Dagblaðið Vísir - DV - 16.11.2012, Blaðsíða 17

Fréttir 17Helgarblað 16.–18. nóvember 2012
finnst gott, þær liggja bara þarna.
Síðan fara stelpur inn í kynlífið án
þess að hafa skoðun á neinu og halda
að það sé ekki þeirra völlur á meðan
strákarnir halda að þeir séu sönn karl-
menni ef þeir „pounda“ hana geð-
veikt fast. Af því að það lærðu þeir.
Þetta tvennt fer svo illa saman. Af
því að það er svo ómannlegt hvernig
þau koma fram við hvert annað, hún
er bara að leyfa honum að taka sig,
koma fram sínum vilja. Það eru meðal
annars þessi áhrif sem klámið hefur,
þau halda að þetta sé það sem kynlíf
snýst um.“
Hjalti: „Þess vegna lendir ungt fólk
í kynferðislegri misnotkun en kveikir
ekki á perunni, fattar ekki að þessar
aðstæður eru alveg eins og nauðgun
nema hvað það segir enginn að það sé
nauðgun.“
Hinir í hópnum taka allir undir
það, þannig að við spyrjum hvort þau
viti um slík dæmi í sínum hóp. Þau
svara játandi, „algjörlega“.
Meyjarhaft og druslustimpill
Vigdís Perla: „Annars man ég eft-
ir umræðum um kynlíf sem komu
upp þegar ég var í alþjóðlegum
sumarbúðum þar sem stelpurnar
frá Suður- Ameríku sögðu að ef þær
myndu segja hvað þeim þætti gott
yrðu þær álitnar hórur.“
Ester: „Það er það sama. Það er
þetta með að það sé ekki viðurkennt
að stelpur stundi kynlíf. Þess vegna
eiga þær að vera skoðanalausar, til að
sýna að þær séu óreyndar.“
Vigdís Perla: „Þegar ég var í
grunnskóla og vinkona mín var að
stunda kynlíf þá var bara tekið mark
á því ef þau voru að ríða, innsetn-
ingin þýddi að hún var ekki lengur
hrein mey.“
Steinarr: „Meyjarhaftið er svo
hræðilegt hugtak. Það á ekki að
skipta máli. Kynlíf er alltaf kynlíf. Þú
þarft ekki meyjarhaft til þess að vera
metin út frá hreinleika.“
Vigdís Perla: „Það er allt öðru-
vísi litið á stelpur sem hafa sofið hjá
tíu gaurum en stráka sem hafa sofið
hjá tíu stelpum. Strákurinn er bara
nettur á meðan stelpan er hóra.“
Salvör: Já, það er fáránlegt.
Maður verður að passa sig á því að
dæma ekki svona sjálfur. Það er svo
auðvelt að detta inn í það sem allir
eru að gera.“
Ester: „Ég hef lent oft í þessari
umræðu þar sem einhver strákur
segir að ef hann sé með lykil sem
gengur að öllum skrám þá sé það
geðveikt góður lykill en skrá sem
margir lyklar ganga að sé léleg skrá.
Þeim finnst geðveikt að hugsa til
þess að þeir séu með svona góðan
lykil, þetta er bara þeirra gullna
regla.“
Steinarr: „Þetta snýst líka um
það að kynlíf sé bara innsetning.“
Ester: „Mér finnst alltaf skrýtið að
heyra af yngri stelpum sem vilja ekki
vera byrjaðar að sofa hjá en leyfa
strákunum að taka sig í rass af því að
þeim finnst það ekki vera það sama.
Þær séu þá enn hreinar meyjar, því
þótt það sé búið að taka þær í rass þá
sé ekki búið að sofa hjá þeim. Það er
mjög skrýtin pæling að þú sért ekki
að stunda kynlíf þegar það er verið
að sofa hjá þér, þótt það sé í rassinn.
