Vestfirska fréttablaðið - 17.12.1985, Blaðsíða 47

vestlirska
vestfirska I
“RETTABLAÐID
Litið um öxl á aðventu 1985
Hjörtur
Hjálmarsson
Flateyri:
Þegar veðurstofan spáir
norðvestanátt, læðist jafnan
nokkur uggur að Flateyringum,
einkum ef stórstreymt er, þá
gengur úthafsaldan óbrotin inn
fjörðinn, þar til hún skellur á
kambinum á vestanverðri eyr-
inni. Áður var það algengt að
sjórinn gekk þá yfir kambinn,
og fyrir um aldarfjórðungi
flæddi svo yfir miðhluta eyrar-
innar að tæplega var vætt á
klofstígvélum á götunni sem
þar lá um eyrina. Þá var sett
grjótvöm úr stórgrýti utan á
kambinn, og hefur dugað svo að
ekki hefur slíkt stórflóð komið
síðan. í haust var þessi grjót-
vöm, sem allmikið var farin að
láta á sjá, endumýjuð mjög
verulega og er mönnum þá
rórra. Af sunnan og suðvestan
áttinni hafa menn minni á-
hyggjur, þar er aðeins um vind-
bám af firðinum að ræða. Að
vísu koma skörpustu veðrin af
þeirri átt og kallast þau Grund-
arendaveður. Þó voru sagnir
um flóð af þeirri átt, svo farið
hefði verið á bátum þvert yfir
oddann, en svo langt var síðan
að „elstu menn” mundu varla.
En í mars, sl. vetur, minnti
náttúran enn á sig. Þá gerði
sunnan stórviðri með stór-
straums flæði, flæddi yfir odd-
ann og inn í vinnslusal Kaupfé-
lags Önfirðinga, svo fólk varð
að yfirgefa salinn, og náði flóð-
ið langt upp á Hafnarstræti, og
nú 15. nóv. gerði enn svipað
flóð við sömu aðstæður, þó var
þetta ekki Grundarendaveður,
en það kom tveim dögum
seinna og reif þá járn af þökum,
m.a. rúma 100 fm. af vinnslu-
stöð Hjálms h.f., voru það aðal
skemmdimar af veðrinu.
En látum þetta nægja um
viðskipti Flateyringa við mátt-
arvöldin. Ekki veit ég hvað
öðrum finnst um mannlíf á
Flateyri, mér finnst það bara
nokkuð gott. Atvinna hefur
verið góð og stöðug á undan-
fömum ámm og þá fyrst og
fremst á vegum Hjálms h.f., sem
Litið um öxl á aðventu 1985
Gestur
Kristinsson
Suðureyri:
Það líður að jólum og kristnir
menn hvarvetna hefja undir-
búning hátíðarinnar. Þessarar
ljóss og friðar hátíðar sem á
norðurslóðum lýsir upp
skammdegið og bregður birtu
og yl í hjörtu mannanna. Er það
ekki umhugsunarvert, að þrátt
fyrir friðarboðskap kristinnar
trúar er slík gnægð drápstóla tO
í veröldinni, að þeir sem þeim
ráða geta eytt öllu lífi á jörðinni,
ekki aðeins einu sinni heldur
allt að tíu sinnum.
Samt eru til þjóðir, kristinnar
trúar, sem ekki finnst nóg kom-
ið heldur stefna markvisst að
aukinni framleiðni við dráps-
Bækur
ÞURRBLÓMASKREYTINGAR
eftir Uffe Balslev blómaskreyting-
armeistara.
Út er komin hjá Emi og örlygi
nýstárleg bók um Þurrblóma-
skreytingar eftir Uffe BalsWe
blómaskreytingarmeistaraa. Bókin
er öll prýdd hinum fegurstu lit-
myndum af viðkomandi skreyting-
um. Ragnar Th. Sigurðsson tók
myndimar. Bókin er mjög nýtísku-
lega hönnuð en það verk annaðist
Páll Guðmundsson.
I formálsorðum bókarinnar segir
Uffe Balslev: Ég vona að ykkur
iðjuna.
Nágranna okkar við Djúp
skortir sjálfsagt ekki trú á Guð
né kristilegt bróðurþel, en jafn-
vel þeir hafa lagt sitt lóð á vog-
arskálar aukins vígbúnaðar.
Stríðshreiður skal byggt við
bæjardyr Súgfirðinga. Aldrei
datt mér í hug að slíkt yrði
hlutskipti okkar Vestfirðinga á
árinu 1986, sem Sameinuðu
þjóðirnar hafa tilnefnt sem sér-
stakt friðarár.
