Sagnir - 01.06.2013, Side 171

172
útsend ingarnar.
Áhrif sjónvarpsútsendinganna birt-
ust m.a. í einhvers konar fréttafíkn
Íslend inga en greint var frá því í blöð-
um að fólk mætti syfjað og þreytt til
vinnu eftir að hafa vakað fram eftir allri
nóttu við að horfa á fréttir frá stríð inu.38
Hrifning margra var slík að andrés
Mag nús son blaðamaður skrifaði grein
í banda ríska tímaritið News week um
stríðs æðið á Íslandi. Þar sagði m.a. að
einn Íslendingur væri í fjöl þjóða liðinu
og að 70 ungir Íslendingar hafi viljað
fara að dæmi hans og óskað eftir inn-
göngu í frönsku út lendinga her sveit-
ina.39 Áhugi manna á því að ganga í
út lendingas veitina vakti mikla athygli í
fjöl mið lum og var því m.a. slegið upp
á bak síðu Morgunblaðsins að 80–100 ein-
stak lingar hefðu sótt um inn göngu.40
senni lega er þetta skýrasta dæmið um
áhrif fjöl miðla hér á landi í allri stríðs-
um ræð unni.
allar frásagnir og fréttir af Persa flóa-
stríð inu voru rit skoðaðar og var banda-
ríski her inn látinn stjórna upplýsinga-
streymi til fjöl miðla. Bandarísk
stjórn völd vildu forð ast „annað
Víetnam“ og ein settu sér að sann færa
almenn ing um ágæti stríðs ins með því
að gefa sem „besta“ mynd af stríðinu.
Mynd in sem al menn ingur fékk var ný
teg und stríðs, há tækni stríð, þar sem
vop num var beitt sem hámarka áttu
skaða hins her naðar lega skot marks en
lág marka eða jafn vel koma í veg fyrir
dauða al mennra borg ara.41
Á Íslandi birtist þetta í keim líkum
frásögnum fjölmiðla af Persa flóa stríð-
inu. gríðarlegum tíma var varið í að
lýsa þeim fullkomna tæknibúnaði, flug-
vélum, eld flaugum eða flugskeytum sem
banda menn beittu og höfðu ekki verið
not uð áður. Mikil nákvæmni ein kenndi
alla umfjöllun um virkni hins há tækni-
vædda vígbúnaðar. Þegar sagt var frá
loft árásum bandamanna var þeim ávallt
lýst sem afar markvissum og nákvæm um.
Fjöldi fréttaskýringaþátta var á dag skrá
sjónvarpsstöðva í að drag anda stríðsins
og meðan á því stóð. Í einum þættinum
var rætt um her stjórnar list banda manna
og talað um hversu nákvæmar loftárásir
fjöl þjóð hersins voru. Ásgeir sverrisson,
blaða maður Morgun blaðsins, talaði t.a.m.
um smá sjáraðgerðir banda manna og
„mann úð legar sprengju árásir“.42 Með
því átti hann við að fall meðal óbreyttra
borgara væri nán ast ekkert. Þetta var í
raun sam orða yfir lýsingum Bandaríkja-
hers.
staðreyndin var hins vegar sú að
stríð ið var að mestu háð með gamaldags
vop num og um 90% þeirra sprengja sem
varp að var á Írak voru af hefðbundinni
gerð. ná kvæmni vopnanna, sem banda-
menn hreyktu sér af og fjölmiðlar
kepp tust við að greina frá, var ekki til að
dreifa því fæstar þeirra hæfðu skotmörk
sín.43
allt í tengslum við stríðið vakti mikla
athygli almennings á Íslandi. sjón varps-
áhorf endur fengu þó aldrei að sjá blóð-
slettur og lík manna og dýra. Hryllingur
stríð sins kom því ekki nema að litlu leyti
fyrir augu almennings. Í raun var verið að
heyja tvö stríð. annað var stríð banda-
manna gegn herjum Íraksforseta en
hitt var stríðið eins og það birtist í fjöl-
miðlum. Hið síðarnefnda endurspeglaði
sjald nast veruleika þess fyrra.44
Oft var dregin upp villandi mynd af
stríðinu. til dæmis var klifað á því að
Íraks her væri sá fjórði öflugasti í heimi
og oft rætt um „úrvalssveitir sadd ams“.45
Hins vegar kom í ljós að her Huss eins
Vor2013-A5-288+4bls-BN.indd 172 6/5/2013 5:20:28 PM