Það er verið að skapa einhverja fjar-
lægð frá því sem er að gerast þarna.“
Salvör: „Það er verið að aðskilja
kynlíf frá sálarlífinu og líkamanum,
sem er skrýtið. Ef þú ert að stunda
kynlíf og ert búin að sjá klám þá snýst
allt um þessa innsetningu, klámið
aðskilur kynlífið algjörlega frá til-
finningunum.“
Halda að þeir eigi að vilja þetta
Steinarr: „Annað sem kemur úr
kláminu og það eru þessar hug-
myndir um það hvernig stelpur
strákar eiga að vera. Helst eiga þær
að vera ljóshærðar með sítt hár og
stór brjóst. Það er stöðluð mynd af
stelpum í klámmyndum. Þær eru all-
ar eins. Svo áttu helst að vilja vera
með tveimur stelpum í einu.“
Salvör: „Það er eins og það sé
verið að búa til hugmyndir um karl-
mennsku.“
Vigdís Perla: „Sem karlmað-
ur áttu að vilja vera með tvær í tak-
inu, alltaf að vera til í kynlíf og geta
haldið „bóner“ í fimm klukkutíma.
Þú átt líka að öskra einhver ógeðs-
orð í eyrun á stelpum sem þú ert að
sofa hjá. Æ, ég veit það ekki – það eru
mjög skrýtnar væntingar gerðar til
þess hvernig þú átt að haga þér sem
alvöru karlmaður. Svo eru allir með
rakaðar píkur og rosalega stór typpi.
Krakki sem horfir á þetta hugsar með
sér að hann eigi líka að vera þannig.“
Ester: „Núna eru margir geðveikt
æstir í „girl on girl action“. Síðan það
varð trend í klámmyndum hafa lesb-
íur verið ógeðslega heitar. Það kemur
beint úr kláminu, ég veit ekki hvaðan
það ætti að koma því það á sér enga
hliðstæðu í heimi samkynhneigðra
og það er mikill munur á því hvernig
litið er á homma og lessur. Það snýst
allt um „girl on girl action“, hvað það
sé heitt þegar tvær stelpur kyssast og
allar stelpur ættu að hafa farið í sleik
við aðra stelpu, því það sé svo geð-
veikt heitt.“
Steinarr: „Af því að klám er gert
fyrir karlmenn þá er engin stemning
fyrir „guy on guy action“. Þetta hefur
smitast inn í hugarheim fólks.“
Vigdís Perla tekur undir það og
segir: „Í mínum vinkonuhóp er það
alveg þekkt að strákar spyrja stelpurn-
ar hvort þeir megi taka þær í rass, ég
þekki það. Stundum vita stelpurnar
ekkert hvað þær eiga að segja og sam-
þykkja þetta bara. En mér finnst besta
svarið bara felast í því að spyrja á móti
hvort við megum þá fara út í búð,
kaupa „strap-on“ og taka þá í rass. Því
ef þeim þætti það í lagi væri kannski
skiljanlegt að þeir spyrji að þessu.“
Salvör: „Ég held að það sé líka af
því að það er það sem þeir halda að
þeir eigi að vilja þótt þeir séu kannski
ekkert svo æstir í það sjálfir, þeir halda
bara að það sé eðlilegt.“
Ester: „Já, einmitt. Svo erum við
stelpurnar líka að lenda í því að strák-
ar vilji fá það framan í okkur.“
Steinarr: „Já, einmitt. Ég heyrði af
einni sem gat ekki mætt í skólann því
kærastinn hafði fengið það framan
í hana og það hafði lekið í augað og
hún fengið sýkingu og hún skamm-
aðist sín svo mikið. En þegar maður
gagnrýnir klám þá fer fólk beint í rétt-
lætingarnar. Að það horfi ekki á svona
klám.“
Stimpluð öfgafemínistar
Hjalti: „Það fer strax í að berja niður
rökin þín. Ef maður nefnir það við
vin sinn hvernig farið er með kon-
ur í klámi og að samtök sem berjast
