Sagnir - 01.06.2013, Page 275

276
hvern ig slíkar hug myndir birtast í Vída-
líns postillu og fleiri trúar ritum og kemst
að þeirri áhuga verðu en jafn framt þver-
stæðu kenndu niður stöðu að trúin og
trúar rit hafi veitt konum hugg un og styrk
en jafn framt stuðlað að lang varandi kúg-
un þeirra. að mínu mati er hér á ferð-
inni rannsókn sem verð skuldar frekari
athygli. Það væri til dæmis fróð legt að
fá við brögð frá sigurði gylfa Magnús-
syni en hann hefur ein mitt dregið mjög
í efa að verka skipting kvenna og karla
í gamla íslenska bænda sam félaginu hafi
verið eins fast mótuð og margir fræði-
menn vilja vera láta.
Kristófer Eggertsson skrifar því næst
athyglis verða grein um trúargagnrýni
og trú leysingja um aldamótin 1900 og
beinir kastljósinu að þeim Þorsteini
gísla syni ritstjóra, Þorsteini Erlings syni
skáldi og guð mundi Hannes syni lækni.
Um fjöllunin um Þorstein Erlingsson
vakti hér athygli mína en hann var, eins
og kunn ugt er, einn helsti boðberi jafn-
aðar stefnunnar á Íslandi í upphafi 20.
aldar. Höfundur kemst að þeirri niður-
stöðu að trúar gagn rýni skáldsins eigi
sér fyrst og fremst rætur í sósíalisma
og mann úð en að gagnrýni ritstjórans
og læknis ins liggi frekar í rökhugsun
og vísinda hyggju. Þetta hygg ég að sé
hárrétt at hugað. Það væri sannarlega
fróð legt að sjá Kristófer takast frekar á
við skáldið og samfélagsgagnrýnandann
Þorstein Erlings son. Hann er verðugt
við fangs efni.
Heiðar Lind Hansson á síðustu
grein ina í þessum flokki og fjallar um
við horf til trúfrelsis sem fram komu á
al þingi á sjöunda áratug 19. aldar. til-
efnið var bænaskrár sem bárust þing inu
frá suður-Þingeyjarsýslu en í þeim var
þess krafist að öllum kristi legum trúar-
bragða flokkum yrði veitt full komið trú-
frelsi hér á landi. niður staða höfundar
er að alþingi hafi fyrst og fremst hafnað
bæna skránum af tveimur ástæðum. sú
fyrri var óvissa um stjórnskipan Íslands
innan danska ríkisins en hin síð ari eins-
leitni í trúarskoðunum sem lýsti sér í því
að alþingismenn töldu málið einfaldlega
ekki aðkallandi. Um leið og ég fellst á
niðurstöðu höfundar vil ég þó taka
fram að mér finnst greinin of stutt. Það
hefði til dæmis verið fróðlegt að fá betri
sýnis horn af frumtextum bæna skránna
og meira af umræðum í þing inu. Þó má
vera að efnið bjóði hreinlega ekki upp á
lengri umfjöllun.
að lokum koma síðan þrjár greinar,
hver úr sinni áttinni. torfi stefán jóns son
fjallar um aðdragandann að friðun Þing-
valla árið 1928. Hér er á ferð inni bæði
efnisrík og áhugaverð grein sem sýnir
vel hve Matthías Þórðarson þjóðminja-
vörður og guðmundur Davíðsson voru
langt á undan sinni samtíð þegar þeir
hófu að beita sér fyrir friðun svæðisins
á fyrstu ára tugum 20. aldar. torfi bendir
réttilega á að saga Þingvalla var einmitt
ein veiga mesta röksemdin fyrir því að
stofnun þjóð garðsins varð að veruleika.
Hver nig sú friðun hefur heppnast er
aftur ann að mál. sá sem þessar línur
ritar rölti síðast um svæðið í glampandi
sól sumarið 2012. af þeirri heimsókn
að dæma virðist mér einsýnt að svæðið
ber ekki lengur vaxandi ágang íslenskra
og erlendra ferðamanna. Hér þurfa
ráða menn þjóðarinnar að taka höndum
saman og tryggja að þjónusta og
umgengni á Þingvöllum sé þannig að
sómi sé að.
næsta grein er eftir Árna H. Kristj-
áns son og fjallar um hina nánast goð-
sagna kenndu þjóðarsáttar samninga sem
Vor2013-A5-288+4bls-BN.indd 276 6/5/2013 5:22:11 PM