Dagblaðið Vísir - DV - 04.10.2013, Qupperneq 6

6 Fréttir 4.–6. október 2013 Helgarblað
„Þessi flug-
völlur þarf
að fara“
„Ég ætlaði því að afla mér upp-
lýsinga um málið. Nú hef ég gert
það, setið endalausa fundi um
þennan flugvöll, og er algjörlega
fullviss um það að þessi flugvöllur
þarf að fara. Það er bara spurning
hvert, með hvaða hætti og hvenær.
En hann fer. Annað kemur ekki til
greina,“ segir borgarstjóri Reykja-
víkurborgar, Jón Gnarr, í viðtali í
nýjasta tölublaði Kjarnans sem
kom út á fimmtudag.
70 þúsund manns skrifuðu
undir undirskriftasöfnun á vef-
síðunni Lending.is þar sem þeir
segjast vilja halda Reykjavíkur-
flugvelli í Vatnsmýri. Í viðtalinu
er einnig bent á að skoðana-
kannanir sem gerðar hafa verið
bendi til þess að yfirgnæfandi
meirihluti sé fyrir því hjá borg-
arbúum að halda flugvellinum
í Vatnsmýri, og landsmönnum
öllum. Jón Gnarr segir borgar-
yfirvöld ekki ætla að hunsa vilja
þeirra sem vilja flugvöllinn á
þeim stað sem hann er á í dag.
„Við berum mikla virðingu fyrir
lýðræðislegum rétti fólks til að tjá
sig og koma sínum skoðunum á
framfæri. En þetta er flókið mál
og ólíkir hagsmunir,“ segir Jón við
Kjarnann.
Hann segir flugvallarmálið að
mörgu leyti vera tilbúið í póli-
tískum tilgangi nú í aðdraganda
borgarstjórnarkosninga á næsta
ári. „Það er niðurstaða flestra
sem skoða borgarskipulags-
mál í Reykjavík af einhverju ráði
að þessi flugvöllur þarf að fara.
Hann þarf að flytjast. Við þurf-
um að byggja í Vatnsmýrinni
vegna þess að það mun fjölga
töluvert í Reykjavík og okkur
vantar byggingarland. Vatnsmýr-
in er mjög ákjósanlegur stað-
ur til að byggja. Ef við byggjum
ekki þar þarf að halda áfram að
byggja langleiðina upp í Bláfjöll.
Það mun þýða aukinn umferðar-
þunga, fleiri umferðarslys, meiri
svifryksmengun, aukinn kostnað
og svo framvegis. Við myndum í
raun fara inn í ákveðinn vítahring
með því að horfast ekki í augu við
þetta vandamál,“ segir Jón Gnarr
í Kjarnanum.
Davíð greinir
arfleifð sína
n Rannsóknarsetur Hannesar Hólmsteins heldur ráðstefnu í Háskóla Íslands
Jón Bjarki Magnússon
blaðamaður skrifar jonbjarki@dv.is
D
avíð Oddsson, ritstjóri
Morgunblaðsins og fyrrver-
andi forsætisráðherra, mun
halda erindi á sérstökum
fjáröflunarkvöldverði á veg-
um Rannsóknarseturs um nýsköp-
un og hagvöxt (RNH) næstkomandi
mánudagskvöld. Kvöldverðurinn er í
tengslum við ráðstefnu Rannsóknar-
setursins um íslenska bankahrunið
í Háskóla Íslands fyrr um daginn.
Á vefsíðu setursins kemur fram
að Davíð muni meðal annars leit-
ast við að skilgreina stjórnmálaarf-
leifð sína „og rifja upp hina örlaga-
ríku októberdaga 2008“. Fjölmargir
hafa keypt miða á viðburðinn en
ljóst er að margir hafa áhuga á því að
vita hvernig Davíð telur að arfleifð
hans í stjórnmálum eigi að verða.
„Frelsiskvöldverðurinn“ svokallaði
sem haldinn verður í Björtuloftum í
Hörpunni, verður með glæsilegasta
móti, en miði á hann kostar á bilinu
15–30 þúsund krónur.
Hannes Hólmsteinn Gissurarson
situr í rannsóknarráði setursins
sem stofnað var árið 2011, á grunni
Stofnunar Jóns Þorlákssonar, sem
á rætur sínar að rekja allt til ársins
1983. Hannes var framkvæmdastjóri
og prókúruhafi Stofnunar Jóns Þor-
lákssonar og Rannsóknarseturs um
nýsköpun og hagvöxt þangað til
2012. Á vefsíðu er setrinu lýst sem
nokkurs konar hugmyndaveitu (e.
think tank) en slík fyrirbæri eru sér-
staklega algeng í Bandaríkjunum og
iðulega fjármögnuð af fjársterkum
aðilum.