gegn kynferðisofbeldi séu farin að
skilgreina klám sem kynferðisofbeldi
og þegar hann horfi á það sé hann að
auka eftirspurnina eftir klámi og segja
framleiðendum að gera meira af því,
það sé orsökin fyrir því að verið sé að
beita konur grófu kynferðislegu of-
beldi, þá byrja þeir strax að réttlæta
sig og afneita þessu. Þeir segjast ekki
horfa á svona klám. Það er engin við-
leitni til þess að hlusta á það sem mað-
ur segir eða reyna að skilja það. En ég
held að það sé verra að vera strákur að
tala um þetta. Ef þú ert stelpa sem ert
á móti þessu þá segir enginn bara nei,
hætt‘essu. En þegar ég tala um þetta
við vini mína þá hefur það engin sér-
stök áhrif. En mér finnst samt mikil-
vægt að tala um þetta. Fyrir vikið er ég
kallaður öfgafemínisti.“
Salvör: „Þú ert alltaf stimplaður
sem öfga-eitthvað ef þú reynir að vera
gagnrýninn. Fólki þykir það rosalegt
væl því það þykir ekki flott að hafa
skoðanir og hugsa þetta lengra. En
öfgafemínisti er orð sem þýðir í raun-
inni ekki neitt.“
Hjalti: „Ég er ekki sammála öllu
sem allir femínistar gera en mér er
sama. Það er búið að „re-branda“
femínisma og fólk þarf að fara að þora
að gangast við því.“
Salvör: „Ég held að það sé bara
spurning um að kynna sér málin.
Einu sinni fannst mér allt í lagi með
klám.“
Vigdís Perla: „En ef maður veit
eitthvað um þennan bransa þá held
ég að maður geti ekki annað en verið
á móti þessu. Mér finnst fáránlegt að
taka aðra afstöðu.“
Reiddist eftir nauðgun
Ester: „Ég fann það líka bara að þetta
höfðaði ekki til mín. Ég get ekki fengið
neitt út úr því sem er svona niðrandi
fyrir alla sem taka þátt í því. Eftir að
ég varð aðeins eldri og fór að tala um
þetta við eldri systur mína og mömmu
þá styrktist þessi skoðun mín því þær
eru mjög mikið á móti þessu.“
Hjalti: „Já, það skiptir máli.
Mamma talaði um klám við mig þegar
ég var lítill og aðgreindi það frá kynlífi.
Í dag er ég mjög þakklátur mömmu
minni fyrir að hafa gert það. En eft-
ir að vinkonu minni var nauðgað og
hvernig tekið var á því fór ég að tala
meira gegn þessu. Því það bar svo
mikil merki um afleiðingar klámvæð-
ingarinnar og viðbrögðin sem hún
fékk gerðu mig brjálaðan.“
Salvör: „Af því að það var eins og
hún hlyti að hafa borið ábyrgð á þessu
eða vera að ljúga. En það er ekkert
einsdæmi, það er ótrúlega algengt.“
Steinarr: „Einmitt. Ég man að
einu sinni var verið að verja einhvern
sem hafði brotið á stelpu með þeim
orðum að hún hefði samþykkt þetta
en hann hefði gengið of langt og það
væri ekki það sama. En það er alveg
sama, ef þú gengur of langt í kynlífi,
niðurlægir einhvern eða beitir hann
ofbeldi til þess að koma vilja þínum
fram þá er það nauðgun, sama hvað
var samþykkt í upphafi.“
Ester: „Tölfræðin sýnir líka hve
fáar konur þora að koma fram með
nauðgun. Þær vita að fólk á eftir að
dæma þær. Ef svo vill til að málið fer
í fjölmiðla þá fylgir því hrikalegt áreiti
og margir sem vita ekkert um málið
dæma þær.“
Salvör: „Þið sjáið bara að þegar
fórnarlömb nauðgana stíga fram og
kæra. Í þeim málum sem rata í fjöl-
miðla þá fá þau ekki beint stuðning.
