Sagnir - 01.06.2013, Síða 8

9
Hugmyndin um frjálsborna þjóð í fög ru og auð ugu landi, um het jurnar glæstu sem riðu
um hér uð inn blásnar af sjálfstæðisást
og fram faravilja, hefur verið stór hluti
sjálfs mynd ar Íslendinga. Þegar íslenskir
mennta menn, marg ir bú settir í Dan-
mörku, tóku að berjast fyrir frelsi Ís-
lands úr danskri ánauð beittu þeir fyrir
sig hug mynd inni um sjálfstæða þjóð
sem varð ein og einstök við þinghald
sitt á völl unum við Öxará forðum. Frelsi
sitt miss ti þessi duglega og greinda þjóð
með undir ritun gamla sátt mála, þegar
hún gekk er lendu konungs valdi á hönd.
Eftir það var „Ísland [fest] í fjötra í sjö
myrk ar aldir.“1 Loksins birti þó til og
smám saman tók að þykja kostur að vera
Íslendingur, enda áttu þeir forn sögur-
nar, tungu málið, lýðræðið skapað af
„elsta þingi veraldar“, hreinasta vatnið,
besta fiskinn, sterkustu karl mennina og
feg urstu konurnar.
Margir minnast enn deilanna sem
spruttu upp eftir að ríkissjónvarpið
sýn di þættina „Þjóð í hlekkjum hugar-
fars ins“ fyrir um það bil tveimur ára-
tugum. Full trúar bænda, skipaðir og
sjálf skipaðir, firrtust mjög við og fannst
illa veg ið að bú- og land stólpum Íslands.
illt þótti að skaða og jafnvel fella ímyndir
hins hreina og fagra sveitalífs, við þeim
báti mátti helst ekki hrófla þótt vitað sé
að bátar eru smíð aðir til að rugga.
Hetjurnar sem Íslendingar hömpuðu
voru sprottnar úr löngu liðinni fortíð
en íslensku fót boltastelpurnar voru
frá bærar, hand boltamennirnir á heims-
mæli kvarða, Björk og sigur rós æði!
Þegar út rásin mikla hófst, snemma
á 21. öld, voru komnir fram kappar
mik lir sem ekki aðeins riðu um héruð,
heldur um lönd in öll. Þarna gat að líta
af komendur íslenskra víkinga í beinan
karl legg sem höfðu til að bera áræðni
og hvat vísi í ríkum mæli. Þeim voru allir
vegir færir enda eyddu þeir ekki orku í
að velta vanda málum fyrir sér og tóku
djarf ar ákvarðanir sem gerðu þá að
milljarða mæringum á undra skömmum
tíma. Einhverjir þeirra náðu því að skipa
hóp ríkustu manna heims, fjöl margir
Íslendingar glöddust með og ein hverjir
hróp uðu ferfalt húrra fyrir köppun um.
Hinir sem reyndu að benda á að auður-
inn væri ofinn úr svipuðu efni og skart-
klæði keisarans í sögu H.C. andersens
voru út hrópaðir sem úrtölumenn og
nöldur seggir.
rétt fyrir áramótin 2000 taldi staðar-
haldarinn á Þingvöllum, sr. Heimir
steins son, bjarta sjálfs mynd „ … á
grund velli fornrar tungu og kristinnar
arfl eifðar [vera] samhengið í söguskoðun
Ís lendinga“.2 Hve mjög kristin arfleifð
gerði útrásar víkingana ólma í að búa í
Monte Carló eða Mónakó, að aka um
á öfl ugum sport bílum og snæða gull
skal ósagt látið en við vitum öll hvernig
ævintýrið endaði. Hafa Íslendingar
sleppt tökunum á þessari upphöfnu
sjálfs mynd eftir að forsætisráðherrann
bað um guðs blessun Íslandi til handa
þegar allt hrundi haustið 2008? Eru
þeir til búnir að kveðja lýðræðiselskandi
víkinga hetjuna sem hlúa skyldi að
merkasta þjóðararfi heims, í minnst
spillta, hreinasta, fegursta og stórasta
landi ver aldar? Eða hafa hugmyndir um
sjálfs mynd Íslendinga aðeins fundið sér
nýjan far veg þaðan sem að eyrum berst
svip aður lækjar niður?
ritstjórn Sagna leitaði til þrigg ja
sagn fræð inga, guðna th. jóhannes-
sonar, Erlu Huldu Halldórs dóttur
og Hrefnu róberts dóttur til að svara
Vor2013-A5-288+4bls-BN.indd 9 6/5/2013 5:18:11 PM