Dagblaðið Vísir - DV - 18.11.2014, Blaðsíða 19

Vikublað 18.–20. nóvember 2014 Skrýtið 19
suður-amerískur
fenjabjór á íslandi
n Dýrið var flutt til Íslands 1932 n Loðdýrabændur ætluðu sér stóra hluti
Á
fjórða áratugnum var reynt
að flytja nútríur, nokkuð
stór suður-amerísk nagdýr,
til Íslands. Tegundin, sem
er náskyld bjórum, náði þó
ekki fótfestu á klakanum.
Nútría (Myocastor coypus) er
venjulega kölluð coypu á erlendum
málum. Hún er upprunnin í suður-
hluta Suður-Ameríku, í löndum á
borð við Chile, Paragvæ og Argent-
ínu, þar sem hún býr í sefinu við
fljót og vötn og nærist á plöntum.
Nútrían er því mikill sundgarpur.
Hún er á stærð við heimiliskött. Ís-
lendingar hafa stungið upp á ýms-
um íslenskum nöfnum fyrir þetta
dýr, til dæmis bifurrota, mýrarbjór,
fenjabjór og busla.
Á 19. öld fluttu loðdýrabændur
dýrið til ýmissa landa í Afríku, Asíu,
Norður-Ameríku og Evrópu með
misjöfnum fjárhagslegum ávinn-
ingi. Sums staðar náði nútrían að
sleppa úr klóm eigenda sinna og
lifa nú villtar, líkt og minkurinn á
Íslandi.
Innan við tíu nútríur voru flutt-
ar til Íslands 1932. Nútríu-rækt var
stunduð á tveimur bæjum í Gríms-
nesi með takmörkuðum árangri.
Þau dýr sem sluppu lifðu ekki af
kaldan veturinn á Fróni. Árið 1985
var lagt til að hefja nútríu-rækt að
nýju á Íslandi en ekkert varð úr
þeim áformum.
„Ljótar skepnur“
Árið 1931 hélt Ársæll Ármanns-
son, sem einnig er frægur fyrir mis-
heppnuð innflutningsævintýri með
sauðnaut og þvottabirni, erindi um
nútríur. Morgunblaðið sagði svo frá
þessum kynningarfundi:
„Loðdýraræktarfjelagið held-
ur fund í kvöld í baðstofu iðnaðar-
manna. Ársæll Árnason flytur þar
erindi um mýrabjórinn (nutria),
sem nú er farið að rækta hjer í
álfu ,en á heimkynni sín í Suður-
Ameríku. Þetta eru ljótar skepn-
ur. Hausinn er eins og á bjór og
4 stórar, gular framtennur prýða
hann ekki. Skrokkurinn er eins og á
rottu, nema miklu stærri og halinn
gríðarmikill. Dýr þessi hafast við í
mýraflóum og fenjum. Norðmenn
eru farnir að rækta þau af kappi og
hjerna um daginn kom skip frá Suð-
ur-Ameríku til Noregs með rúmlega
200 lifandi dýr af þessu kyni.“
En eins og áður segir mistókst
ævintýrið með nútríurnar, líklega
aðallega vegna veðurskilyrða á Ís-
landi. Dýrin eru ættuð frá hlýjum
fenjasvæðum Suður-Ameríku og
þola mjög illa kaldan vetur. Nútrían
tilheyrir því hópi dýra sem mistókst
að rækta hér á landi, líkt og sauð-
nautin og þvottabirnir. Hér á síð-
unni eru ýmsar bráðskemmtilegar
myndir af dýrinu, sem er alls ekki
ljótt eins og Morgunblaðið sagði
árið 1931. n
Helgi Hrafn Guðmundsson
helgihrafn@dv.is
Fjölskylda Skemmtileg mynd af nútríu-fjölskyldu. Mynd CLaudio dias TiMM/FLiCkr Gott í gogginn Nútría fær sér brauðsneið. Mynd MarGriT/FLiCkr
kalt í veðri Nútría í snjó í
Þýskalandi. Ekki bestu aðstæð-
urnar fyrir þetta dýr.
Mynd MarGriT/FLiCkr
„Skrokkurinn er eins og á
rottu, nema miklu
stærri og halinn
gríðarmikill.
koss?
Tvær nútríur
í faðmlögum.
Mynd JoaCHiM s.
MuLLer/FLiCkr
sundgarpur Nútría á
sundi, en dýrið er mikil
vatnavera. Það væri ein-
kennilegt að mæta því á
Tjörninni í Reykjavík.
Mynd JoaCHiM s. MuLLer/FLiCkr