Árið, sem brátt kveður, hefur
reynst íslenskri þjóð gjöfult og
gott. Óvenju mikil veðursæld,
fast að ef ekki metafli til sjávar-
ins, ofgnótt landbúnaðaraf-
falli þessi bók vel í geð. Henni er
ætlað að koma fólki af stað við að
gera eigin blómaskreytingar. Þetta
er kannski ekki beint kennslubók.
Hún er frekar leiðbeinandi. Síðan
getur fólk gert skreytingar, sjálfu
sér til ánægju, til skrauts eða jafn-
vel til gjafa. I bókinni er útskýrt
hvemig hinar ýmsu skreytingar eru
settar saman. Auk þess eru leið-
beiningar um efnisval og litasam-
setningar. í bókinni eru eingöngu
notuð þurrkuð blóm og efni sem
fáanleg eru hér á landi. Sérstakur
kafli er um skreytingar gerðar úr
íslenskum jurtum sem fólk getur
hæglega tínt sjálft og þurrkað. Þá er
aftast kafli um jóla- og kerta-
urða, iðnaður sækir fram og
ekki hefur heyrst að verslun og
þjónusta harmi sinn hlut. Þrátt
fyrir þetta er óáran hjá fólkinu
sem í landinu býr, fólkinu sem
skapar verðmætin, Útgerð og
fiskvinnsla berjast í bökkum að
ekki sé meira sagt, bændur
heyja harða baráttu fyrir tilveru
sinni, fjöldi fólks er við eða
undir fátæktarmörkum, ýmiss
konar fyrirtæki smá og stór
horfa fram á gjaldþrot og er-
lendar skuldir ógna sjálfstæði
þjóðarinnar. Einhver kann að
spyrja, hvemig getur þetta ver-
ið? Það verður ekki greitt um
svör. Leiða má líkur að því að
skreytingar.
Höfundurinn, Uffe Balslev, er
danskur blómaskreytingarmaður
sem unnið hefur hér á landi í fimm
ár. Hann hefur tekið þátt í mörgum
alþjóðlegum keppnum víða um
heim. Hann vinnur hjá Blómavali
þar sem hann veitir ráðgjöf auk
þess sem hann heldur námskeið.
Bókin er að öllu leyti unnin hjá
Prentsmiðjunni Odda hf.
rekur fiskverkun, og dótturfyr-
irtækis þess, Útgerðarfélags
Flateyrar, sem gerir út skuttog-
arann Gylli. Þessi fyrirtæki voru
orðin mjög traust og hafa því
enn sem komið er getað staðið
af sér misvindi síðustu ára. At-
vinnuleysi má teljast undan-
tekning, en skortur á verkafólki
almennur. Þó fjölgar fólki sára
lítið. Þó er það ekki svo með
Flateyringa, að þeir hafi „yfir-
leitt ekkert með tímann að gera,
annað en bara að vinna”.
Hér starfar leikfélag, sem
ekki aðeins hefur staðið að
uppfærslu leikrits árlega, held-
ur einnig fengið hingað úrvals
tónlistarfólk, staðið fyrir mál-
verkasýningum og bókmennta-
kynningum. Á aðalfundi fé-
lagsins i vetur, var á þess vegum
stofnaður minningarsjóður um
Kristján Guðmundsson bakara,
sem um fjölda ára var driffjöð-
ur, ekki aðeins í starfi leikfé-
lagsins heldur einnig í slysa-
vamamálum og fleiri félögum,
en lést, langt um aldur fram.
Nú er í fyrsta sinn, síðan
grunnskólalögin voru sett,
starfræktur hér 9. bekkur
grunnskóla, og er starfslið skól-
ans fullskipað réttindafólki. Að
vísu má segja að þetta sé eigin-
lega fjölþjóðastofnun. Sund og
leikfimi kennir frönsk stúlka,
stjórnvöldum sé um að kenna,
en það er ekki einhlítt svar.
Gömlu stjórnmálaflokkarnir
hafa á þeim tíma sem ég man,
allir farið með völd einhver
árabil og ætíð verið að kljást við
sömu vandamál og enn eru efst
á baugi.
Nærtækast er því að álykta,
að þrátt fyrir góðan vilja, séu
þeir ekki vandanum vaxnir.
Stoltið í þjóðareðlinu skapar
vissa erfiðleika við stjómunina,
en öllum mætti vera ljóst að
taka verður upp nýjar stjórnun-
araðferðir jafnt í efnahags sem
öðrum málum.
