Dagblaðið Vísir - DV - 17.05.2013, Blaðsíða 60

„Ég er pínu Marilyn Monroe í mér“
J
ónína segist vera löngu hætt
að láta aðra segja sér hvernig
hún eigi að líta út. Á tímabili
eltist hún við staðalímyndir
eins og útlit Barbie-dúkkunn-
ar. „Nú er ég orðin 56 ára gömul og
estrogenið mitt er enn mjög virkt
og við vitum að fitan hjálpar þar
til. Eins vitum við að feitar konur
fá síður beinþynningu en mjóar.
Ef maður temur sér að æfa og vera
sterkur og liðugur með gott úthald
þá gera aukakílóin ekkert ógagn.
Ég læt engan segja mér hvernig
ég á að vera, það er liðin tíð. Á því
tímabili sem ég eltist við ímyndir
sem voru langt frá mínum genum,
langt frá mínum lífsstíl, endaði ég
úti í skurði. Fordæmum útlitsdýrk-
un stelpur, verum allt í senn hugs-
andi og heilbrigðar kynverur sem
þora að njóta ásta.
Við konur erum aðlaðandi þegar
við erum geislandi glaðar en ekki
nöldrandi. Karlar þola illa nöldur.
Feit og nöldrandi eða mjó og nöldr-
andi, skiptir engu. Sorglegt, en
sumar konur geta hlustað á eigið
nöldur daginn út og inn og trúðu
mér, það er fitandi fyrir alla á heim-
ilinu. Við getum nú verið Ásdís Rán
af og til án þess að allt fari á annan
enda hjá femínistum. Ég skammast
mín ekki fyrir konuna í mér, elska
að gera mig fallega fyrir mann-
inn minn. Í minni fjölskyldu eru
konurnar þykkar flestar en rosa-
lega skemmtilegar og karlmenn
eru brjálaðir í þær,“ segir Jónína og
hlær.
Útlitsdýrkun varhugaverð
„Ég veit ekki hvað það er,“ segir Jón-
ína, „en fyrstu 25 ár ævi minnar
var lífsstíll minn eins og handrit
fyrir íþróttaálfinn. Ég hugsaði um
þrennt, íþróttir, líkamann og trú-
mál.“ Í gegnum tíðina hefur Jón-
ína verið meðvituð um mikilvægi
þess að ástunda heilbrigðan lífsstíl
og rækta heilbrigð viðhorf gagn-
vart líkamanum. „Ég er hugsi yfir
þeirri útlitsdýrkun og útlitssjúk-
dómum sem herja á hinn vestræna
heim, sérstaklega á konur. Nú herja
anorexía eða búlemía á mjög ungar
stúlkur. Átröskunarsjúkdómar eru
alvarlegir og okkur ber að grípa
hratt og ákveðið inn í þá. Þetta er
nefnilega dauðans alvara auk þess
sem þessir sjúkdómar hafa varan-
leg áhrif á viðkomandi, meðal
annars þau að sjálfsmyndin er á
skjön við raunveruleikann.
Hér er oft um að ræða konur
með hæfileika og getu á háu stigi
sem finnst þær þurfa að hafa
ákveðið útlit til þess að ná árangri.
Þær missa getuna til að skilgreina
útlit sitt eins og það er og ætla með
svelti að breyta sér. Hugarfarið
stjórnar för og það hefur ekkert upp
á sig að reyna að koma mat í þessa
sjúklinga heldur þarf að vinna sál-
rænt að lækningu. Það er eins og
með alkóhólismann, þetta læknast
ekki af sjálfu sér en fólk lærir að lifa
með þessum sjúkdómum og eign-
ast oft mjög gott líf þannig,“ segir
Jónína.
Afleiðingar hugarfarsins
Hún segir fína línu vera milli þessa
að vera stöðugt með útlitið á heil-
anum og að leyfa sér að fitna fram
úr öllu hófi. Leyndarmálið á bak við
batann eða það að ná heilbrigði á
ný er að sækja sér sálfræðiaðstoð
eða styðjast við 12 spora kerfi AA-
samtakana, að mati Jónínu.
„Sjálfhverfu eða narsissisma má
auðveldlega sjá í hegðun margra
kvenna sem varla þora að hafa álit
eða skoðun á nokkru nema útliti
sínu og annarra kvenna og vaða reyk
í þeirri skoðun sinni að feitt fólk sé
ekki í lagi. Hafi enga sjálfsstjórn, sé
þriðja flokks manneskjur. Engum
líður vel þegar hann er hættur að
geta hreyft sig af spiki. Það er af-
leiðing hugarfars, leti, þunglyndis,
kvíða, ofdrykkju og sykurneyslu.
Það eru engin leyndarmál við að
halda heilsu og holdafari í lagi.
