Gripla - 01.01.2001, Blaðsíða 29

FERÐIR ÞESSA HEIMS OG ANNARS
27
fyllaz æði ok óþoli í þeim stgðum líkams þeira sem skgp þeira hQfðu
verit, svá at sjálf skppin váru fúin ok sundrslitin ok ullu þau gll mgðk-
um, bæði karla ok kvenna, ok eigi at eins veraldarmanna, svá ok margra
þeira er menn hugðu hér vera hreinlífa. (50-51)
Ferð Duggals er ekki mæld í skrefum, en mælieiningar koma þó fyrir
einkum í lýsingum myrkrahöfðingjans. Honum er svo lýst:
Þat hit bglvaða kvikendi var svart sem hrafn, eptir mannsskepnu lík-
ams frá fótum til hgfuðs, nema þat umfram at þat hafði margar hendr,
ei færi en þúshundruð handa ok hver hgnd hundrað læfða lgng ok tíu
læfða digr ok klær fingranna lengri spjótskgptum ok váru klær fingra
ok tanna úr jámi. Nef hafði hann mikit ok digrt ok langt ok hala hvass-
an ok langan ok settan umhverfis hinum hvgssustum gpddum. Þetta
hið ógrliga dýr lá á grúfu á jámgrilli undirliggjandi glóðum, ok blés þar
at með belgjum mikill djgflafjglði svá at engi mundi því trúa at heimr-
inn hafði svá margar andir fengit frá upphafi. En þessi óvin alls mann-
kyns var bundinn Qllum limum ... En svá sem hann veltiz á glóðunum,
þá angraðiz hann með ákafri reiði ok umsneriz hann af annarri síðu á
aðra ok í því sló hann hgndum sínum á þann hinn mikla sálnafjglða ok
kreisti þær svá sem hungraðr ok þyrstr akrkarl kreistir vínberjalQg í
munni sér ... (75-77)
Þegar höfundur Duggals leiðslu lætur Duggal loks stíga upp úr víti, þar sem
að hans dómi er hvorki viska né vinátta, tekur fyrst við staður þar sem dveljast
meðalmenn, eigi góðir og eigi illir. Og fyrir því segir leiðslan skulu þeir „þola
vind ok hregg“ (84).11 Þá verður fyrir sálinni og leiðtoganum garðshlið sem
þegar lýkst upp fyrir þeim og voru þeir þá komnir í einn „hinn fegrsta stað
allan fullan blómandi grasa með góðum ilm“. (85) Ætla mætti að nú hefði sál
Duggals náð þeim stað sem æðstur var talinn, en svo var ekki, því þar dveljast
einungis þeir „er eigi váru at qIIu góðir“. (86) Og enn þurfa þeir að leggja af
stað uns takmarkinu er náð: paradís, þar sem sálunum er skipt niður í margar
vistarverur eftir því hvemig þær hafa breytt í lifanda lífi. En alls staðar er
söngur í lofti og þar flýgur mikill fjöldi heilagra engla gullnum vængjum.
Lýsing paradísar er í Duggals leiðslu umfram allt mynd af gylltum land-
tjöldum á sléttum grasbala, þar sem strengleikar fylla loftið; paradís í leiðslum
11 Sjá um þetta efni Spilling 1975:61-63.