Auðvitað fá þau líka stuðning en skít-
kastið sem fylgir er ekki beint hvetj-
andi fyrir hrædda litla stelpu sem
langar að kæra mann sem nauðgaði
henni.“
Hjalti: „Þetta síast líka inn í hugar-
farið og fórnarlömb nauðgana eru
alltaf að kljást við sjálfsásakanir og
þessar hugmyndir um að þau hafi
gert eitthvað rangt.“
Í sjokki eftir klámið
Vigdís Perla: „Ég man að í grunn-
skóla var talað við okkur um það að
bera virðingu fyrir sjálfum sér og öðr-
um. En það var aldrei rætt í líffræði
eða kynfræðslu. Það var svo mik-
ið tabú. Við horfðum bara á danska
teiknimynd sem var bara fáránleg,
einhver gaur að ríða gellu sem fékk
það allt of snemma og svo var sagt að
það gæti gerst. Það var aldrei talað um
tilfinningar, ekki svo ég muni eftir.“
Ester: „Kynfræðslan var geðveikt
köld. Hér er píka, þetta er snípur og
þetta eru leggöng.“
Hjalti: „Já, fyrir utan líffræðina
þá gekk hún aðallega út á að nota
getnaðarvarnir, eða eiginlega það að
maður ætti ekki að stunda kynlíf því
þá gæti maður fengið kynsjúkdóma.
Þetta var svona hræðsluáróður.“
Ég spyr hvort það hafi eitthvað
verið rætt um klám í kynfræðslu þegar
þau voru krakkar og þau svara ein-
róma neitandi. Þau höfðu hins vegar
öll séð klám. Salvör segir að hún hafi
fyrst séð það fyrir slysni.
Salvör: „Ég fékk sjokk. Mér leið
mjög illa eftir að hafa séð þetta. Af því
að ég var bara barn, um fjórtán ára. Ég
held að það sé sjaldan jákvæð reynsla
að sjá klám í fyrsta sinn.“
Vigdís Perla: „Ég man líka eftir
því að mér voru sýnd einhver mynd-
bönd og þegar ég horfði á þau var ég
bara „ónei, hvað er að gerast“. Það
var hræðilegt. Enda var ég ekki mjög
gömul þegar ég sá klám í fyrsta sinn,
ellefu ára. Ég var með vinkonu minni
heima hjá vini okkar og eftir þetta þá
fórum við bara. Við vissum ekkert
hvernig við áttum að vera, hvernig
við áttum að haga okkur eða hvað við
áttum að segja. Við gátum ekki talað
um þetta við neinn en töluðum mikið
saman um það sem við höfðum séð.“
Ester: „Ég hefði aldrei sagt foreldr-
um mínum frá því að ég hefði séð eitt-
hvað svona. Ég man eftir myndbönd-
um sem allir urðu að hafa séð, sem
var vanalega eitthvað sem mér of-
bauð á svo mörgum stigum. Eins og
„2 girls, 1 cup“ og „triple penetration“.
Ég hvarf bara inn í mig, með ógeðs-
tilfinningu.“
Hjalti: „Af hverju sáum við þetta?“
Vigdís Perla: „Það var einhver
sem sagði að ég yrði að sjá þetta.
n Menntaskólanemar ræða klám og klámvæðingu n Tengja neikvæða reynslu af kynlífi við klámið n „Þetta er bara kúltúrinn“
„Það væri óskandi
að klám væri ekki
eitthvað sem þú verður
að hafa séð því það eru
allir að horfa á klám. Það
á ekki að vera normið.
a
u
g
lý
Si
n
g
f
R
á
E
ll
E
M
a
cp
H
ER
S
o
n
in
ti
M
a
tE
S