Úr þjóðarbúskapnum - 01.02.1965, Blaðsíða 29

SAMGÖNGUMÁL Á ÍSLANDl
við aðalflugvellina. Þetta verður að hafa í
huga í sambandi við áætlanir um lagningu
vega.
Stjómun og þjálfun
Almennt.
í nútímaþjóðfélagi er síhækkandi fjárhæð-
um ráðstafað til samgangna. Vörumagn í flutn-
ingum vex yfirleitt örar en framleiðslan, vegna
vaxandi sérhæfingar og síaukinna vöruskipta.
Neyzluathuganir hafa leitt í Ijós, að eftir því,
sem tekjur vaxa, verða útgjöld almennings til
ferðalaga stærri hluti heildarútgjaldanna en
áður. Hreyfanleiki innan þjóðfélagsins verður
æ meiri.
Fyrrum var tækniþróun hæg og hagkerfið
lítt breytilegt. Á sviði samgangna voru þær
kröfur einar gerðar, að skapa samband manna
í milli á þann hátt, sem var tæknilega einfald-
astur og ódýrastur. Oft lá í augum uppi, hvar
vegur skyldi lagður eða höfn byggð. Nú á tím-
um býður hin háþróaða tækni upp á fjölda
lausna á hverju samgönguvandamáli. Hlutverk
hagfræðingsins, sem starfar á sviði samgöngu-
mála, er að meta, hvaða lausn sé hagkvæmust.
I því starfi koma fram samræmingarvandamál,
sem gera nauðsynlegt að fá yfirsýn yfir mildnn
hluta samgöngukerfisins. Höfuðvandamál sam-
göngumálanna eru í senn tæknilegs og hag-
ræns eðlis, og lausn þeirra krefst samstarfs
margskonar sérfræðinga. Sérstök nauðsyn er
á því, að auka fjölda þeirra hagfræðimennt-
uðu manna og manna með almenna verk-
fræðimenntun, sem starfa að samgöngumálum
á íslandi. Nauðsynlegt er að búa slíkum mönn-
um þau lífskjör, að þeir vilji binda framtíðar-
afkomu sína slíkum störfum. Oft mun þörf á,
að senda menn utan til að kynnast nýrri tækni,
starfsaðferðum eða nýjum hugsunarhætti. En
nauðsynlegt er einnig, að innan landsins sjálfs
þróist sérfræðileg hæfni til lausnar sérstæð-
um íslenzkum vandamálum, sem þjóðin mun
stöðugt eiga við að stríða. Erlend sérfræðiað-
stoð getur stundum verið nauðsynleg, en flest
grundvallarvandamálin verða innlendir menn
sjálfir að leysa.
Við ráðningu nýrra starfsmanna þarf að
leggja áherzlu á fræðilegan áhuga, aðlögunar-
hæfni og samstarfsvilja. Fyrri reynsla á sviði
samgöngumála hefur í sjálfu sér ekki þýðingu.
Þörf er á kennslu í samgöngumálafræðum inn-
an Viðskiptadeildar Háskólans. Með bættum
kennsluaðferðum mun unnt að finna heppilegt
fólk til þessara starfa á meðan það er enn við
nám. Svipuðu máli gegnir um kennslu í tækni-
legum efnum.
Samgöngumálaráðuneytið.
Með tilliti til hinna miklu fjárhæða, sem
varið verður til samgöngumála í framtíðinni,
er æskilegt, að sérstakur ráðherra fari með öll
samgöngumál, án þess að þurfa að sinna öðr-
um málaflokkum. Ef þetta er ekki kleift, væri
æskilegast, að sá ráðherra, sem með sam-
göngumál fer, fari með þá málaflokka aðra,
sem samöngumálunum eru skyldastir, svo sem
viðskiptamál. Hin mikla utanríkisverzlun
landsins og mikilvægi vörudreifingar innan-
lands gerir slíka sameiningu málaflokka eðli-
lega.
Innan samgöngumálaráðuneytisins þarf að
stofna samræmingardeild, sem hafi að verkefni
samræmingu fjárfestingar í samgöngukerfinu
og eftirlit með því að samkeppni í samgöngum
sé raunhæf. Þýðingarmikið hlutverk er að
taka afstöðu til þeirra tillagna, sem fram koma
í þessari skýrslu, og undirbúa til framkvæmd-
ar þær þessara tillagna, sem tekin verður já-
kvæð afstaða til.
Samgöngumálaráðuneyti má ekki helga sig
því einu, að afgreiða mál og meta tillögur,
sem koma utan að. Það verður að fram-
kvæma eigin athuganir og líta á málin í sam-
hengi. Annars er hætta á að mikil verðmæti
fari forgörðum. Þessi atriði verður að taka til
athugunar við endurskipulagningu ráðuneytis-
ins og val starfsmanna.
27