Dagblaðið Vísir - DV - 07.11.2008, Blaðsíða 33

Föstudagur 7. Nóvember 2008 33Helgarblað
sprottin mótmæli lítils hóps urðu til þess
að við ákváðum að hafa frjálsan ræðupall
á Austurvelli. Við erum að kalla eftir nýrri
sýn. Andóf gegn valdaklíkum landsins.
Heiðra hin góðu gildi sem virðast hafa
gleymst undanfarna áratugi. Það er ekki
alveg nóg að vita hvað við viljum burt, við
verðum líka að vita hvað við viljum í stað-
inn. Og hvað ætlum við að gera.“
Hörður segir þetta ekki auðvelda bar-
áttu og að hann hafi staðið í átökum við
allskonar fólk undanfarið sem vill bola
honum frá. Inntur eftir því hvaða fólk það
er sem vill losna við hann vill hann lítið
gefa út á það. „Ég er ekki að sækjast eft-
ir völdum eða auði. Aðeins að sinna starfi
mínu sem listamaður. Ef nýr og betri leið-
togi kemur fram mun ég víkja á stundinni.
Það hefur bara enn ekki gerst. Ég er óháð-
ur, hvorki í stjórnmála- né trúarflokki og
ver þennan pall svo allir geti komið þang-
að og talað. Þarna verða að heyrast öll
sjónarmið.
Við verðum bara að muna að það er
mörgum í hag að koma í veg fyrir að sam-
staða gegn ástandinu myndist. Hagur
heildarinnar verður að ráða ferðinni. Það
er nauðsyn til uppbyggingar góðu samfé-
lagi að gagnrýnin skoðun, víðsýni og sið-
ferðileg heilindi séu höfð að leiðarljósi. Til
þess þurfum við að tala saman og fá fram
viðhorf flestra og sjónarmið. Þetta mun
taka sinn tíma, en við erum byrjuð.“
Hörður segir sér vera afar annt um
ungu kynslóðina í landinu en sömuleið-
is hafi hann áhyggjur af þeirri kynslóð.
„Þetta er svæfða kynslóðin, þetta er fólk
sem hefur fengið allt upp í hendurnar.
Velmegunin svæfir fólk, gerir það latt og
það hættir að hugsa. Þegar lífið er orðið
fyrirhafnarlaust er það fyrst orðið mann-
inum hættulegt. En ég veit að þau vakna
bráðum og þá vonast ég til að fá frí.“
Nú segir Hörður það mjög mikil-
vægt að fólk átti sig á því hversu alvarlegt
ástandið í landinu sé og að allir láti í sér
heyra. „Fólk var ringlað og óöruggt en nú
er fólk bara búið að fá nóg. Það gengur
ekki til lengdar að nokkrir menn eigi allt
í heilu landi.“
Ekki nógu fínt að mótmæla
Hörður segir mótmælin hafa gengið von-
um framar og að hann hafi fundið fyr-
ir miklum samhug. Hann segir einnig að
nú sé kominn tími til að breyta áður léleg-
um mótmælaaðferðum Íslendinga. „Ís-
lendingar mótmæla ekki af því það þykir
ekki nógu fínt. Svo er einfaldlega búðið að
bæla þjóðina niður.
Þetta verður að breytast. Við verðum
að læra að láta í okkur heyra þegar okkur
er misboðið.“
Eitt segist Hörður þó eiga erfitt með
að skilja og það er hvers vegna konur séu
svona tregar til að tala. Hvað er að kon-
um? Konur er svo hæfar á mörgum svið-
um, fantagóðir pennar oft á tíðum en vilja
ekki koma fram og tala. Ég leita nú mark-
visst að konum sem treysta sér til að láta
rödd sína hljóma.“
Herði er mikið niðri fyrir þegar hann
talar um hræddan og reiðan almúgann
sem og illa skipaða stórn landsins.
„Það eru forkastanleg vinnubrögð að
fólk í ábyrgðarstöðum segi ekki af sér þeg-
ar því verður alvarlega á í starfi. Þetta er
ein af kröfunum sem við verðum að setja
fram núna og fylgja eftir. Það getur ekki
endað vel að vera með stjórnendur sem
er alveg sama um skoðanir fólksins í land-
inu og þurfa ekki að bera ábyrgð á gjörð-
um sínum. Slíkt fólk er einfaldlega ekki í
tengslum við raunveruleikann af því að
það er ekki í tengslum við fólkið. Ábyrgð
verður að fylgja, annars er ekkert frelsi.“
Jólakökur
Sjálfur hefur Hörður átt um sárt að binda
eftir að hafa misst allt, eins og hann orð-
ar það, og veit því hvað stór hópur þjóðar-
innar er að ganga í gegnum. „Ég hef misst
aleiguna og meira að segja tvisvar en ég
bretti upp ermarnar og vann mig út úr
því. Það er flest allt hægt ef viljinn er fyr-
ir hendi.