Söguskoðun Davíðs
Davíð mun meðal annars fjalla
um íslenska bankahrunið í erindi
sínu, en hann var forsætisráðherra
á árunum fyrir hrun og markaði þá
stefnu sem síðar leiddi til hrunsins.
Þá var hann Seðlabankastjóri þegar
bankinn varð tæknilega gjaldþrota
á haustmánuðum 2008, en heildar-
kostnaður ríkissjóðs vegna gjald-
þrotsins var 175 milljarðar króna.
Svokölluð „ástabréfaviðskipti“ sem
viðgengust í stjórnartíð Davíðs eru
landsmönnum kunn en þar var
um að ræða óvarlega lánastarfsemi
Seðlabankans til íslenskra fjármála-
fyrirtækja.
Davíð hefur alltaf þvertekið fyr-
ir að hafa borið nokkra ábyrgð á
hruninu og þykir ljóst að sú sögu-
skoðun muni verða ráðandi í er-
indinu á mánudag. Davíð hefur ít-
rekað kennt „óreiðumönnum“ um
hrunið – aðilum sem hafi farið óvar-
lega með það frelsi sem hann inn-
leiddi hér á landi – og þá hafa félagar
hans úr gamla Eimreiðarhópnum,
þar á meðal Hannes Hólmsteinn,
verið ötulir að benda á að Davíð hafi
varað við hruninu á meðan aðrir
þögðu. Tímaritið Times nefndi Dav-
íð sérstaklega á lista yfir 25 einstak-
linga á alþjóðavettvangi sem báru
hvað mesta ábyrgð á efnahagshrun-
inu árið 2008.
Fá stuðning fyrirtækja
Eins og fyrr segir má rekja rætur
Rannsóknarsetursins til Stofnun-
ar Jóns Þorlákssonar en þar inn-
anborðs voru menn tengdir Eim-
reiðarhópnum svokallaða, þar sem
Davíð Oddsson var meðlimur, þeirra
á meðal Brynjólfur Bjarnason og
Hannes Hólmsteinn Gissurarson.
Stofnun Jóns Þorlákssonar gaf út rit
um endurskoðun stjórnarskrárinn-
ar, einkaskóla og eign handa öllum,
sem og greinasafnið Lausnarorðið
er frelsi með ritverkum eftir frjáls-
hyggjumennina Friedrich von Ha-
yek, Milton Friedman og James M.
Buchanan.
Þeir Ingimundur Sigfússon,
kenndur við Heklu, Sigurður Gísli
Pálmarsson hjá Hagkaupum, Pétur
Björnsson hjá Vífilfelli, Hörður Sig-
urgestsson, forstjóri Eimskipafélags
Íslands, og Ragnar Halldórsson áttu
einnig sæti í framkvæmdaráði fé-
lagsins. Tilgangur félagsins var sagð-
ur „að efla rannsóknir í atvinnumál-
um og stjórnmálum á Íslandi með
almenningsheill fyrir augum.“
Stofnun Jóns Þorlákssonar
breyttist síðar í Rannsóknarsetur um
nýsköpun og hagvöxt, eða árið 2011.
Það hefur aðsetur í Fákafeni, í sama
húsnæði og Almenna bókafélagið,
en Jónas Sigurgeirsson er bæði fram-
kvæmdastjóri setursins og bókafé-
lagsins. Jónas gefur ekkert uppi um
hvaða aðilar það eru sem fjármagna
setrið: „Nei, það er eitthvað sem
ég hef engan áhuga á að gefa upp.“
Hann viðurkennir þó að einhver fyr-
irtæki styðji við starfið en vill ekk-
ert upplýsa hvaða fyrir tæki það eru.
„Við fáum framlög mjög víða, bæði
frá fyrirtækjum og einstaklingum, en
við höfum ekkert gefið upp um það.“
„Jaðra við geðveiki“
Setrið hefur verið duglegt við að
flytja erlenda fyrirlesara úr röðum
frjálshyggju- og íhaldsmanna til
landsins. Á meðal fyrirlesara á ráð-
stefnunni nú, sem haldin verður í
Öskju, náttúrufræðihúsi Háskóla Ís-
lands, verður forstöðumaður Adam
Smith-stofnunarinnar í Lundúnum,
dr. Eamonn Butler, en hann mun
ræða um það sem hann telur að
hafi farið úrskeiðis í bankakrísunni.