Ég er ekki í nokkrum vafa um
að víða í veröldinni er samfé-
lögum á stærð við okkar,
stjórnað farsællega. Þar mætti
leita fyrirmynda, skorti menn
hugkvæmni og geti þeir brotið
odd af oflæti sínu. Einnig má
benda á að það verður enginn
minni maður af því að líta á
hagsmuni heildarinnar, í stað
þess að ota í sífellu eigin tota.
Vestfirðingar hafa ekki farið
varhluta af góðæri né óáran
sem í landinu ríkir. Þess sjást þó
engin teikn, þrátt fyrir erfið-
leikana, að matvælaframleiðsla
þeirra verði, í næstu framtíð,
þýðingarminni fyrir þjóðarbúið
Út er komið hjá Emi og örlygi
annað bindi hins mikla ritverks ís-
lenskir Sögustaðir eftir Kristian
Kilund f þýðingu dr. Haralds
Matthiassonar á Laugarvatni.
Fjallar bindið um sögustaði í
Vestfirðingafjórðungi. Hér er á
ferðinni eitt hundrað ára höfuð-
heimild um íslenska sögustaði sem
enn er í fullu gildi og sífellt er leitað
til.
Fyrsta bindið sem kom út í fyrra
hlaut hinar bestu viðtökur ritdóm-
ara og fræðimanna. Luku þeir
miklu lofsorði á bókina sjálfa, svo
og þýðingu hennar.
47
tónmennt kennir englendingur,
en tónmenntaskóli er hér starf-
ræktur, að verulegu leiti þó á
vegum grunnskólans, og svo
kennir við skólann nýsjálensk
kona sem að vísu hefur verið
búsett hér i nokkur ár, en ekki
enn með íslenskt ríkisfang. Allir
eru útlendingamir með há-
skólapróf, hver í sínu fagi. Allt
íslenska starfsliðið hefur starfað
hér á fjórða ár skemmst, og
finnst mér þetta benda til þess
að Flateyri sé ekki svo afleitur
staður, því víða virðast kennara
skipti alltíð.
Áf almennum framkvæmd-
um má helst telja það að Orku-
bú Vestfjarða hefur í sumar
verið að undirbúa samveitu í
eldri hluta þorpsins. Var lengd
lagna alls um 2,6 km. allar tvö-
faldar, svo þama fóru í jörð
rúmir 5 km. af pípum. Ekki er
enn vitað til fulls, hvenær þess-
ari framkvæmd verður að fullu
lokið, svo hægt verði að fara að
tengja hús, en jarðvinnsla er öll
frágengin.
Ný sundlaug var tekin hér í
notkun rétt fyrir síðustu áramót,
og í sumar var hafin bygging á
leikfimihúsi, þar sem einnig
verður félagsheimili, er svo
hagað til, svo rekstur geti orðið
viðráðanlegur í svona litlu
þorpi.
en verið hefur. Því er sárt til
þess að vita að flótti er brostinn
í liðið. Gull og grænir skógar
Reykjavíkursvæðisins, i formi,
þjónustu, þæginda, menntunar
og mikils launaskriðs, lokka ó-
aflátanlega. Hvað skal til varnar
verða? Svarið hlýtur að vera að
við verðum að snúa vöm í sókn,
en hvernig má það ske? Fortíðin
er til á tölvum, aðgengileg til að
draga lærdóm af. Isamræmi við
það hafa verið settar fram
raunhæfar tillögur um sókn til
eflingar Vestfirsku-byggðun-
um. Fullvinnsla og framkvæmd
þessara tillagna kostar peninga
og þar stendur hnífurinn í
kúnni. „Það er ekki laust sem
skrattinn heldur,” var ein-
hvemtíma sagt. Nýverið kom í
ljós, að innan seilingar frá Al-
þingi, Hæstarétti og öllu því
æðsta valdi er þjóðin viður-
kennir, hafa e.t.v. milljarðar
króna verið í veltu hjá okurlán-
urum.
Það eru til fjármunir í þjóð-
félaginu. Vestfirðinga vantar fé
til uppbyggingar, við verðum að
sækja það þangað sem það er,
þetta verður ekki auðvelt, en
margar hendur vinna létt verk.
Gleðileg jól, farsælt nýtt ár.
Gestur Kristinsson.
ELKristianRalund
IslenzkiR
SögustaðiR
VESTTIRÐiriGA
FJÓRDUNGUR