Í mínu tilfelli settist ég niður og skrif-
aði niður markmið mín og áætlun um að
koma mér út úr þessu ástandi. Ég skrifaði
niður hverja einustu krónu sem ég þénaði
og hverja einustu krónu sem ég eyddi og
borgaði eins og óður maður upp skuldir
mínar. Reyndar skipti ég orðinu króna út
fyrir orðið jólakaka því það var pínulítið
annað að hugsa um jólaköku en venju-
lega krónu. Ég hugsaði mig því tvisvar
um áður en ég eyddi einni jólaköku í ein-
hverja vitleysu. Svo er fyrirhafnarmeira að
telja jólakökur en krónur.“
Hörður segir að fólk eigi að hætta að
nota kort og taka út pening. „Við berum
miklu meiri virðingu fyrir peningaseðl-
Við, samkyn-
hneigt fólk, átt-
um oft um sárt
að binda enda
var skömmin
gífurleg. Mörg
dæmi voru um
að fólk svipti sig
lífi þess vegna,
svo slæmt
var það.
um en nokkurn tímann kortunum. Einnig
hvet ég fólk sem á í fjárhagserfiðleikum til
að setjast niður á hverju kvöldi og fara yfir
bókhaldið. Það er mjög mikilvægt að vera
meðvitaður um stöðu mála öllum stund-
um þó að hún sé erfið.“
atvinnumissir
Fréttir af uppsögnum virðast enga endi
ætla að taka þessa dagana. Allir þekkja
einhvern sem misst hefur vinnuna og í til-
felli Harðar er það sjálfur sambýlismaður
hans. „Það er búið að segja honum upp
og ekkert við því að gera. Það er ekkert að
gera á þessu sviði núna,“ segir Hörð um
sambýlismann sinn, Massimo, sem starf-
ar á arkitektastofu hér á landi. „Massimo
er sprenglærður og reyndur maður en
þarf að öllum líkindum að fara utan til að
finna sér vinnu, en Massimo er ættaður
frá Ítalíu.“
Inntur eftir því hvort hann haldi ekki
utan með honum segir Hörður það ekki
vera í stöðunni, því miður, og að ástæð-
an sé einföld. „Ég vil passa upp á pabba
gamla. Pabbi er rúmlega níræður og ég
get ekki hugsað mér að skilja hann ein-
an eftir. Ég heimsæki hann annan hvern
dag og tala við hann daglega og hugsa
um hann.“ Framundan er því fjarbúð hjá
þeim Herði og Massimo.
„Vissulega verður þetta erfitt en við
tökum einn dag í einu. Það er ekkert ann-
að í stöðunni.“
Hörður og Massimo kynntust á int-
ernetinu fyrir tíu árum og áttu í löngum
samskiptum áður en þeir fyrst hittust.
Fyrir fimm árum ákváðu þeir svo að gifta
sig. Hörður segir það hafa breytt öllu. „Allt
í einu helltist yfir okkur gífurleg ábyrgð-
artilfinning. Ég bar ábyrgð á honum og
hann bar ábyrgð á mér. Allt í einu breyttist
hugsun okkar úr mig í okkur. Samband-
ið styrktist um meira en helming. Það var
skrítin tilfinning en virkilega notaleg fyrir
okkur báða.“
líf án sJónvarps
Hörður og Massimo hafa komið sér fyrir
í einstaklega fallegri risíbúð í Reykjavík.
Bækur, blóm og fallegir hlutir eru áber-
andi þegar litið er yfir, engin gluggatjöld
eru sjáanleg og fær því glæsilegt útsýn-
ið að njóta sín hvert sem litið er. Það er
fleira sem ekki sést í íbúð þeirra og það er
sjónvarp.
„Við höfum ekki átt sjónvarp í mörg ár.