Adam Smith-stofnunin er þekktu-
st fyrir þá nýfrjálshyggju sem hún
boðar og er sögð hafa haft mikil
og stefnumarkandi áhrif á stefnu
Margaret Thatcher. Fyrrverandi for-
stöðumaður stofnunarinnar, Mad-
sen Pirie, sagði meðal annars: „Við
leggjum til hugmyndir sem fólk tel-
ur jaðra við geðveiki. Áður en þú
veist af, eru þær nánast orðnar að
stjórnarstefnunni.“
Í stjórn Rannsóknarsetursins
eru ásamt Jónasi Sigurgeirssyni þeir
Gísli Hauksson, framkvæmdastjóri
Gamma, og Jónmundur Guðmars-
son, framkvæmdastjóri Sjálfstæðis-
flokksins. Ásamt Hannesi Hólm-
steini, sitja þeir Þór Whitehead
sagnfræðiprófessor og Ragnar
Árnason hagfræðiprófessor einnig í
rannsóknarráði setursins, en Ragn-
ar er einnig formaður. Ragnar, sem
hefur haldið fyrirlestra á vegum
RNH, flutti einnig fyrirlestra á veg-
um annarrar hugmyndaveitu sem
var mjög virk á árunum fyrir hrun og
bar nafnið Rannsóknarmiðstöð um
samfélags- og efnahagsmál (RSE).
Einkavæðing náttúrunnar
Fréttablaðið fjallaði um fyrirlestur
sem hann hélt á vegum RSE í Há-
skóla Íslands í desember árið 2006,
á hápunkti góðærisins. Þar færði
hann rök fyrir því að setja ætti öll
náttúrugæði á Íslandi, þar á meðal
þjóðgarða, þjóðlendur og hinar
ýmsu ár inn í hlutafélög: „Við höf-
um komið ýmsum náttúrugæðum
eins og vatni, laxveiðiám og hverum
í séreign. Það er enginn hagrænn
eða rökrænn munur á þessum nátt-
úrugæðum og þeim gæðum sem
enn eru ekki komin í séreign eins og
loftinu, ósonlaginu og úthöfunum.“
Ragnar talaði um að hægt yrði að
úthluta hlutabréfum í félaginu, Nátt-
úrugæði hf., jafnt til allra íslenskra
ríkisborgara sem svo gæti keypt þau
og selt á frjálsum markaði. Þannig
gætu einstakir menn keypt upp öll
hlutabréfin í Náttúrugæðum hf.,
og þar með ráðið hvað ætti að gera
við hinar ýmsu eignir sem áður til-
heyrðu þjóðinni, eins og til dæmis
Þingvelli. n
„Það er eitthvað
sem ég hef engan
áhuga á að gefa upp.
Haustbúðir fyrir 30+
- spænskunámskeið, göngur og jóga
Vetrarbúðir fyrir 60+
- persónuleg stefnumótun, göngur og spænskunám
Sumarbúðir fyrir 14-18 ára
Útskriftarferðir fyrir framhaldsskóla og háskóla
Skipulag gönguferða fyrir hópa
Gönguferðir um Jakobsveginn
– leiðina til Santiago de Compostela
Tungumálaskólar á Spáni
www.mundo.is
Mundo ferðir kynna:
Nánari upplýsingar hjá margret@mundo.is. eða í síma 691 4646.
Fjallar um arfleifð sína Davíð Oddsson
mun leitast við að fjalla um eigin stjórnmálaarf-
leifð á svokölluðum „Frelsiskvöldverði“ í Björtu-
loftum í Hörpunni. MynD Sigtryggur Ari JóHAnnSSon
Hannes Hólmsteinn Gissurarson, stofnandi Stofnunar Jóns
Þorlákssonar, sem síðar varð að Rannsóknarsetri um nýsköpun
og hagvöxt, sagði á sínum tíma að besta leiðin til þess að ná til
fjöldans væri sú að sannfæra blaðamenn og aðra „dyraverði“ um
ágæti hugmyndafræðinnar. Í Frelsinu, sem hann ritstýrði, skrifaði
hann meðal annars: „Við erum í rauninni að ræða um herstjórn-
arlist í hugmyndabaráttunni […] Við verðum að snúa okkur til
hinna, sem eru í sambandi við fjöldann – til milliliðanna, til
menntamannanna, til þeirra, sem framleiða hugmyndir og dreifa
þeim. Okkur tekst að sannfæra fjöldann, ef og þegar okkur tekst
að sannfæra þessa milliliði – þessa dyraverði að vitund fjöldans,
ef svo má segja. Þeir eru kennarar og blaðamenn, félagsmálafrömuðir og rithöfundar,
stjórnmálamenn og embættismenn – í sem fæstum orðum þeir, sem móta skoðanir.“
talaði um leiðir til að ná til fjöldans
Herstjórnarlist Hannesar