Fáðu sálfræðihjálp með hugarfarið
fyrst og svo þarf að taka hænufetin.
Sigurinn er þinn.“
Gafst upp á Guði
Jónína er mjúk og stolt af því. Hún
segist einu sinni hafa verið mjó en
hún muni lítið frá þeim tíma. „Ég
varð sljó og þreytt og fann mig ekki
í 55 kílóum. Mín kjörþyngd er þegar
ég hugsa skýrt, get hreyft mig og
elskað manninn minn án þess að
vera með hugsanir um að ég dugi
ekki til. Í sjálfu sér líður mér best
aðeins yfir minni kjörþyngd sem er
66 kíló. Það er að segja að þá finn
ég að hugurinn og líkaminn vinna
sem ein vél. Þetta er ekki afsökun
fyrir því að borða mikið, þetta er
satt.“
Það kom þó tímabil þar sem
hún barðist við niðurrifshugsanir
og óánægju með líkamann. „Ég fór
inn í svona Marylin Monroe-hugs-
anir, að ég dygði aldrei til, að ekkert
sem ég gerði væri nægilega gott, að
lífið væri fyrir aðra en mig. Auðvit-
að var þetta þunglyndi sem síðar
varð kvíði.
Ég tamdi mér hugsanir sem eru
tortímandi öllu fólki. Trúin vék
ekki frá mér því ég veit að Guð gefst
aldrei upp á mér en ég gafst upp á
Guði. Ég skildi ekkert hvað hon-
um gekk til með ýmsum atburðum
í lífinu og samböndum sem ég lenti
í eða kom mér í, flúði í eða leitaði
eftir. Enginn neyddi mig í þess-
ar aðstæður. Enginn dró mig inn í
þetta brjálæði sem ég var í um tíma,
enginn annar en ég sjálf. Það var
ekki fyrr en ég sá botninn, þegar ég
horfði upp úr feninu, að ég áttaði
mig á því að ég væri nú meira virði
en svo að láta einhverja aula taka
frá mér ráð og rænu.
Ég sneri reynslunni mér í hag og
lærði að hætta að hlusta á þessar
raddir um vanmátt minn, um getu-
leysið og tilgangsleysið en í stað-
inn komast að því hver þessi Jónína
Ben er í raun og veru. Ég gerði allt
og geri allt til þess að halda mér þar
sem ég veit að ég á heima.“
Á meðal þess sem hún gerir til
þess að rækta líkama og sál er að
stunda sjósund. Það hefur hún
gert í um tvö ár. „Það gerir mér
mjög gott. Mér finnst best að fara
á kvöldin þegar enginn er þarna og
í myrkrinu er best að vera nakin. Á
sama tíma þarf ég að passa að vera
ekki ein í sjónum.“
Fyrirleit sjálfa sig
„Í dag er ég sátt í eigin skinni og
er ekki eins reið og ég var í langan
tíma. Reiðin er mannskemmandi
og gerir manni sjálfum verst fyrir.
Ég er pínu Marilyn Monroe í mér
og ég legg hart að mér til að hleypa
henni ekki að í mínu lífi. Hún end-
aði líf sitt því hún fyrirleit sjálfa sig.
Hún leitaði í karlmenn með völd
og fórnaði lífinu fyrir röddina sem
hvíslar að fólki eins og mér þeirri
ónotalegu tilfinningu að við séum
einskis virði.
Þvílík vitleysa sem mannshug-
urinn getur alið á, hann getur tekið
okkur út um víðan völl, langt frá til-
gangi okkar og hæfileikum. Ég veit
innst inni að Guð elskar mig eins
og ég er, hann þekkir mig, hann er
alltaf til staðar fyrir mig. Svo kemur
hin veraldlega rödd sem við heyr-
um allt frá því að við erum börn
„ekki ímynda þér Jónína Ben að þú
eigir skilið hamingjuna, hún er fyrir
aðra en þig.“ Þetta er rödd dauðans
og ég vil ekki deyja. Ég vil lifa enda
hef ég allt að lifa fyrir og þá meina
ég allt.“
Jónína Benediktsdóttir, athafnakona og lífs-
spekúlant, hefur farið í gegnum djúpa dali í sínu lífi
og upplifað meira en margur. Þunglyndi og myrkur
einkenndi líf Jónínu um tíma, en hún hefur snúið
vörn í sókn og stundar sjósund af kappi sem hún
segir gera sér mjög gott. Hún segir að útlitsdýrkun
sé komin út í öfgar og konur ættu að elska líkama
sinn í hvaða formi sem er.
„Ég var
eins og
íþróttaálfurinn
„Karlmenn
ola ekki
nöldrandi kerlingar.
60 Fólk 17.–21. maí 2013 Helgarblað
Íris Björk Jónsdóttir
iris@dv.is
Viðtal