskrift
n D-vítamín
n 1 kíló lúða
n Sítrónupipar
n Rækjur
n ½ púrrulaukur
n Græn og rauð paprika
n 1 box sveppir
n 3 gulrætur, sneiddar
n 1 ½ askja paprikusmurostur
n 1 peli rjómi
n 2 tsk. paprikuduft
n Salt
n Karrí
n 2 teningar nautakraftur
n 3–4 msk. ananaskurl
- vefuppskriftir.com
A-vítamín
A-vítamín hefur áhrif á fósturþroska
og vöxt og stjórnar gerð og sérhæf-
ingu fruma í húð og slímhúð. Það
tekur þátt í stjórnun einstakra erfða-
vísa, er nauðsynlegt fyrir sjónina og
fyrir starfsemi ónæmiskerfisins.
Skortur á A-vítamíni getur lýst sér
sem þurrkur í slímhúð, augnþurrkur,
náttblinda og hornhimna augans
verður hörð en það getur leitt til
blindu.
Matvæli sem
innihalda
A-vítamín
Sérstaklega fisklifur
en einnig lamba- og
svínalifur. Þá er töluvert A-
vítamín í mjólk, smjöri, osti, eggjum
og smjörlíki en í það síðastnefnda
er vítamíninu bætt í við vinnslu.
Í þessum vörum er A-vítamínið á
formi retínóls. Í litsterku grænmeti
og ávöxtum, t.d. gulrótum, papriku,
apríkósum, grænkáli og spergilkáli,
er mikið af beta-karótíni sem um-
breytist í A-vítamín í líkamanum.
Gulrótarbuff
n 500 gr gulrætur, skrældar og rifnar
frekar fínt
n 2 hvítlauksrif, afhýdd og söxuð
smátt
n 2 vorlaukar (eða hálfur blaðlaukur)
n 60 gr grænar, frosnar baunir (e.
peas)
n 50 spelti
n 50 gr spelt hrökkbrauð (eða spelt
brauðrasp)
n 2 egg
n 2 eggjahvítur
n ½ tsk. karrí
n ½ tsk. salt (Himalaya eða sjávarsalt)
n 1 tsk. pipar
n Smá klípa chilipipar
- cafesigrun.com
Omega-3
Omega-fitusýrurnar eru taldar lífs-
nauðsynlegar heilsu fólks til að
viðhalda heilbrigðri líkamsstarf-
semi.
Einkenni omega-3
fitusýruskorts eru
þreyta, þurrk-
ur og kláði í húð,
viðkvæmt hár og
neglur, hægðatregða,
kvef, þunglyndi, léleg ein-
beiting, þrekleysi og liðverkir.
Omega -3 má helst finna í hörfræj-
um, chia-fræjum, valhnetum, laxi,
sardínum, sojabaunum, lúðu,
hörpuskel, rækjum, tofu og túnfiski.
Valhnetu- og mórberjakúlur
n 1 ½ dl valhnetur
n 1 ½ dl furuhnetur
n 1 dl mórber
n 2 msk. lucuma-duft
n 1 msk. mesquite-duft
n 1 tsk. maca-duft
n ½ tsk. vanilluduft
n ¼ tsk. kanilduft
n 1/8 tsk. Himalaya-salt
n 1 ¼ dl döðlumauk
n 2 msk. hunang
- Eftirréttir Sollu, bls. 112