Úr þjóðarbúskapnum - 01.03.1956, Blaðsíða 11

EFNAHAGSMÁL 1954
Tafla 10. Framleiðsla landbúnaðarafurða
1950—1954
í þúsundum tonna
Dilka- og
Ár Mjólk kindakjöt Anna6 kjöt Kjöt alls
1950 ...... 72.5 5.80 3.66 9.46
1951 ...... 73.6 5.99 4.20 10.19
1952 ...... 77.0 5.35 4.54 9.89
1953 ...... 81.2 4.71 4.17 8.88
1954 ...... 85.0 6.00 3.99 9.99
Aukningin í mjólkurframleiðslu nam um
fjögur þúsund tonnum 1954 eða tæp 5%. Alls
var aukningin í kjötframleiðslunni um 1000
tonn, en það eru 12.5%. Var slátrað um 87
þúsund fleira fjár 1954 en 1953, og varð þvi
aukning á framleiðslu kindakjöts um 27%.
Þar sem svo til öll mjólkurframleiðslan er
notuð sem neyzlumjólk eða til framleiðslu á
mjólkurafurðum til sölu innanlands, má áætla,
að á þennan hátt séu notuð 540—560 kg mjólk-
ur á ibúa og mun það vera meira en í nokkru
öðru landi. Á sama hátt fór á árinu öll kjöt-
framleiðslan til neyzlu innanlands og svarar sú
kjötneyzla til 65 kg á hvern ibúa.
Miklar verklegar framkvæmdir voru i land-
búnaði á árinu. Túnasléttur voru 1050 ha., ný-
rækt túna var 2700 ha., lengd nýrra girðinga
415 km, vélgrafnir skurðir voru að rúmmáli
3400 þús. m3, en handgrafnir skurðir og lok-
ræsi eru talin vera 43 kin að lengdarmáli.
Byggðar voru hlöður 174 900 m3 að stærð. Þar
af voru þurrheyshlöður 150 500 m3 og votheys-
geymslur 24 400 m3, safnþrær, haughús og
haugstæði að rúmmáli 16 500 m3. Þá er talið,
að byggt hafi verið yfir 2200 nautgripi og
36 000 fjár.
Heildarkostnaður við jarðabætur og girðing-
ar er talinn hafa verið nálægt 37 m. kr. og
heildarkostnaður við ofangreindar bygginga-
framkvæmdir 56 m. kr., og er þar talin bæði
ný fjármunamyndun og viðhald.
Eftirfarandi vfirlit sýnir, að ný fjármuna-
myndun í landbúnaði var 108 m. kr. 1953 og
145.8 m. kr. 1954 eða 37.8 m. kr. hærri.
Tafla 11. Ný fjármunamyndun í landbúnaði
1953 og 1954
í milljónum króna
1953 1954
1. Búpeningur 43.0 45.5
2. Jarðabætur og girðingar .. 22.8 23.0
1953 1954
3. Vélbúnaður 11.6 24.2
4. Gripahús, lilöður o. fl. ... 27.0 46.3
5. Sláturhús, mjólkurbú o. fl. 2.6 4.9
6. Skógrækt og sandgræðsla . 1.0 1.9
Alls 108.0 145.8
íbúðarhús í sveitum 32.0 29.0
Samtals 140.0 174.8
Um haustið 1954 hækkaði verðlag á land-
búnaðarafurðum lítillega. Það varð að sam-
komulagi með fulltrúum neytenda og bænda í
Verðlagsnefnd landbúnaðarafurða að hækka
verð til bænda á afurðum að meðaltali um
1.3% fyrir verðlagsárið 1. september 1954 til
31. ágúst 1955.
8. Iðnaður
Fyrir landbúnað og sjávarútveg liggja fyrir
nákvæmar og sundurliðaðar framleiðsluskýrsl-
ur. Sama máli gegnir ekki um iðnaðinn. Árið
1953 gaf Hagstofa íslands út Iðnaðarskýrslur
fyrir 1950 og er það eina slíka skýrslan, sem
út hefur komið.
Þar sem þvi ekki er unnt að gefa neitt yfir-
lit um afköst iðnaðarins 1954 eða samanburð
við fyrri ár, verður hér því aðeins drepið á
nokkur veigamikil atriði.
1953 var lokið við virkjanir Sogs og Laxár
og 1954 hóf Áburðarverksmiðjan starfsemi sína.
Eru þessar þrjár stórframkvæmdir, sem byggð-
ar voru að miklu leyti með efnahagsaðstoð
Bandaríkjanna, hinar mikilvægustu fyrir þjóð-
arbúskapinn.
Áburðarverksmiðjan framleiðir um 6000 tonn
af hreinu köfnunarefni árlega, en það svarar
til 18 000 tonna af köfnunarefnisáburði. Eins
og nú er munu um 13 000 tonn vera notuð
innanlands, þannig að talsvert magn er nú til
útflutnings, en gert ráð fyrir, að innan 5 ára
muni islenzkur landbúnaður nota upp alla
framleiðsluna.
Afkastageta hinna nýju virkjana við Sog og
Laxá er um 300 milljón kilowattstundir á ári,
en afkastageta allra rafvera landsins er 550
milljón kilowattstundir á ári. Eftirfarandi tafla
sýnir nánar orku (þ. e. ástimplað afl rafala i
kw.) i árslok og orkuvinnslu (m. kwst.) al-
menningsorkuvera undanfarin fjögur ár.
9