Gripla - 01.01.2001, Side 15

HINN SEKI TÚLKANDI
13
jafnvel að hann eigi honum ýmsa skuld að gjalda.10 Einnig má halda því fram
að hann noti sömu aðferð og sama vopn og beitt var við víg Vésteins til að
tryggja að vígin séu talin jafngild. En þar eð Gísli er farinn að hneigjast til
kristni, má ætlast til að hann axli ábyrgð kristins manns. Frá sjónarhóli kristn-
innar vitnar vígið á Þorgrími hins vegar um að hann hefur ekki tileinkað sér
kristna kenningu ýkja vel. Hann hefur að engu orð Jesú: .. slái einhver þig á
hægri kinn, þá bjóð honum einnig hina“ (Matt. 5, 41-42). Meiru skiptir þó að
hann fer sýnilega bókstaflega að orðum annarrar Mósebókar „auga fyrir auga,
tönn fyrir tönn“ (2. Mós. 21, 23). Þar með túlkar hann þau jafnhrapallega og
hinir fyrstu menn fyrirmæli guðs um skilningstréð forðum — svo vísað sé til
Ambrósíusar biskups er líkti túlkendunum Adam og Evu við villutrúarmenn
sem megnuðu ekki að skyggnast á bak við hinn bókstaflega skilning ritningar-
innar (Jager 1993:76).
Menn hafa grandskoðað Gísla sögu til að glöggva sig á hvor hafi vegið Vé-
stein, Þorgrímur eða Þorkell þar eð vísbendingar um það efni hníga að þeim
mágum á víxl.11 En vísast er að þær séu frekast þannig úr garði gerðar til að
draga fram túlkunarvanda Gísla — og lesenda — og vekja athygli á erfiðri að-
stöðu manna og ábyrgð þeirra sem kristinna túlkenda í samfélagi þar sem
blóðhefndin var siðferðisskylda.
Heldur seinna í sögunni birtist ein áhrifamesta sviðsetning hennar þar sem
Gísli situr við leika andspænis haugi Þorgríms mágs síns og kveður svohljóð-
andi lausavísu í áheym kvenna, þ. á m. Þórdísar systur sinnar:
Teina sá eg í túni
tál-gríms vinar fálu,
Gauts þess er geig um veittag
gunnbliks, þáamiklu.
Nú hefir gnýstærir geira
grímu Þrótt um sóttan,
þann lét lundr um lendan
landkostuð ár branda. (33)
10 Hér má tína sitthvað til, t.d. meinta kærleika Auðar og Þorgríms og fyrri framkomu Þorgríms
við Véstein.
11 Eins og Hermann Pálsson (1975:134) bendir réttilega á hlýtur Þorgrímur nef líka að liggja
undir grun. I frásögninni er sjónum lesenda þó einkum beint að Þorkeli og Þorgrími mági hans
sem hugsanlegum vegendum.