Við fylgjumst mjög vel með alheimsfrétt-
um í gegnum netið og svo lesum við mik-
ið. Við tölum mikið saman um það sem
við erum að gera, hvað við erum að lesa
og fleira í þeim dúr. Við förum mikið út
að ganga og svo hittumst við yfirleitt í há-
deginu og borðum saman og spjöllum
um það sem er framundan þann daginn.
Við erum mjög háðir hvor öðrum og eig-
um vel saman þrátt fyrir að vera ólíkir.
En auðvitað getum við rifist eins og han-
ar inn á milli eins og annað fólk,“ segir
Hörður og hlær.
Spurður hvort barneignir hafi aldrei
komið til tals segir hann þær vissulega
hafa gert það. „Massimo langaði um
tíma að eignast barn en ég held að hann
sé að koðna á því, mér finnst það of mik-
il ábyrgð. Ef ég ætti barn held ég að ég
myndi hugsa um fátt annað. Ég gerði
þetta upp við mig mjög snemma. Ég hef
enga löngun til að framlengja sjálfan
mig.
Okkar leið út úr þessu var því að
styrkja börn erlendis um ákveðna upp-
hæð á mánuði.“
ævisagan
Við skiptum nú um umræðuefni og för-
um að ræða um væntanlega ævisögu
þessa lífsreynda listamanns. „Mér líð-
ur eins og helíumblöðru sem hefur ver-
ið sleppt lausri,“ segir Hörður um tilfinn-
inguna sem fylgdi því að senda bókina
í prentun aðeins daginn áður en spjall
hans við blaðamann fór fram. „Þetta er
búið að taka gríðarlegan tíma. Ég er bú-
inn að vinna þessa bók með rithöfundin-
um og frænda mínum Ævari Erni Jóseps-
syni í tvö og hálft ár með hléum.“ Að sögn
Harðar hefur staðið til í mörg ár að skrifa
þessa sögu enda frá mörgu að segja. „Ég
hef staðið fyrir ýmsum málefnum og náð
árangri.“
Herði hefur oftar en ekki verið boðið
að segja sögu sína en ekki haft áhuga á
því fyrr en nú. „Fyrir mér er lífið ekki pen-
ingur.“
Dag einn hitti Hörður mann einn frá
Ólafsfirði, kennara að nafni Helgi Jóns-
son. Helgi bar þessa hugmynd undir
Hörð sem segir þetta hafa verið í fyrsta
skiptið sem hann hitti mann sem hann
virkilega treysti fyrir verkefninu. „Hann
er einlægur í því sem hann er að gera og
talar ekki í krónum.“
Hörður segist hafa lagt upp með í byrj-
un að bókin yrði einstaklega fallega hönn-
uð. Eftir að kreppan skall á þurfti Hörður
hins vegar að sætta sig við minni gæði en
til stóð. Það var lagt mikið í fallega hönn-
un sem varð þó að víkja vegna ástands-
ins. „Og það er dálítið fyndið í dag að
segja frá því að við þurfum að nota bleik-
an lit á bókarkápuna. En vegna ástands-
ins er aðeins til einn bleikur litur í land-
inu og hann verðum við að nota.“
En hvað ætlar þessi Hörður sér í fram-
tíðinni?
„Ég ætla mér aldrei neitt,“ segir hann og
glottir. „Ég er einn af þeim sem vakna full-
ur tilhlökkunar á hverjum morgni. Lífið er
spennandi. Ég er með fullt af ókláruðum
verkefnum sem ég þarf að gefa mér tíma
til að klára eins og sögur, tónlist og texta.
Svo dreymir mig um að flytja til útlanda
þar sem ég get ræktað blóm úti í garði
og notið lífsins í kyrrð og næði á með-
an Massimo vinnur fyrir heimilinu, segir
hann hlæjandi. Það er draumurinn og ég
vona að hann rætist,“ segir Hörður Torfa-
son að lokum. kolbrun@dv.is
„Framtíð okkar er í
húfi. Og við eigum
ekki að taka skila-
boðum stjórnvalda
um að vera róleg
og bíða á meðan
sömu menn og
komu okkur í þetta
klandur eru í óða-
önn að lýsa yfir
sakleysi sínu og
um leið að hylja
spor sín og til-
kynna okkur að
þeir séu að bjarga
ástandinu. Þeir
hafa brugðist öllu
trausti.“
DrEymir um að búa ErlEnDis
Hörð dreymir um að flytja utan þar
sem hann getur ræktað blómin sín
og notið lífsins í kyrrð og næði.
MYND sigtrYggur ari