Gripla - 01.01.2001, Qupperneq 161

HVAÐ Á BOLINN AÐ HEITA?
159
2.4 Nöfn dregin afútliti
Fyrirfram hefði mátt ætla að útlitið, einkum litur, væri algengasta tilefni nafn-
gifta hjá nautum; það hefur reynst niðurstaðan um önnur búfjámöfn (Sbr.
Finnur Jónsson 1930; Hamre 1939; Fonnum 1928,1929). Það kemurþó í ljós
að nautanöfn sem virðast dregin af lit og öðrum útlitseinkennum eru færri en
þau sem tengjast ætt og uppruna. Hins vegar em öll algengustu nöfnin úr hópi
litamafnanna, þannig að sú aðferð að kenna naut við lit eða önnur útlitsein-
kenni er miklu algengari en nafnafjöldinn segir til um. Eg hef ekki farið út í að
sundurgreina þessi nöfn jafn nákvæmlega og Finnur Jónsson gerir við ær- og
kýmöfn en skipti þeim í þrjá hópa. Fyrst skulu talin nöfn sem líklegt er að
tengist lit nautanna og er þá ekki greint á milli þess hvort nafnið lýtur að aðal-
lit eða öðrum litareinkennum:
Ásbrandur Glói Kolur Röðull
Baugur Glókollur Krapi Rökkvi
Birtingur Gráni Krummi Sámur
Bíldur Grásteinn6 Kyndill Silfri
Bjartur Guðbrandur Lappi Sindri
Blakkur Gyrðir Leggur Skjaldi
Bleikur Hosi Leisti Skjöldur
Blesi Hrafn Leistur Skrauti
Blettur Hringur Litli-Brandur Skrúður
Bliki Hryggur Logi Skuggi
Bóti Huppur Lýsingur Sokki
Brandur Húfur Máni Sokkur
Brúnn Hvítingur Mjaldur Sorti
Brúnó Hækill Mosi Sólmyrkvi
Depill Hæringur Mói Sóti
Drafni Höttur Móri Stalín
Dreyri Jökull Nári Stjami
Dumbur Karfi Neisti Surtur
Dökkvi Kjói Randi Svartipétur
Eldur Kolbrandur Randver Svartur
Flekkur Kolfeldur Rauðgrani Svertingur
Fótur Kolfinnur Rauðkollur Sörli
Funi Kolskeggur Rauður Tvistur
Glámur Kolskjöldur Roði
6
Hér gæti ömefni einnig legið að baki, nautið er af Vesturlandi og þar eru a.m.k. þrír Grá-
steinar, m.a. er einn í túninu á Hvanneyri í Borgarfirði.